Dagblaðið Vísir - DV - 15.05.2020, Blaðsíða 22

Þorsteinn Guðmundsson varð landsþekktur sem hluti af Fóstbræðra-
genginu á níunda áratugnum
og það líður varla sá dagur að
einhver minnist ekki á þætt-
ina við hann. Hann hefur leik-
ið í fjölda auglýsinga, skrifað
handrit að bíómynd, skemmt
fólki og unnið á auglýsinga-
stofu. Í dag er hann kominn á
allt annan stað sem verkefna-
stjóri Bataskólans og á leiðinni
að verða virðulegur sálfræð-
ingur með húmorinn að vopni.
Þorsteinn, eða Steini, er einn
af þeim sem stofnuðu Bata-
skólann árið 2017 og starfar
þar sem verkefnastjóri í dag,
samhliða sálfræðináminu.
„Í Bataskólann kemur fólk
sem hefur glímt við geð-
ræna kvilla og áskoranir og
vill bæta lífsgæði sín. Nám-
skeiðin eru af ýmsum toga,
kvíðastjórnun, þunglyndi,
sjálfstraust, ADHD, sjálfsum-
hyggja, núvitund og margt
fleira.“
Og námskeiðin þurfa ekki
að vera háalvarleg. Steini
hefur til dæmis lagt upp með
að hafa skemmtileg þung-
lyndisnámskeið. Námskeið
um geðrof var kallað: Geðrof:
ekki eins klikkað og þú heldur.
Á skólabekk 48 ára
Steini hóf nám í sálfræði við
Háskóla Íslands árið 2015 og
útskrifaðist með BS-gráðu
á síðasta ári. Hann er núna
í framhaldsnámi í klínískri
sálfræði fullorðinna og mun
útskrifast með gráðu eftir
rúmt ár, ef allt gengur að
óskum.
„Ég upplifði ákveðið „burn-
out“. Þetta var einhver svona
blanda af því og „mid-life
crisis“. Ég var orðinn þreytt-
ur á því að vera alltaf að gera
það sama. Ég hugsaði með
mér: Ókei, ég er ekkert rosa-
lega gamall en ég er heldur
ekkert ungur, ef ég dreg það
endalaust á langinn að fara í
nám þá gæti það einn daginn
verið orðið of seint. Ég vissi
auðvitað ekkert hvað ég var
að fara út í. Hélt bara að ég
væri að fara og læra að taka
fólk í sálfræðitíma.“
Og það var ekki raunin,
eða hvað?
„Nei, ég fékk alveg smá
áfall fyrst, að þurfa að læra
um öll vísindin á bak við
þetta, líffræði, aðferða-
fræði og tölfræði og svona.
Það fyrsta sem ég gerði var
að fara og gúgla hvað væri
y-ás og hvað væri x-ás, ég
mundi auðvitað ekki neitt úr
menntaskólastærðfræðinni.“
Of mikil lyfjaneysla
Steini segir það ekki á dag-
skránni að opna eigin stofu
eftir útskrift.
„En ég gæti alveg hugsað
mér að vinna sem sálfræð-
ingur á til dæmis heilsugæslu
eða á Landspítalanum. Fólk
sem hefur upplifað erfiða
sjúkdóma eins og þunglyndi,
geðrof og geðklofa, ég á auð-
velt með að vinna með því. Ég
veit reyndar ekkert af hverju
það er. Ég tengi við þessa
sjúkdóma.
Steini segir geðheilbrigðis-
málin vera sér hugleikin.
„Mér finnst að við mættum
alveg fara að hugsa okkar
gang í þessum málaflokki,
bæði varðandi fjárveitingar
og áherslur. Það vantar rosa-
lega að bæta aðgengi fólks
að sálfræðiþjónustu í dag, af
því að þá erum við um leið að
létta á öðrum vanda, lyfja-
vandanum. Það er allt of mik-
il lyfjaneysla á Íslandi. Og
þetta snýst líka um að koma
fleirum út í atvinnulífið. Það
eru rosalega margir kostir
við það að auðvelda fólki að
fara til sálfræðings.“
Þættirnir væru aðrir í dag
Það er að sjálfsögðu ekki
hægt að sleppa því að minn-
ast á Fóstbræðraþættina goð-
sagnakenndu. Tilvitnanir úr
þáttunum heyrast enn í dag
og augljóst að þeir lifa enn
góðu lífi.
