Dagblaðið Vísir - DV - 14.02.2020, Blaðsíða 6

6 14. febrúar 2020FRÉTTIR
EIGUM MARGA
LITI Á LAGER
Nánari upplýsingar á
mt.is og í s: 580 4500
HANNAÐ FYRIR
ÍSLENSKT VEÐURFAR
ÁLKLÆÐNINGAR
& UNDIRKERFI
„Ekki gert af hefndarhug
eða til þess að særa“
n Nína bjó til vettvang fyrir íslenskar konur til að deila hryllingssögum af stefnumótaforritum
n Dæmi um viðbjóðslegar og ógnvekjandi sögur n Hefur fengið fjórar hótanir um málsókn
„Við erum að kalla
á hjálp, við erum
að biðja um úrlausnir.
Í
ljósi metoo-byltingarinnar og opinber-
unum um kynferðislegt ofbeldi er frá-
bært að geta styrkt böndin milli okkar
með því að sýna umhyggju fyrir náung-
anum og vonandi verndað næstu konu
fyrir svona upplifun,“ segir Nína Eck sem
í október 2018 stofnaði hóp á Facebook
þar sem íslenskum konum býðst að deila
slæmum reynslusögum af Tinder, sem og
öðrum stefnumótaforritum.
Nína hefur síðan þá fengið nokkrar hót-
anir um lögsókn frá mönnum sem koma
fyrir í sögum á síðunni. Byggja hótanirnar
á því að umræddar nafn- og myndbirtingar
brjóti í bága við persónuverndarlög. Nína
stendur þó fast á sínu og segir mikilvægt
að íslenskar konur hafi vettvang til að deila
reynslu sinni hver með annarri. Hún legg-
ur áherslu á að sögur sem fela í sér ásökun
um glæp séu ekki birtar á síðunni.
Hyggjast herða öryggisráðstafanir
Stefnumótaforritið Tinder kom á mark-
að árið 2012 og hefur notið sívaxandi vin-
sælda á meðal einhleypra Íslendinga í leit
að félagsskap og hugsanlega lífsförunaut.
Þegar stofnaður er aðgangur á forritinu
er nýr notandi beðinn um að gefa upp ald-
ur, staðsetningu og hvaða kyni hann hefur
áhuga á. Öryggi notenda er þó ekki fyllilega
tryggt á miðlinum og auðvelt er að sigla
þar undir fölsku flaggi. Þá eru engar kröfur
gerðar til notenda um að gefa upp upplýs-
ingar um til dæmis sakaferil. Fyrr á árinu
tilkynntu forsvarsmenn Tinder að til stæði
að bjóða notendum aðgang að neyðar-
hnappi í for rit inu, sem mun þá gera þeim
kleift að gera yf ir völd um viðvart ef þeir
telja sig sig vera í hættu leg um aðstæðum.
Viðbjóðslegar frásagnir
Á síðunni Stöndum saman – Stefnumóta-
forrit má í dag finna hundruð frásagna ís-
lenskra kvenna. Frásagnirnar eru ýmist
undir nafni eða ekki. Nína tekur fram að
hún sé stofnandi hópsins en hún sé þó ekki
umsjónarmaður síðunnar, hún komi ekki
að inngöngubeiðnum í hópinn og stýri
heldur ekki umræðunni sem þar fer fram.
Þess eru dæmi að konur greini frá
„gervimönnum“ sem þær hafa komist í
kynni við á miðlinum. Þá eru mörg dæmi
um að konur deili skjáskotum af skila-
boðum sem þær hafa fengið send frá karl-
mönnum, skilaboðum sem eru vægast sagt
ógeðfelld.
Af hverju stofnaðir þú þennan hóp?
