Dagblaðið Vísir - DV - 25.09.2020, Blaðsíða 8

Heimir
Hannesson
heimir@dv.is
FERÐAÞORSTI OG FLUG-
FÉLÖGIN Á COVID-TÍMUM
Leitun er að ferðaglaðari þjóð en Íslendingum. Þjóð sem eitt sinn
fór oftar utan en flestar aðrar situr nú heima hjá sér og bíður eftir
að heimurinn opnist. Á meðan undirbúa flugfélögin sumarið 2021.
Ferðaþorsta er víða farið að gæta í samfélaginu. Ísland er þjóð sem fer að
meðaltali um þrisvar á ári til
útlanda. Árið 2018 ferðuðust
80 prósent landsmanna út
fyrir landsteinana og 70 pró-
sent fóru oftar en einu sinni.
Athygli vakti að samkvæmt
upplýsingum Ferðamálastofu
árið 2018, sem var mikið vel-
megunarár í íslenskri hag-
sögu, skiptu tekjur, aldur,
búseta og menntun litlu. Allir
virðast hafa átt efni á, getu og
vilja til þess að sjá heiminn.
Að vísu fóru æðstu stjórn-
endur aðeins oftar utan, en
gera má ráð fyrir að það sé að
minnsta kosti að hluta vegna
vinnuferðalaga.
Segja má að ferðaþorsti Ís-
lendinga hafi að miklu leyti
bæði verið skapaður og svalað
með áhuga erlendra ferða-
manna á Íslandi sem áfanga-
stað. Sá áhugi bjó til grundvöll
fyrir WOW air. Flugfélagið
kom inn á flugrekstrar-
markaðinn með miklum lát-
um. Jómfrúarflugið var til
Parísar í maí 2012. Í október
það sama ár tók félagið yfir
Ice land Express. Þegar yfir
lauk árið 2019 hafði fjólublátt
einkennismerki WOW air
prýtt flugbrautir í 37 borgum
og opnað beint flug til áður
óþekktra staða.
Icelandair naut auðvitað
góðs af uppsveiflunni líka, og
gjaldþroti WOW. En það voru
ef til vill erlendu flugfélögin
sem mest fór fyrir. Íslending-
um hafði fram að þessu að-
eins staðið til boða að fara til
útlanda með íslenskum flug-
félögum ef frá eru talin Osló-
flug SAS og örfá árstíðabundin
önnur tækifæri. Sumarið 2019
var beint flug til 69 erlendra
borga með 19 flugfélögum.
Keflavíkurflugvöllur var svo
gott sem sprunginn.
Af sem áður var
Í dag er Keflavíkurflugvöll-
ur draugabær. Þótt ekki sé
ástæða til að ætla annað en að
áhugi erlendra ferðamanna á
Íslandi sé enn til staðar, og út-
þrá Íslendinga er svo sannar-
lega til staðar, þá er ekkert
flug. COVID-19 hefur lamað
milliríkjasamgöngur um allan
heim og eyríki eins og Ísland
sem byggði samgöngunet sitt
við útlönd á hreinræktuðum
afþreyingartúrisma eru sér-
staklega viðkvæm.
Það er þó ekki öll von úti.
Rekstraraðilar innlendra
ferðaþjónustufyrirtækja halda
í þá von að þegar eitthvað ger-
ist verði innlendir rekstrarað-
ilar tilbúnir í slaginn þá þegar.
Aðgerðir hins opinbera hafa
tryggt að færri hafa farið á
hausinn en ella. Einn viðmæl-
andi DV orðaði það svo að fyr-
ir tilstilli opinberra aðgerða
og lagabreytinga hefði rekstr-
araðilum í ferðaþjónustu verið
gert að leggja rekstur sinn „í
formalín“, og þannig haldið
nauðsynlegum búnaði og lág-
marksmönnun sem þau þurfa
til þess að hefja rekstur með
litlum fyrirvara. Jóhann Már
Valdimarsson, rekstrarstjóri
ævintýraferðaþjónustufyrir-
tækisins Tröllaferða, segir að
þeir séu klárir í slaginn. „Við
erum tilbúnir til þess að taka
á móti ferðamönnum daginn
sem þeir koma,“ segir Jóhann
en bendir á að þá þurfi flug-
félögin líka að vera klár.
