Morgunblaðið - 14.02.2020, Síða 2

Kórónuveira Stöðuskýrsla er nú
gefin út daglega vegna veirunnar.
Ólíklegt er að kórónuveiran verði
veruleg lýðheilsuógn berist hún
hingað til lands. Þetta kemur fram í
stöðuskýrslu almannavarnadeildar
ríkislögreglustjóra frá því í gær.
Byggir þetta á áhættumati Sótt-
varnastofnunar Evrópusambands-
ins, sem telur að mjög litlar líkur séu
á útbreiðslu í þeim löndum Evrópu
sem beita einangrunar- og sóttkvíar-
aðgerðum. Hins vegar geti sýkingin
verið íþyngjandi fyrir þá einstak-
linga sem sýkist.
Staða mála á Íslandi er óbreytt,
en enginn hefur greinst með kór-
ónuveiru hérlendis. Alls hafa 19 sýni
verið rannsökuð af sýkla- og veiru-
fræðideild Landspítalans en þau
hafa öll reynst neikvæð.
Tilfellum fjölgar mikið
Síðastliðinn sólarhring hefur kór-
ónuveirutilfellum fjölgað töluvert á
heimsvísu og jafnframt dauðsföllum
í Kína. Segir í skýrslunni að svo virð-
ist sem farið sé að nota nýja aðferð
við greiningu veirunnar sem orsaki
þessa miklu hækkun. Tilfelli veir-
unnar hafa nú greinst hjá 60.330 ein-
staklingum og hafa 1.369 látið lífið,
eða um 2,3% þeirra sem greinst
hafa.
Hafa 99% dauðsfallanna verið í
Kína, þar af um 80% í Wuhan-
héraði. alexander@mbl.is
Smithætta
hér á
landi lítil
 Ólíklegt að verði
lýðheilsuógn
2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. FEBRÚAR 2020
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Smiðjuvegur 68, Kópavogi | S. 587 1350 | bifreidaverkstaedi.is
Höfum sérhæft okkur í Toyota viðgerðum síðan 1995
Fljót, örugg og persónuleg þjónusta
Allar almennar bílaviðgerðir
Vetrarsól er umboðsaðili
40 ár
á Íslandi
Sláttuvélar
Snjóblásarar
Sláttutraktorar
Askalind 4 | Kópavogi | Sími 564 1864 | vetrarsol.is
Gulltryggð gæði
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Átak verður gert í mælingu á veiði-
stofni loðnu í næstu viku er sex skip
verða við loðnumælingar. Skipin
halda væntanlega út síðdegis á
sunnudag eða þegar veðrinu slotar.
Guðmundur J. Óskarsson, sviðs-
stjóri uppsjávarsviðs Hafrannsókna-
stofnunar, segist ekki minnast þess
að áður hafi svo mörg tekið þátt í
loðnumælingu samtímis.
Rannsóknamenn um borð
Auk rannsóknaskipsins Árna
Friðrikssonar taka Aðalsteinn Jóns-
son SU, Heimaey VE, Hákon EA,
Börkur NK og grænlenska skipið
Polar Amaroq þátt í mælingunni.
Tveir til þrír rannsóknamenn frá
Hafrannsóknastofnun verða um
borð í hverju veiðiskipanna en leið-
angursstjóri er Birkir Bárðarson
fiskifræðingur.
Ráðgert er að Hákon byrji leit á
Grænlandssundi og Heimaey á Vest-
fjarðamiðum. Hin skipin byrji við
Langanes og vinni sig vestur á bóg-
inn, en Árni Friðriksson hefur síð-
ustu daga mælt loðnu upp með Aust-
fjörðum. Leiðangrinum gæti lokið
síðari hluta næstu viku.
Í frétt frá Hafrannsóknastofnun í
gær kemur fram að í leiðangri í jan-
úar hafi mælst 64 þúsund tonn af
loðnu. Samkvæmt bráðbirgðaniður-
stöðu mælingar í byrjun febrúar hafi
heildarmagn hrygningarloðnu verið
250 þúsund tonn „og því þykir full
ástæða til að gera þriðju mæling-
una,“ segir í fréttinni. Þar kemur
líka fram að til þess að gefinn verði
út veiðikvóti megi gróflega áætla að
150 þúsund tonn þurfi að mælast til
viðbótar.
Spurður hvort hann sé bjartsýnn á
niðurstöður leiðangursins í næstu
viku segir Guðmundur: „Ég er bjart-
sýnn á að við náum góðri mælingu,
hver niðurstaðan verður veit ég ekki.
Óvissan verður væntanlega með
minnsta móti, þar sem mörg skip
gefa tækifæri á að hafa leiðarlínur
þéttar. Það er mikið fengið með því
að fara í svona mikið átak á stuttum
tíma.“
Stór mæling á skömmum tíma
Fyrirkomulag loðnumælingarinn-
ar í næstu viku var ákveðið á fundi
Hafrannsóknastofnunar með út-
gerðum uppsjávarskipa í gær.