„Fólk er alltaf að koma upp
að mér og minnast á hinn
eða þennan skets. Mér finnst
það ekkert slæmt samt, bara
gaman.“
Steini tekur undir að Fóst-
bræður hafi að mörgu leyti
rutt brautina hér á landi,
kynnt öðruvísi og beittari
húmor fyrir landanum.
„Ég veit að margt sem við
gerðum á sínum tíma væri
alveg örugglega ekki vel séð
í dag, við vorum að gera grín
að blindum og fötluðum og
múslimum. Þetta er auðvitað
bara tíðarandinn sem var á
þessum tíma. En Fóstbræður
væru öðruvísi þættir ef þeir
væru gerðir í dag, það er stað-
reynd.“
Í einu atriði þáttanna fór
Steini með hlutverk leikara
sem er ráðinn til að skemmta
á árshátíð og mætir þangað
sem trúðurinn Snúlli snúður.
Snúlli snúður reynir eins og
hann getur að fá fólkið til að
hlæja, en fær engin viðbrögð.
Þorsteini þykir vænt um
Snúlla, eins misheppnaður og
hann er.
„Ég og Sigurjón Kjartans
skrifuðum þennan skets, þá
hafði Sigurjón verið í brúð-
kaupsveislu þar sem einhver
maður var að skemmta gest-
unum og hafði augljóslega
ekkert undirbúið sig, vegna
þess að það hló enginn.
Ég þurfti reyndar að berjast
fyrir því að fá að hafa þetta
atriði með í þættinum. Það
átti að klippa það út af því að
það þótti ekkert fyndið, það
þótti eiginlega bara sorglegt.
Þessi karakter, þetta er svona
maður sem hefur enga hæfi-
leika, en er samt alveg rosa-
lega ástríðufullur gagnvart
listinni og tekur listina mjög
alvarlega, er búinn að fara
í trúðaskóla og langar svo
mikið að fá viðurkenningu.
Það er svo merkilegt að þú
veist eiginlega aldrei fyrir
fram hvað fólki á eftir að
finnast fyndið og hvað ekki.
Það er engin formúla, alla-
vega ekki til að gera frábæra
sketsa,“ segir Þorsteinn síðan
og nefn ir dæmi um annað at-
riði sem lifir góðu lífi enn
í dag, 14 árum eftir að það
birtist í Áramótaskaupinu.
Jón Gnarr lék þar viðskipta-
vin í heilsuvöruverslun sem
spyr afgreiðslumanninn, sem
Þorsteinn leikur, um ólífur.
„Ólífur Ragnar Grímsson?“
spyr afgreiðslumaðurinn.
Augljóst dæmi um skets
sem er fyndinn af engri
ástæðu. „Þetta er skets sem
ég veit ekki enn þá hvað þýð-
ir,“ segir Þorsteinn. „Ég veit
ekki hvað hann táknar og
hvað er eiginlega svona fynd-
ið við hann.“
Húmorinn er læknandi
Talandi um húmor og hlátur.
Steini hefur undanfarin
misseri farið víða með fyrir-
lesturinn Líf mitt er gaman-
mynd. Þar kemur hann meðal
annars inn á húmor: Hvernig
húmorinn hefur áhrif á okkar
daglega líf og hvernig hægt
er að nota húmorinn á mis-
munandi hátt, bæði til góðs
og ills.
„Húmor í samskiptum er
mjög mikilvægur,“ segir
Steini. „Húmor er félags-
legt verkfæri. Þú sérð það til
dæm is, við byrjum rosalega
snemma að reyna að fá ung-
börn til að hlæja. Fólki líður
vel þegar það hlær saman og
og andrúmsloftið verður létt-
ara og þægilegra.“
Heiti fyrirlestrarins vísar
í það hversu mikilvægt er
að halda í gleðina. Það getur
hjálpað okkur að takast á við
erfiðleika ef við getum séð
spaugilegu hliðina á hlut-
unum. Það þarf ekki alltaf
að taka lífið alvarlega. „Við
getum notað húmor til að
tengjast hvert öðru og til að
létta á streitu og spennu. Það
er svo mikilvægt að halda í
húmorinn.“ n
Gæti vel hugsað sér að
starfa á Landspítalanum
Þorsteinn Guðmundsson leikari skráði sig í sálfræðinám árið 2015. Hann notar húm-
orinn við vinnuna og hefur lagt upp með að hafa skemmtileg þunglyndisnámskeið.
Auður Ösp
Guðmundsdóttir
audur@dv.is
Steini telur að það séu mörg bjargráð þegar kemur að geðrænum erfiðleikum. MYND/VALLI
22 FÓKUS 15. MAÍ 2020 DV