Flugfélögin lykilleikendur
í endurreisninni
Flugfélögin eru þannig lykil-
atriði þegar kemur að því að
endurreisa dómínókeðjuna
sem féll í byrjun árs. Þar
stendur auðvitað Icelandair
eitt upp úr. „Kerfislega mikil-
vægt,“ sagði Bjarni Bene-
diktsson í frumvarpi sínu um
ríkisábyrgð á lánum til félags-
ins. Ríkisábyrgðin var einn
liður af mörgum í gríðarlegri
ríkisaðstoð sem félaginu var
veitt í aðdraganda hlutafjárút-
boðs Icelandair fyrr í þessum
mánuði. Hlutafjárútboðið var
vel lukkað. Mikil umfram-
eftirspurn eftir hlutum í félag-
inu, og þá sérstaklega meðal
almennings vopnuðum sparifé
sínu, mældist vel fyrir í sam-
félaginu og virðist, ásamt
þátttöku lífeyrissjóða, hafa
bjargað félaginu.
Birna Ósk Einarsdóttir,
framkvæmdastjóri sölu- og
þjónustusviðs Icelandair,
segir að Icelandair sé klárt í
slaginn eftir atburði síðustu
vikna og mánaða. „Fyrst
og fremst erum við ánægð,
þakklát og spennt fyrir fram-
haldinu,“ segir hún aðspurð
um niðurstöðu hlutafjárút-
boðs Icelandair í síðustu viku.
„Við erum spennt fyrir því
að standa undir þessu mikla
trausti sem okkur var sýnt.“
Birna tekur undir það sjónar-
mið að flugfélögin verði lykil-
atriði í að koma hjólum at-
vinnulífsins af stað aftur að
ástandinu loknu og bendir á að
í kjölfar „fyrstu bylgjunnar“
hafi Icelandair nánast strax
verið komið af stað með metn-
aðarfulla sumaráætlun og
flogið var oft á dag til Kaup-
mannahafnar. „Það sýndi að
eftirspurnin er til staðar, það
hins vegar skrúfaðist fyrir
hana um leið og reglunum
var breytt,“ segir Birna og
heldur áfram: „Við verðum
að fá hér skýrari reglur sem
eru til frambúðar.“ Birna er
ekki ein um þessa skoðun en
Samtök aðila í ferðaþjónustu
hafa margoft bent á að sveiflu-
kenndar reglur um smitvarnir
á landamærum Íslands séu
óheppilegar. „Við verðum að
skýra línurnar, því aðeins þá
getum við farið að einbeita
okkur að sölunni aftur,“ sagði
Birna við blaðamann DV.
Á miðvikudag í þessari
viku blés Icelandair af allt
flug nema til Boston, en flug-
leiðin Keflavík-Boston er
niðurgreidd af hinu opinbera.
„Þetta er ekki ákjósanlegt fyr-
ir okkur, að hafa þetta svona,“
sagði Birna en stýrði samtal-
inu aftur að framtíðinni. „Nú
nýtum við tímann í að skipu-
leggja 2021.“
Ferðalög takmörkuð
en ekki útilokuð
Ferðalög í núverandi aðstæð-
um eru þó ekki útilokuð, þótt
reglur um sóttvarnir á landa-
mærum víða um heim hafi
gert þær illmöguleg. Þannig
er það hverjum sem hyggur
á ferðalag frá Íslandi ljóst
að hann mun þurfa að sæta
tvöfaldri sýnatöku og sóttkví
þeirra á milli þegar hann
kemur heim. Á milli sýnataka
þurfa að líða að minnsta kosti
fjórir til fimm dagar, og því
getur sóttkvíin varað í allt
að sex daga, eftir því hvenær
viðkomandi fær niðurstöðu úr
seinni sýnatöku sinni. Tveggja
nótta helgarferð getur þann-
ig krafist þess að ferðalangur
taki sér átta dag frí frá vinnu.
Erfitt getur reynst að fljúga
út fyrir EES-svæðið í nú-
verandi aðstæðum, en til eru
dæmi um lönd innan þess með
engar kröfur um sóttkví. Sví-
þjóð til dæmis gerir engar
kröfur, svo þangað væri hægt
að fara í stutta ferð ef útþráin
ber mann ofurliði. Vissulega
geta breytingar orðið á þess-
ari stöðu með litlum fyrirvara
í núverandi ástandi, en þegar
þetta er skrifað er hægt að
heimsækja Austurríki, Belgíu,
Króatíu, Kýpur, Frakkland og
fleiri lönd. Ferðalangar verða
þó alltaf háðir því að fara í,
eins og fyrr segir, sýnatöku
við lendingu í Keflavík, heim-
komusóttkví og seinni sýna-
töku nokkrum dögum seinna.
Þeir sem hafa fengið veir-
una og eru með mótefni sam-
kvæmt mælingum geta fengið
vottorð um það en það er þó
ekki talið veita undanþágu frá
ferðareglum sem stendur. n
Heldur draugalegt er um að lítast á Keflavíkurflugvelli núorðið. MYND/VALLI
8 FRÉTTIR 25. SEPTEMBER 2020 DV