„Ég lenti í því að maður sem ég kynntist
á stefnumótaforriti kom mjög óþægilega
fram við mig og setti mig í mjög óþægi-
lega stöðu með kröfu og bón um kynferð-
islegar athafnir sem ég var alls ekki tilbúin
í. Það hvarflaði að mér, eins og það hefur
gert mjög oft áður, að það væri mögulega
bara auðveldara að segja já og þola við, í
staðinn fyrir að standa upp fyrir sjálfri mér.
Daginn eftir hugsaði ég með mér að þessi
maður sæi mig líklega bara sem einn fisk-
inn sem slapp úr netinu. Hvað hefur hann
gert þetta við margar konur og hvað á hann
eftir að gera þetta við margar í viðbót? Fólk
sem er virkt á stefnumótaforritum verð-
ur að vera með aðgengilegar viðvaranir,
því að svona manneskjur fá bara að halda
gangi sínum áfram svo lengi sem við þegj-
um yfir framkomu þeirra.“
Nína segir tilgang hópsins vera að veita
konum rými til að opinbera óásættan-
lega, óviðeigandi og særandi hegðun karl-
manna sem eru virkir á stefnumótaforrit-
um eða í makaleit.
„Við viljum að þeir geri sér grein fyrir
þeim áhrifum sem hegðun þeirra hefur á
konur og að tími þöggunar er liðinn.“
Nína telur mikla þörf á vettvangi eins og
þessum.
„Sérstaklega þar sem stjórnendur for-
ritanna eru alræmdir fyrir lélega þjónustu
við notendur þegar þeir lenda í þessum
aðilum. Ísland er lítið land og næsti maður
er aldrei langt undan, þannig að líklegt er
að ef einhver kemur illa fram við þig hefur
hann gert það áður og mun gera það aftur.“
Enginn ásakaður um glæp
Nína segir að fyrstu vikurnar eftir að
hópurinn var stofnaður hafi henni borist
þónokkuð mörg símtöl, skammir og þar að
auki nokkur bréf frá lögfræðingum.
„Ég viðurkenni að það var ákveðinn
lærdómur að gera þetta rétt, að hjálpa
þeim sem koma til mín undir nafnleynd að
setja sína sögu fram þannig að enginn sé
sakaður um glæp án þess að vera dæmdur
fyrir hann og að lína sé dregin milli óvið-
eigandi framkomu og ofbeldis. Eftir að ég
hætti að setja inn sögur undir mínu nafni
síðasta haust hefur það að mestu róast en
ég fæ ennþá um það bil tvenn skilaboð í
viku sem eru ætluð „admin“ hópsins og ég
bendi þeim á að senda skilaboð á síðuna
sem ber nafn hópsins og með titilmynd
af tófu. Síðasta lögmannsbréfið barst mér
síðan fyrir rúmri viku.“
Hvað myndir þú segja við þá sem halda
því fram að nafn- og myndbirting af þessu
tagi sé eingöngu til að meiða/skaða/særa?
„Í fyrsta lagi er myndbirtingin vegna
þess að viðkomandi meiddi/skaðaði eða
særði aðra manneskju, sem er núna að taka
vald sitt til baka og skila skömminni þang-
að sem hún á heima. Í öðru lagi er þetta
ekki gert af hefndarhug eða til þess að særa,
þetta er til þess að viðurkenna og opinbera
þann sársauka sem hefur orðið nú þegar. Í
þriðja lagi þá er þessi leið mögulega talin
harkaleg en það hefur sýnt sig að lítið ann-
að virkar. Við erum að kalla á hjálp, við
erum að biðja um úrlausnir! Hvað þarf að
gerast til þess að þessi hegðun eigi sér ekki
stað í þjóðfélaginu? Hvernig fáum við svona
fólk til þess að sjá að sér? Hvert getur maður
leitað þegar samskiptamynstur manns sær-
ir aðra? Þessar og fleiri spurningar vakna
við lestur þráðanna í hópnum. Eitt vitum
við þó fyrir víst; við berum ekki ábyrgð á því
lengur. Við skilum skömminni.“ n
Auður Ösp Guðmundsdóttir
audur@dv.is