Dagblaðið Vísir - DV - 14.02.2020, Blaðsíða 16

16 FÓKUS - VIÐTAL 14. febrúar 2020
E
n svo gerðist það vorið 2018
að ég þurfti að leita að-
stoðar lögreglunnar í Vest-
mannaeyjum og ef ég hefði
vitað þá það sem ég veit í dag þá
hefði ég aldrei gengið inn um
dyr lögreglustöðvarinnar í Vest-
mannaeyjum,“ segir í kvörtun
sem barst nefnd um eftirlit með
lögreglu haustið 2018. Kvörtun-
ina skrifaði Sædís Inga Ingi-
marsdóttir, sem freistaði þess að
fá viðurkenningu á vanvirðandi
og fordómafullri framkomu lög-
reglunnar í Vestmannaeyjum í
hennar garð.
Heilinn heimskur og hjartað
ræður
Sædís Inga er öryrki og sjúkling-
ur til margra ára. „En ég er þó ein
af þeim sem nenna ekki að sitja
heima og gera ekki neitt, þannig
að ég hef alltaf næg verkefni. Ég
er að sinna málum fyrir fjölskyldu
og vini og ef tækifæri gefst þá hef
ég tekið að mér störf sem henta
mér í gegnum tíðina. Ég flutti
einmitt til Vestmannaeyja vegna
vinnu.“
Í Vestmannaeyjum tók Sædís
saman við erlendan mann,
Marcin, sem var í upphafi heill-
andi og ljúfur. Hófu þau fljót-
lega sambúð. Þá fór Marcin að
sýna sitt rétta andlit. „Það var
bara svoleiðis, að þegar tilfinn-
ingar eiga þátt þá verður heilinn
heimskur og hjartað ræður,“ segir
Sædís sem ákvað því að slíta sam-
búðinni en handa sambandinu
áfram. Í febrúar 2018 beitti
Marcin Sædísi hrottalegu ofbeldi,
frelsissvipti hana og nauðgaði.
Sædísi reyndist í kjölfarið erfitt að
losna undan honum. Hún bar til
hans sterkar tilfinningar, en ótt-
aðist hann á sama tíma. Hún fór
þó að taka skref í burtu frá sam-
bandinu en við því brást Marcin
ókvæða og hóf að ofsækja hana.
„Ég er bara þannig gerð að ég á
ótrúlega erfitt með að biðja um
hjálp því ég er manneskjan sem
fólk kemur til ef eitthvað amar að.
Svo ég vildi bara reyna af fremsta
megni að vinna mig út úr þessu
sjálf. En hann hélt áfram að koma
og gafst ekki upp, og ég vildi ekki
sjá hann aftur. Þá leitaði ég að-
stoðar lögreglunnar, hringdi og
bað um að hann yrði fjarlægður
frá húsinu mínu.“
Engin óskastaða
Það er ekki óskastaða neins að
þurfa að leita liðsinnis lögreglu
vegna ofbeldis í nánu sambandi
og stöðugs áreitis fyrrverandi
maka. Slík mál koma nokkuð oft
inn á borð hjá lögreglu og þykja
vandasöm meðferðar enda aðilar
máls oft í viðkvæmri stöðu. Áslaug
Arna Sigurbjörnsdóttir dóms-
málaráðherra fjallaði um það á
pallborðsfundi hjá OECD í byrjun
mánaðar, að mikilvægt væri að
lögregla hefði sérþekkingu á af-
leiðingum heimilis ofbeldis til að
geta mætt þolendum brotanna af
skilningi og nærgætni á vettvangi.
Frásögn Sædísar gefur til
kynna að nokkuð sé enn í land í
málaflokknum.
