Dagblaðið Vísir - DV - 26.06.2020, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR 26. JÚNÍ 2020 DV
FÆR GRÓFAR MORÐHÓTANIR
Dísa Dungal hefur orðið fyrir linnulausu áreiti af hálfu nethrellis síðustu mánuði.
Hún hefur tilkynnt áreitið til lögreglunnar en lítið er þó hægt að aðhafast í málinu.
D ísa Dungal stendur ráðalaus gagnvart ókunnugum einstakl-
ingi sem hefur ítrekað búið til
gervi aðgang á samfélagsmiðl-
inum Instagram þar sem hann
notast við nafn og myndir af
Dísu. Undir nafni hennar
hefur hann síðan birt viður-
styggilegar hótanir og gróf
ummæli. Á Íslandi eru engin
lög eða ákvæði sem varða auð-
kennisþjófnað og því er rétt-
indastaða brotaþola afar veik.
Keppir í Miss
Universe Iceland
Dísa starfar sem einkaþjálfari
og jógakennari hjá Hreyfingu
en hún er með mastersgráðu í
íþrótta- og heilsufræði frá Há-
skóla Íslands.
Heilbrigður lífsstíll er ekki
það eina sem hún hefur áhuga
á en á síðasta ári stökk hún
út í djúpu laugina og skráði
sig til þátttöku í fegurðar-
samkeppninni Miss Universe
Iceland. Hún lét ekki staðar
numið eftir þá keppni því að
í október síðastliðnum fékk
hún óvænt símtal þar sem
henni var boðið að taka þátt
í keppninni Miss Multiverse í
Punta Cana í Dóminíska lýð-
veldinu. Sú keppni er með allt
öðru sniði en um er að ræða
raunveruleikaþátt þar sem
þátttakendur, stúlkur hvaðan-
æva úr heiminum, takast á við
áskoranir sem reyna á innri
styrk þeirra og persónuleika.
Keppnin var mikið ævintýri
og Dísa kom heim til Íslands
reynslunni ríkari. Þessa dag-
ana býr hún sig undir að taka
þátt í Miss Universe Iceland í
annað sinn.
Grófar morðhótanir
Það var eftir að Dísa kom heim
frá Dóminíska lýðveldinu að
nethrellirinn umræddi byrjaði
að áreita hana á samfélags-
miðlinum Instagram. Dísa
heldur úti reikningi á miðlin-
um undir nafninu @disadungal
þar sem hún deilir myndum úr
lífi sínu, meðal annars af þátt-
töku í fyrrnefndum keppnum.
Fylgjendahópurinn er í kring-
um fjögur þúsund manns.
„Eftir að ég kom heim tók ég
eftir því að einhver var að búa
til „fake“ aðgang og „tagga“
mig. Einhver var að taka
nafnið mitt og stela myndum
af mínum aðgangi. Ég tók
þessu ekki alvarlega í fyrstu.
Þetta var allt á ensku, bjagaðri
ensku. Síðan byrjaði hann að
áreita og skrifa athugasemdir
undir mínu nafni, alls kyns
hótanir og móðganir. Ég tók
alltaf skjáskot af þessu.“
Dísa segist hafa tilkynnt
málið til stjórnenda Insta-
gram, en inni á miðlinum er
gerviaðgöngum tafarlaust
eytt ef tilkynning berst. Það
hafði þó lítið að segja; ein-
staklingurinn lék sama leik-
inn og bjó alltaf til nýjan að-
gang í hvert skipti sem Dísa
tilkynnti hann.
„Ég lokaði síðan fyrir at-
hugasemdir inni á síðunni
minni, þannig að einungis
þeir sem ég sjálf er að fylgja
gætu kommentað hjá mér. Það
sem hann gerði þá var að búa
til gerviaðgang þar sem hann
notaði myndir af mínum fylgj-
endum, vinkonum og þátttak-
endum í Miss Universe Ice-
land, og byrjaði svo að hóta
bæði þeim og mér.“
Hún segir að hótanirnar
hafi verið virkilega grófar.
„Yfirleitt morðhótanir, eins og
„I’ll slaughter you with knife“
eða „I’ll bomb you“.
Það undarlega er að net-
hrellirinn virðist vera mun
virkari í áreitinu á virkum
dögum heldur en á frídögum
og helgidögum. „Það er greini-
lega brjálæðislega mikill tími
sem hann eyðir í þetta. Í heil-
an mánuð var hann alla virka
daga frá átta til fimm að gera
ekkert nema að áreita mig, bjó
til tvo til þrjá aðganga á dag,
kommentin voru öll í rugli og
fylgjendur mínir skildu ekk-
ert hvað væri í gangi. Ég hef
fengið endalaust af skilaboð-
um frá fólki sem er ýmist að
benda mér á þetta eða spyrja
mig hvað sé eiginlega í gangi.“
Líkt og fyrr segir hefur
Dísa enga hugmynd um hver
nethrellirinn er eða hvar hann
er staddur í heiminum.