Kristján Þórarinsson, stofnvist-
fræðingur hjá Samtökum fyrirtækja
í sjávarútvegi, segir mikilvægt að ná
góðri mælingu. „Þetta verður stór
mæling á skömmum tíma með þétt-
um leiðarlínum og í næstu viku virð-
ist vera þokkalegur veðurgluggi.
Framkvæmdin ætti því að verða eins
og best verður á kosið og skilar von-
andi góðum árangri,“ segir Kristján.
Átak sex skipa við mælingar á loðnu
 Svo mörg skip hafa ekki áður tekið þátt í loðnuleiðangri  Um 150 þúsund tonn þurfa að mælast til
viðbótar svo veiðikvóti verði gefinn út  Mikið fengið með því að fara í svona mikið átak á stuttum tíma
Morgunblaðið/Börkur Kjartansson
Hákon og Heimaey Á loðnuveiðum 2016. Á síðasta ári var engin loðnuvertíð og mikil óvissa er um hvað verður í ár.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Lokun álversins í Straumsvík
myndi hafa víðtæk efnahagsáhrif á
Íslandi. Bæði mun það draga úr hag-
vexti og auka atvinnuleysi, sem þeg-
ar er mikið,“ segir Ingólfur Bender,
aðalhagfræðingur Samtaka iðnaðar-
ins, og vísar til lykilstærða. Álverið
skapi um 60 milljarða í gjaldeyris-
tekjur og af þeim tekjum fari um 22-
23 ma. kr. í að greiða fyrir innlenda
þætti á borð við laun og raforku.
Erfiðara efnahagsástand
„Það er sá hluti sem snýr að inn-
lenda hagkerfinu og myndi hverfa
héðan ef álverinu yrði lokað. Áhrif
þessa beint og óbeint á landsfram-
leiðslu og atvinnustig yrðu því tals-
verð,“ segir Ingólfur. Erfitt sé að
meta á þessum tímapunkti hvort og
hversu langan tíma það tæki fyrir
Landsvirkjun að finna kaupanda að
orkunni og hvert raforkuverðið yrði í
þeim samningum ef af yrði.
Tilefnið er hugmyndir Rio Tinto
um að loka álverinu vegna taps.
Ingólfur segir aðspurður hag-
vaxtarhorfur fyrir árið í ár hafa
versnað undanfarið, en skv. síðustu
spá Seðlabankans verði aðeins 0,8%
hagvöxtur í ár. Sú spá birtist í byrjun
mánaðar, áður en sagt var frá hug-
myndum Rio Tinto. Rætist spáin
mun landsframleiðsla á mann drag-
ist saman í ár annað árið í röð.
„Til að undirbyggja nýja upp-
sveiflu efnahagslífsins þarf að auka
gjaldeyristekjur. Lokun álversins í
Straumsvík færi þvert gegn því og
myndi gera okkur erfiðara fyrir að
snúa hagkerfinu frá samdrætti yfir í
vöxt,“ segir Ingólfur.
Atvinnuleysi myndi aukast
Yngvi Harðarson, hagfræðingur
og framkvæmdastjóri Analytica,
segir lokun álversins myndu hafa
töluverð áhrif á hagvöxtinn.
Áhrifin komi fyrst fram í töpuðum
störfum og tekjutapi Landsvirkj-
unar. Með því þurfi Landsvirkjun að
finna aðra kaupendur, sem geti tekið
töluverðan tíma.
Samandregið myndi lokunin
seinka efnahagsbatanum.
Hagfræðistofnun hefur áætlað að
álverið í Straumsvík skapi um 1.250
bein og óbein störf.
Samkvæmt Vinnumálastofnun
voru að jafnaði 8.000 manns á at-
vinnuleysisskrá í desember.
Með þessar tölur í huga og nei-
kvæð margfeldisáhrif má ætla að at-
vinnuleysi myndi aukast töluvert.
Samkvæmt Vinnumálastofnun
þarf að fara aftur til mars 2013 til að
finna dæmi um að nærri 9.000 hafi
verið án vinnu. Það var á síðustu
mánuðum vinstristjórnar, skömmu
eftir að dómur féll í Icesave-deilunni.
Væntingavísitala Gallup stóð þá í
88,9 stigum en í 94,9 stigum í síðasta
mánuði. Sú mæling var gerð áður en
kórónuveiran raskaði flugsamgöng-
um og umræðan um álverið hófst.
Ef vísitalan stendur í 100 eru jafn
margir vongóðir og svartsýnir.
Lokun álvers hefði víðtæk áhrif
 Aðalhagfræðingur SI segir lokunina myndu hafa margfeldisáhrif í hagkerfinu
 Framkvæmdastjóri Analytica segir lokunina myndu seinka efnahagsbatanum
Ingólfur
Bender
Yngvi
Harðarson
Straumsvík Rekstur álversins
hefur verið þungur undanfarið.