Vegna áreitis frá Marcin þurfti
Sædís oft að kalla eftir lögreglu
til fjarlægja hann af lóðinni við
heimili hennar. Vegna tíðra
afskipta lögreglu hafði Sædís
verið hvött til að gefa formlega
skýrslu og leggja fram kæru og
henni greint frá úrræðum á borð
við nálgunarbann. Henni sárnaði
mjög þegar lögreglumaður sagði
henni að þetta gæti ekki gengið
lengur. „„Þetta gengur ekki
lengur, þú verður að fara að gera
eitthvað í þessu“, sagði hann við
mig.“
Henni sárnaði þó enn meira
þegar hún fyrir slysni heyrði
samtal tveggja lögreglumanna í
kjölfar þess að hún kallaði eftir
aðstoð þeirra. Að sögn Sædísar
var var eitthvað þessu líkt sagt í
samtalinu:
„Ég skil ekkert hvað er verið að
mála hann sem skrímsli. Hann er
óttalegt grey. Hann langar bara
að fá sér að ríða og fer því þang-
að sem hann veit að hann fær að
ríða.“
„Þarna brotnaði ég niður“
Í kvörtun sinni segir Sædís um at-
vikið: „Þar þarf vart að taka það
fram að þarna brotna ég nið-
ur. Þeir sem ég leita til hafa ekki
meira álit á mér en svo að það
virtist vera einskonar ónæði af því
að kalla þá til þar sem fyrrverandi
hefði bara verið fullur og komið
til að fá sér að ríða. Er það virki-
lega svona sem lögreglumenn
tala um þá sem þurfa á aðstoð
þeirra að halda?“
Sædís greindi Páleyju Borg-
þórsdóttur lögreglustjóra frá at-
vikinu. Fékk hún svar frá Páleyju
í tölvupósti þar sem beðist var
velvirðingar á atvikinu og tek-
ið yrði á málinu innanhúss, en
sömuleiðis var henni bent á rétt
hennar til að bera kvörtunina
upp við nefnd um eftirlit með lög-
reglu. Annar lögreglumannanna
hafði í kjölfarið samband við Sæ-
dísi og baðst afsökunar.
Sædís afréð þá að fara og kæra
Marcin fyrir brot hans gegn henni.
Kom það henni þá á óvart hvað
viðmót lögreglu breyttist snar-
lega. En staða hennar, sem henni
fannst lögregla hafa haft lítinn
áhuga á framan af, var skyndilega
komin í forgang og kappkostað að
ná fram nálgunarbanni.
Gert að sæta nálgunarbanni
Héraðsdómur Suðurlands stað-
festi ákvörðun um nálgunarbann
í tvo mánuði. „Það var vissu-
lega léttir þar sem ég var orðin
svo uppgefin. En sú staðreynd
að ég elskaði þann hluta fyrrver-
andi sambýlismanns míns sem
var edrú, elskulegur og svo góð-
ur við mig, gerði hlutina flóknari.
Það var óstjórnlega erfitt að halda
sig burtu fáandi hver skilaboðin á
fætur öðrum frá honum þar sem
hann sagðist iðrast gjörða sinna,
grátbað mig fyrirgefningar og
þess á milli hótaði að taka eigið líf
ef ég yrði ekki við því að koma og
hitta hann,“ segir Sædís í kvörtun
sinni.
Sædís hafði svo samband
þegar Marcin braut nálgunar-
bann. Í síma svaraði lögreglu-
maður en þegar Sædís greindi frá
aðstæðum heyrði hún hann snúa
sér að kollega sínum og spyrja:
„Hvernig snúum við okkur í þessu
máli?“ Í kjölfarið komu lögreglu-
menn á heimili hennar til að taka
skýrslu og mun þá lögreglumað-
ur hafa spurt Sædísi: „Og hvað
viltu að við gerum?“ Báðar þess-
ar spurningar grófu frekar und-
an trausti Sædísar. Vissu þeir ekki
hvað þeir ættu að gera í þessum
aðstæðum? Eða voru það henn-
ar aðstæður sem voru að fá öðru-
vísi meðferð. Var henni kannski
ekki trúað, eða ekki tekið mark á
henni þar sem henni gekk ekki að
slíta alfarið á samskipti við sinn
fyrrverandi?
Eftir að nálgunarbannið rann
út hélt Marcin áfram upptekn-
um hætti og Sædís fór aftur fram
á nálgunarbann.
Sundur og saman
„Þú veist hvernig þetta hefur ver-
ið hjá ykkur, sundur og saman,
„Ég upplifi
mig sem
sakborning
en ekki
brotaþola“
Fyrrverandi sambýlismaður ofsótti hana og beitti hrottalegu ofbeldi - Heyrði
lögreglumenn gera lítið úr aðstæðum hennar- Sökuð um lygar og rangfærslur
Erla Dóra
erladora@dv.is