Fréttablaðið - 24.10.2020, Blaðsíða 8

Íslenskukennsla
fyrir útlendinga
Umsóknarfrestur 3. desember 2020
Rannís auglýsir eftir umsóknum um styrki til íslensku-
kennslu fyrir útlendinga sem er ekki hluti af almennu námi
á grunn- eða framhaldsskólastigi. Umsækjendur skulu vera
viðurkenndir framhaldsfræðsluaðilar eða hafa undirritaðan
samning við viðurkenndan framhaldsfræðsluaðila, um
ábyrgð á kennslunni.
Upphæð sjóðsins er samþykkt af Alþingi í fjárlögum fyrir
árið 2021. Umsóknareyðublöð og leiðbeiningar er að finna
á rannis.is.
Umsóknum skal skilað inn á rafrænu formi fyrir kl. 16:00
fimmtudaginn 3. desember 2020.
Upplýsingar um sjóðinn veitir
Skúli Leifsson, sími 515 5843,
skuli.leifsson@rannis.is
• Málningarvinna
• Flísa- og parketlögn
• Múrviðgerðir
• Tjón vegna myglu
• Nýsmíði og viðhald
• Vatnstjón
• Rakaskemmdir
892 0688
SAMFÉLAG „Ég man í hvaða stofu ég
var, hvar ég sat og hvernig veðrið var.
Mér fannst þetta rosalega óþægi-
legt og ég skynjaði að kennaranum
fannst þetta líka óþægilegt. Þetta
var yndislegur kennari en hann var
greinilega settur í þessa stöðu sem
var óþægileg. En þetta þarf ekki að
vera svona,“ segir Lilja D. Alfreðs-
dóttir mennta- og menningarmála-
ráðherra, um fyrsta kynfræðslutíma
sinn í grunnskóla. Hún settist niður
með blaðamanni ásamt Sólborgu
Guðbrandsdóttur fyrirlesara og Sig-
ríði Dögg Arnardóttur kynfræðingi,
til að ræða um framtíð kynfræðslu.
Ráðherrann stefnir á allsherjar
úttekt í grunn- og framhaldsskólum
um allt land og verða Sólborg og
Sigga Dögg hluti af starfshópi, sem
mun að öllum líkindum hefja störf
í byrjun næsta mánaðar til að flýta
umbótum í kynfræðslumálum.
Forboðna blaðsíðan
í líffræðibókinni
Konurnar þrjár ræða málin af
miklum eldmóði og rifja upp fyrsta
kynfræðslutímann í grunnskóla.
Ráðherrann hugsar hlýtt til líf-
fræðikennara síns, sem var settur
í skrýtna stöðu að byrja að kenna
krökkunum kynfræðslu.
Sigga Dögg segist kannast við
þessa tilfinningu. „Ég man að líf-
fræðikennarinn hitti okkur einn
daginn eldsnemma, slökkti ljósin,
setti glærurnar á skjávarpann og
sýndi okkur alla flóruna af sýktum
kynfærum. Það var talað af svo mik-
illi skömm,“ segir Sigga Dögg.
Sólborg segir reynslu sína hafa
verið svipaða en hún og samnem-
endur hennar hafi beðið með eftir-
væntingu að fá loksins að skoða hina
forboðnu blaðsíðu í líffræðibókinni.
„En þegar það kom að henni þá
var allt svo óþægilegt. Maður heyrði
að kynlíf væri vont fyrir okkur stelp-
urnar og að við ættum að þrauka í
gegnum það þangað til það hættir að
vera vont. Ég myndi bara verða ólétt
eða fá kynsjúkdóm,“ segir Sólborg.
Gestafyrirlesarar eiga ekki
að sjá um grunnkennslu
Ungt fólk hefur lengi kallað eftir
meiri og fjölbreyttari kynfræðslu
en boðið hefur verið upp á í skólum
landsins hingað til. Að sögn Siggu
Daggar og Sólborgar virðast gæði
kynfræðslu ráðast að miklu leyti
af áhuga kennara og skólayfirvalda
hvers skóla.
Sammælast þær um að Akureyr-
arbær standi sig best, en að skólar á
Reykjanesi megi gera betur.
