Fréttablaðið - 12.08.2020, Blaðsíða 11

Við fengum af því fréttir þegar átökin voru sem mest við kórónuveiruna á síðast-
liðnum útmánuðum að víða væru
erfiðleikar á heimilum, of beldi og
óhamingja. Okkur var líka sagt að
tilvera margra barna væri bág vegna
fátæktar og í sumum tilvikum
vegna slæmrar hegðunar foreldra.
Mér þykja þessar fréttir vondar,
mjög vondar. Það er ekkert sama-
semmerki milli skorts á fjármunum
og skorts á kærleika. Þetta sá ég
glöggt þegar ég kenndi börnum um
árabil í stórborg í Bandaríkjunum.
Kærleikurinn og umhyggjan heima
fyrir réðst einfaldlega ekki af fjár-
hag foreldra.
Leyfið mér að deila með ykkur
eftirfarandi hugsunum, nú þegar
líkur eru á að við, þjóðin öll, gætum
verið að sigla inn í þrengingatíma.
Þegar ég var barn söng ég í sunnu-
dagaskólanum:
Gættu að þér litla tunga hvað þú
segir – því vor faðir himnum á horfir
litlu börnin á, og svo framvegis. Mér
þótti þetta alvarlegt mál og undrað-
ist hvað guð væri voldugur að geta
fylgst með öllum börnum, ekki bara
okkur sem bjuggum við Laugaveg-
inn og á öllu Íslandi heldur börnum
í öllum heiminum! Aldrei datt mér
í hug að fylgst væri með fullorðnu
fólki og foreldrum enda áreiðanlega
ekki ástæða til þess. Börn eru nefni-
lega með þeirri náttúru fædd að þau
treysta fullorðnu fólki. Og oftar en
ekki er fullorðna fólkið sem betur
fer traustsins vert.
Páll postuli segir í bréfi sínu til
Kólossumanna: „Þér feður, verið
ekki vondir við börn yðar svo að
þau verði ekki ístöðulaus“.
Þegar ég er að hlusta á fréttir af
afleitri hegðun barna og unglinga
verð ég oft bæði döpur og reið. Í
fyrsta lagi sækja á áleitnar spurn-
ingar um forsögu þeirra unglinga
sem eru til umræðu. Af hverju er
sjálfsmynd þeirra orðin svo veik
að þau villast af leið? Og í öðru lagi:
hvernig stendur á því að einhver
tiltekin frétt af óæskilegri hegðun
unglinga verður til þess að allir
unglingar eru settir í einn hóp, ungl-
ingar þetta, unglingar hitt?
Ég hef talað við marga unglinga
sem eru sárir og reiðir yfir þessum
unglingamerkimiðum. Sannleik-
urinn er sá að meirihluti unglinga
er mesta sómafólk. Raunar er til-
hneiging til að setja annan aldurs-
hóp, gamalt fólk, líka í einn dilk. Þó
á gamla fólkið það eitt sameiginlegt
að það hefur lifað mörg ár.
Það er hægt að vera vondur við
börnin sín á margan hátt. Það er að
vera vondur við unglinga að setja
alla í einn hóp, oftar en ekki vand-
ræðahóp. Það er að vera vondur við
börnin sín að vanrækja það að venja
þau á reglusemi til orðs og æðis,
leiðbeina þeim í hvívetna og kenna
þeim muninn á réttu og röngu.
Ég tel að okkur beri skylda til að
standa skil á þessum þáttum gagn-
vart ungu fólki hvort sem það eru
börn okkar eða annarra. Börn og
unglingar eiga rétt á þessari leið-
sögn, þessu uppeldi. Til þess að
þetta takist þarf fullorðna fólkið að
gæta að sér hvað það hugsar, hvað
það segir og gerir.
Það gerist nefnilega einhvers
staðar á þroskaferli vitsmunalífs-
ins að börnin fara að fylgjast með
foreldrum sínum og öðru fullorðnu
fólki, börn verða unglingar sem fá
fyrirmyndir heima og heiman.
Svokallaðir vandræðaunglingar
koma ekki til okkar utan úr geimn-
um.
Ég hafna kenningum kirkjunnar
um erfðasyndina en er hrædd við
orð og athafnir sem sum börn þurfa
að búa við í bernsku og æsku og
ekki eru öll börn heppin með for-
eldra. Hins vegar efast ég ekki um
erfðagæskuna, trúi því að öll börn
fæðist góðar og heilar manneskjur.
Að lokum þetta til umhugsunar:
Þegar þú ert að heimta að hlustað
sé á þig – ertu þá alveg viss um að
það sé gott fyrir barnið og ungl-
inginn að heyra það sem þú ætlar
að segja?
Hugleiðingar á tímum veiru
Bryndís
Víglundsdóttir
kennari
Þegar ég er að hlusta á fréttir
af afleitri hegðun barna og
unglinga verð ég oft bæði
döpur og reið.
