Bændablaðið - 26.04.2018, Qupperneq 21

21Bændablaðið | Fimmtudagur 26. apríl 2018
ALLT FYRIR ATVINNUMANNINN
MHG Verslun ehf | Akralind 4 | 201 Kópavogi | Sími 544-4656 | www.mhg.is
Iðntæknistofnun um svifryk, undir
forystu Bryndísar Skúladóttur.
Markmið þeirrar skýrslu var
hið sama og í skýrslu Ylfu. Hins
vegar var þar beitt gjörólíkri
aðferðafræði sem byggðist á
efnagreiningu svifrykssýna úr
Reykjavík. Þótt niðurstöður þessara
tveggja skýrslna væru ekki alveg
samhljóða, þá voru stærðargráður
um uppsprettu svifryksins nánast
þær sömu. Í skýrslu sérfræðinga
Iðntæknistofnunar var niðurstaðan
þessi:
Bremsuborðar 2%
Sót 7%
Salt 11%
Jarðvegur 25%
Malbik 55%
Þorsteinn Jóhannsson hefur í
fyrirlestrum vísað í enn eina
skýrsluna sem Páll Höskuldsson
gerði árið 2013. Hún er byggð á
mælingum frá Grensásvegi í febrúar
og apríl það ár. Þá gætti greinilega
enn áhrifa af eldgosi í Eyjafjallajökli
2010 og í Grímsvötnum 2011.
Aðferðafræðin í þessari
samantekt er líka önnur en í hinum
úttektunum tveim svo þetta er
ekki alveg samanburðarhæft. Þótt
umferðin hafi líka aukist verulega
má eigi að síður sjá í skýrslu Páls að
meginuppruni svifryks er sá sami og
í hinum skýrslunum tveim frá árinu
2000 og 2003.
Umferð hefur stórlega aukist
frá 2003. Samkvæmt tölum
Vegagerðarinnar hefur meðalumferð
í Reykjavík í marsmánuði á dag
aukist úr 113.447 bílum 2005 í
167.645 bíla í mars 2018. Áhrifa
af stóraukningu ferðamanna gætir
þarna án efa mjög. Á árinu 2017 var
umferðaraukningin milli ára um 15%
en búist er við að hún verði 2–4% á
þessu ári. Niðurstöður samantektar
Páls voru eftirfarandi:
Salt 3%
Bremsur 14%
Malbik 17%
Aska 18%
Jarðvegur 18%
Sót 30%
Hvað er svifryk?
Svifryk eru fastar agnir sem vegna
smæðar sinnar svífa um í andrúms-
loftinu. Venjulega er talað um
svifryk þegar þvermál agnanna er
má geta þess að mannshár er um
Seinni árin hefur athygli mikið
beinst að smæstu ögnunum og því
er oft sérstaklega fjallað um agnir
Það stafar af því að þær komast
dýpra ofan í lungu fólks og geta
því valdið meiri heilsufarsskaða en
grófari agnirnar sem stoppa ofar í
öndunarveginum.
Ekki ólíkt ástandi í kolanámu
Þótt lítið hafi verið um það rætt er
vert að benda á að svifryk af götum
Reykjavíkur er um margt líkt ryki
í kolanámum vegna kolefnis og
steinryks sem í því er. Í kolanámum
er þekkt að starfsmenn hafi þjáðst
af steinlungum og engin ástæða
til að ætla að áhrifin verði önnur
þegar rykmyndun er mikil af
niðurbroti malbiks. Því hljóta þrif
gatna að vera mjög mikilvæg.
Í ritgerð Þorsteins frá 2007
er bent á að í einni viðamestu
rannsókn sem gerð hefur verið á
áhrifum svifryks á heilsu manna
komi fram sláandi niðurstöður.
Rannsóknin var birt í New
England Journal of Medicine
þúsund kvenna í Bandaríkjunum.
ársmeðaltal mengunarinnar
hækkaði á því svæði sem hver
kona bjó, þá var 24% aukin áhætta
á að fá einhvern hjartasjúkdóm.
Þá var 76% aukin hætta hjá þeim
sem fengu hjartasjúkdóma á að
deyja af völdum hans. Aukning
langtímaáhættu á að fá heilablóðfall
var 35% og áhættuaukning á að fá
banvænt heilablóðfall var 83%.
Einnig var sýnt fram á í þessari
rannsókn að eftir háa svifrykstoppa
mælist marktæk aukning í
hjartaáföllum hjá fólki eldra en
65 ára.
Þorsteinn bendir á að þetta
ætti að sýna virkilega þörf á að
setja fjármagn í rannsóknir á
svifryksmengun. Einnig væri
nokkuð á sig leggjandi til að breyta
þeim þáttum í okkar lífsstíl sem
skapa mesta svifryksmengun.
Af Miklubraut. Þykka lagið í kantinum er mest áberandi. Það er sópað burtu
(langmestu af því) en hluti af fínefnum þess smyrst út á götuna.
Þykka drullulagið í vegkantinum verður mjög áberandi í þurru veðri þegar stórir bílar keyra út í það og þyrla upp
rykinu.
Við sópun þarf að bleyta í svo ryk þyrlist ekki upp við verkið.
Hér var sópað nokkrum mínútum áður en myndin var tekin og gatan ekki
smúluð með vatni. Mest allt af óhreinindum farið en restinni af fínefninu
hefur verið smurt út á götuna.
Svona á þetta að vera, allt orðið hreint og engin hætta á að svifryk þyrlist
upp og valdi vegfarendum heilsutjóni.