„Þetta er svo ofboðslega
óþægileg staða, að hafa ná-
kvæmlega enga hugmynd um
hver þetta er. Kanski einhver
geðsjúklingur sem ætlar að
koma og drepa mig?“
Engin lög ná yfir
auðkennisþjófnað
Dísa tilkynnti málið til lög-
reglunnar fyrr á árinu en var
meðal annars tjáð að snúið
væri að aðhafast nokkuð, ekki
síst ef um erlendan einstakling
og erlenda IP-tölu er að ræða.
Hún segir málið hafa tekið
mikið á sig og valdið henni
hugarangri og undirliggjandi
kvíða, enda ekkert annað en
andlegt ofbeldi. „Ég sjálf
gerði mér ekki grein fyrir því
hversu mikil áhrif þetta var
að hafa á mig. Ég var bara að
reyna að hrista þetta af mér,
eins og svo margir gera,“
segir Dísa, sem fyrir tilstilli
góðrar vinkonu leitaði til
Bjarkarhlíðar og hefur fengið
þar hjálp og stuðning.
Lögin eru máttlaus
Dísa segist áður hafa orðið
fyrir áreiti af hálfu eltihrellis
og sú reynsla hafi tvímæla-
laust haft þau áhrif að hún sé
nú staðráðin í að leita réttar
síns. Hún hefur undanfarnar
vikur verið í stöðugu sam-
bandi við netglæpadeild lög-
reglunnar. Þá hefur hún lesið
sér mikið til um mál af þessu
tagi og kynnt sér lög og regl-
ur. Hún vill gera allt sem hún
getur til að upplýsa málið. „Ég
er auðvitað ekki lögfræðingur
en ég þarf bara að gera þetta,
annars breytist ekkert.“
Hún segist vilja vekja at-
hygli á sinni sögu í von um að
benda á hversu veik réttar-
staðan er þegar einstaklingur
verður fyrir áreiti af þessu
tagi. Og það geti komið fyrir
hvern sem er. Hún bendir
á að saga hennar sé ekkert
einsdæmi. Margir þolendur
upplifa sig sem berskjaldaða
og varnarlausa. Hún segist
alltaf hvetja þolendur til að
segja frá og deila líðan sinni
með öðrum. „Ef þér líður eins
og þú sért að verða fyrir of-
beldi, þá er þetta ofbeldi.“
Þá segir Dísa að vöntun sé á
aðgengi að upplýsingum fyrir
þá sem verða fyrir áreiti á
netinu. Þolendur upplifi sig
oft týnda og ringlaða. „Það
væri svo gott ef að það væri
hægt finna skýrari leiðbein-
ingar um hvernig maður á að
bregðast við, hvaða skref sé
best að taka og hvaða úrræði
séu í boði.“
Hún segir vont að horfa upp
á hvað regluverkið sé bindandi
hér á landi. „Ég vildi óska að
yfirvöld myndu grípa inn í
og gera lögreglunni kleift að
rannsaka þessa glæpi. Við
vitum að það eru til ótrúlega
snjallir og færir hakkarar
þarna úti sem gætu unnið með
lögreglunni. Það verður að
endurskoða þessi lög.“
Dísa bendir einnig á hversu
mikilvægt það er að varpa
aldrei ábyrgðinni yfir á þol-
endur. Þolendum eigi aldrei
að líða eins og þeir sjálfir séu
ástæðan fyrir ofbeldinu. „Ég
var til dæmis spurð af hverju
ég væri ekki bara búin að loka
aðganginum mínum á Insta-
gram, þar sem ég er að deila
til dæmis módelmyndum af
mér þar. En er þá ekki verið
að gefa í skyn að ég sé vanda-
málið og að þetta sé mér að
kenna? Þetta hristir rosalega
upp í mér af því að það er ekki
ég sem er vandamálið, heldur
hann. Auk þess þá er Insta-
gram mitt „platform“ sem ég
nota til að tengjast fólki og
tala við fólk og í tengslum við
keppnirnar. Við eigum öll rétt
á að hafa þennan vettvang.“
Hún segist vilja sjá meiri
stuðning við þolendur. „Ég er
viss um að það er margar kon-
ur þarna úti sem þora ekki að
stíga fram af því að þær eru
hræddar um að það verði gert
lítið úr þeim. Mig langar að
það komi fram að það er engin
skömm að verða fyrir ofbeldi.
Skömmin liggur hjá gerand-
anum.“ n
Auður Ösp
Guðmundsdóttir
audur@dv.is
Dísa hefur enga hugmynd um hver nethrellirinn er eða hvar hann er staddur í heiminum. MYND/ANTON BRINK