12%

LUMAR ÞÚ Á
STÓRFRÉTT?
Sendu okkur þá fréttaskot í
gegnum frettabladid.is.
Þú nnur hlekkinn undir
blaði dagsins og á slóðinni
www.frettabladid.is/frettaskot.
Greiðum 5.000 kr. fyrir fréttina
ef hún birtist í Fréttablaðinu
og 10.000 kr. ef hún birtist
á forsíðu blaðsins!
MEST LESNA DAGBLAÐ LANDSINS
Alþingiskosningarnar 2016 vöktu von í brjósti margra. Hlutfall kvenna komst upp
í 48% í fyrsta sinn, tveir innf lytj-
endur hlutu föst sæti á Alþingi og
meðalaldur var í lægri kantinum,
43 ár. Mörg okkar trúðu því að nú
væru bjartari tímar fram undan, að
hindranir á grundvelli kynferðis
og uppruna væru á undanhaldi og
ungt fólk væri að komast til aukinna
áhrifa.
Ári síðar kom þó bersýnilega í
ljós hversu lítið þarf til að tapa þeim
árangri sem hefur áunnist. Hlutfall
kvenna hrundi niður í 38%, enginn
innf lytjandi náði kjöri og meðal-
aldur kjörinna fulltrúa hækkaði
upp í 50 ár. Þó vissulega megi setja
þessa þróun í samhengi við það að
á sama tíma blésu pólitískir vindar
Miðf lokknum inn á þing, verður
skuldinni ekki skellt á þann flokk
einan og sér.
Tómlæti gagnvart sjónarmiðum
ungs fólks er verulegt áhyggjuefni.
Á tímum þar sem ungt fólk verður
stöðugt virkara í baráttunni gegn
kynbundnu misrétti, rasisma og
loftslagsbreytingum glíma þau
eldri við risavaxin verkefni í krafti
umboðs síns á Alþingi án samtals,
samráðs eða virkrar hlustunar á
það sem unga fólkið hefur fram að
færa. Fyrir utan hægfara og slök við-
brögð við kröfum ungu kvennanna
í #freethenipple og #höfumhátt
hefur ekkert verið aðhafst gegn
þeim stofnanabundna rasisma
sem endurspeglaðist í hræðilegum
bruna á Bræðraborgarstíg og Black
Lives Matter hreyfingin hefur lítil
sem engin áhrif haft á störf þings-
ins þó tilefnið sé ærið. Vikulegum
mótmælum í þágu loftslagsins
síðastliðin tvö ár hefur verið mætt
með því að töluleg markmið í
loftslags áætlun ríkisstjórnarinnar
högguðust ekki um prósentustig á
sama tíma. Kröfum stúdentahreyf-
ingarinnar um mannsæmandi kjör
var svarað með óbreyttri og allt of
lágri grunnframfærslu í nýju náms-
lánakerfi og viðbrögð ráðherra við
því að námsfólk vildi njóta atvinnu-
leysistrygginga á þeim óvissutím-
um sem voru í sumar voru að „allir
vilji fjármagn til að gera ekki neitt“.
Í dag er alþjóðlegur dagur ung-
menna, sem Sameinuðu þjóðirnar
tileinka að þessu sinni tækifærum
ungs fólks til að taka virkan þátt í
mótun samfélagsins, ýmist með
óformlegum hætti eða með beinni
þátttöku í formlegum stjórn-
málum. Þetta er góður dagur fyrir
okkur kjörna fulltrúa að átta okkur
á að hagsmunir ungs fólks eru svo
samofnir þeim áskorunum sem
heimurinn stendur frammi fyrir, að
það ætti að vera hryggjarstykkið í
allri stjórnmálaumræðu. Ef okkur
á að takast að breyta öllum kerfum
samfélagsins þannig að þau vinni í
þágu allra, þá verða fleiri raddir að
heyrast. Ungt fólk af öllum kynjum
og alls konar uppruna, líkamsgerð
og litarhafti hefur reist kröfur sem
byggja á mikilvægri reynslu og
þekkingu. Það hefur lengi þurft að
þola lýðræðishalla þegar kemur að
vægi á framboðslistum stjórnmála-
samtaka. Þessu þarf að breyta til að
stjórnmálin þjóni ungu fólki ekki
síður en öðrum þjóðfélagshópum
og nýti krafta þess í þágu sam-
félagsins.
Sjónarmið ungs fólks verðskulda
athygli en ekki tómlæti
Andrés Ingi
Jónsson
alþingismaður
utan þingflokka
Í dag er alþjóðlegur dagur
ungmenna, sem Sameinuðu
þjóðirnar tileinka að þessu
sinni tækifærum ungs fólks
til að taka virkan þátt í
mótun samfélagsins, ýmist
með óformlegum hætti eða
með beinni þátttöku í form-
legum stjórnmálum.
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 11M I Ð V I K U D A G U R 1 2 . Á G Ú S T 2 0 2 0