Dagblaðið Vísir - DV - 14.02.2020, Blaðsíða 32

32 PRESSAN 14. febrúar 2020
V
ið útgöngu Breta úr
Evrópusambandinu
(ESB) segja þeir um leið
skilið við fjölda samninga
um samvinnu á sviði löggæslu og
dómskerfis. Allir eru fullir vilja til
að ná nýjum samningum en það
er hægara sagt en gert því flók-
in lagaleg úrlausnarefni er við að
etja. Svörtustu spár segja að ef um
harða lendingu Brexit verður að
ræða um næstu áramót, það er ef
samningar hafa ekki náðst á milli
Breta og ESB um framtíðarskip-
an mála, muni það kosta manns-
líf vegna skorts Breta á aðgangi að
hinum ýmsu gagnabönkum og
upplýsingakerfum sem ESB rek-
ur.
Bretar nota þessi kerfi mikið
og má þar nefna að 600 sinnum
á dag, hvern dag, allt árið um
kring, biðja bresk yfirvöld um
upplýsingar um fólk í Ecris-kerf-
inu en það er kerfi ESB þar sem
aðildarríkin skiptast á upplýs-
ingum úr sakaskrám. Beiðnirnar
geta verið af margvíslegum toga,
lögreglan getur þurft á upplýs-
ingum að halda en einnig getur
dómari þurft á upplýsingum að
halda vegna dómsmáls. Þá geta
atvinnurekendur einnig beðið
um upplýsingar úr kerfinu ef þeir
hyggjast ráða fólk til starfa með
börnum. Þá er mikilvægt að vita
hvort viðkomandi hafi gerst brot-
legur.
Schengen Information System
II nota Bretar enn meira. Þeir eru
ekki aðilar að Schengen-samn-
ingnum en geta eins og önnur
aðildarríki ESB notað þetta upp-
lýsingakerfi. Það er aðallega not-
að í tengslum við ferðir fólks yfir
landamæri. Árið 2017 notuðu
bresk yfirvöld kerfið rúmlega
500 milljón sinnum. Það sama
ár fengu bresk yfirvöld rúmlega
16.000 skýrslur um einstaklinga,
sem þau höfðu sjálf skráð í kerfin
vegna gruns um að viðkomandi
væri viðriðinn eitthvað vafa-
samt, frá öðrum ríkjum. Rúm-
lega 12.000 af þessum skýrslum
snerust um alvarlega skipulagða
glæpastarfsemi og hryðjuverk.
Þetta kemur fram í svari frá
bresku ríkisstjórninni til þings-
ins. Svarið veitir góða innsýn í
hvernig baráttan gegn ofbeldis-
mönnum, kynferðisbrotamönn-
um, bílaþjófum, glæpagengum
og hryðjuverkamönnum teygir
sig yfir landamæri.
Ný og alvarleg staða
Með Brexit standa bresk yfirvöld
frammi fyrir nýrri og alvarlegri
stöðu. Um leið og ESB er kvatt
segja Bretar skilið við aðgang
að 36 kerfum, reglugerðum og
samningum tengdum samvinnu
löggæslustofnana og dómstóla
þvert á landamæri innan ESB.
Um næstu áramót missa Bretar
aðgang að öllum þessum kerfum
og samningum nema samningar
náist þar að lútandi. En það er
skammur tími til stefnu og laga-
legar hindranir, sem þarf að yfir-
stíga, eru margar. Það er því ekki
víst að pólitískur vilji dugi til að
leysa þennan vanda.
Mikilvægi áframhaldandi
samstarfs á sviðið löggæslu og
öryggismála er nefnt sérstaklega
í pólitískri yfirlýsingu sem Bret-
land og ESB náðu sátt um á síð-
asta ári. Þessi yfirlýsing fylgir út-
göngusamningnum. Í henni er
lögð áhersla á að báðir aðilar vilji
halda sameiginlegri baráttu sinni
gegn afbrotum áfram til að vernda
almenning beggja vegna Ermar-
sunds. Öryggismál eiga að vera
miðpunktur „metnaðargjarns,
breiðs, víðtæks og sveigjan legs
samstarfs“ segir meðal annars í
yfirlýsingunni.
ESB hefur viðurkennt að það sé
ekki raunhæft að hægt verði að ná
samningum við Breta um allt það
sem virkar vel í dag. Nauðsynlegt
sé að forgangsraða. Þegar Mich-
ael Barnier, aðalsamningamað-
ur ESB, var í Stokkhólmi í janúar
sagði hann að þau þrjú málefni
sem hann telji mikilvægust í
samningaviðræðunum séu: sam-
ráðsvettvangur fyrir framtíðina,
efnahagsleg samvinna og sam-
vinna á sviðið öryggismála.
„Að takast á við hryðjuverk,
netglæpi, dreifingu falskra upp-
lýsinga og glæpi þvert á landa-
mæri krefst þess að við höldum
MARIA
BAPTIST
BEINT FRÁ BERLÍN
23. febrúar Kl. 20.00 Silfurberg
n Missir aðgang að sameiginlegum gagnabönkum og upplýsingakerfum n Mikil lagaleg óvissa ríkir
Kristján Kristjánsson
ritstjorn@dv.is
Bresk löggæsla
á tímamótum
við Brexit
Dregur dilk á eftir sér Áhrifa Brexit gætir víða.