„Sumir skólastjórar eða for-
eldrar vilja ekki að ég sé að kenna
börnum, þrátt fyrir að börnin óski
sjálf eftir fyrirlestrum. Ég hef verið
bókuð um kvöld í samkomusal
fyrir utan skóla, nánast bak við
luktar dyr, vegna þess að ákveðinn
skólastjóri setti þvert bann á slíka
kynfræðslu,“ Sólborg kinkar kolli
og segir reynslu sína svipaða.
„Ég var einu sinni af bókuð vegna
þess að foreldrafélagið var óánægt
með að ég hafði svarað spurning-
um nemenda um endaþarmsmök.
Ég bið alltaf nemendur um að
senda mér spurningar nafnlaust og
ég geri mitt besta til að svara þeim
öllum algjörlega fordómalaust,
svo að þau geti tekið meðvitaða
ákvörðun um hvað þau vilji og vilji
ekki,“ segir Sólborg.
Ráðherrann hristir höfuðið og
segir: „Það ætti nú að fagna því að
verið sé að spyrja um þetta.“ Sigga
Dögg tekur undir og Sólborg heldur
áfram:
„Það er greinilegt að þau eru með
pælingar. Eigum við þá ekki að
fjalla um eitthvað sem er óþægi-
legt?“
Þörf er á kerfisbreytingu en ekki
átaksverkefni, að þeirra mati. Telja
þær að börn og unglingar ættu að
geta spurt spurninga í öruggu rými
hjá sérfræðingum. Annars verður
Internetið kennarinn.
„Ég upplifi það líka að börnin eru
ekki búin að fá grunninn og að ég
sé að segja þeim margt nýtt,“ segir
Sólborg og Sigga Dögg tekur undir.
„Gestafyrirlesarar eiga ekki að
sjá um grunnkennslu barna. Það
er eitthvað meingallað við kerfið
þegar krakkar koma til mín og
spyrja „Hvaðan kemur barnið?“
Þau eiga að vita það,“ segir Sigga
Dögg.
Með þekkingu kemur hugrekkið
Eftir að hafa heyrt þessar lýsingar
segir ráðherrann að margt megi
gera betur. Vilji hún bæta alla
fræðslu almennt og staðfestir að
búið sé að eyrnamerkja fjármuni í
það. Hún segist hafa miklar vænt-
ingar til starfshópsins og leggur
áherslu á að vinnan gangi hratt og
örugglega fyrir sig, en fyrst þurfi að
fara í úttekt.
„Þetta á að snúast um að byggja
okkar unga fólk upp. Þetta á ekki
að vera eins og Sigga og Sólborg eru
að lýsa. Við erum með allt formið
í aðalnámskránni, en það þarf að
fylla betur upp í það þannig að við
séum sátt. Svo þurfum við að hugsa
um aldurshópa. Erum við kannski
að byrja kynfræðslu of seint?“
veltir ráðherrann upp.
Sólborg segir allt of seint að byrja
að kenna kynfræðslu við ellefu ára
aldur. „Þegar ég held fyrirlestra
fyrir ellefu og tólf ára börn, þá vita
þau nákvæmlega hvað ég er að tala
um þegar ég nefni kynferðislega
áreitni og of beldi á netinu.“
Lilja segir að það sem vakir fyrir
henni sem menntamálaráðherra
sé að vegna þeirra tækniframfara
sem átt hafi sér stað, þá sé aðgengi
að öllu efni allt annað í dag. Því séu
foreldrar í dag að ala upp allt aðra
kynslóð en áður.
„Það er nóg til af öllu á veraldar-
vefnum og við þurfum að kenna
börnum okkar að gagnrýna og
meta upplýsingar og átta sig á því
hvað er í lagi og samræmist þeirra
siðferðismörkum.
Börn þurfa þessa fræðslu sem
þau eiga rétt á. Ef þú hefur þekk-
ingu, þá hefurðu hugrekki til þess
að taka réttar ákvarðanir,“ segir
ráðherrann.
Ítarlegt viðtal birtist á frettabla-
did.is í dag klukkan 14.00.
Þurfum ekki að ræða
kynlíf í bakherbergi
Lilja Alfreðsdóttir mennta- og menningarmálaráðherra stefnir á allsherjar
úttekt á kynfræðslu í grunn- og framhaldsskólum um landið allt, ásamt Sól-
borgu Guðbrandsdóttur fyrirlesara og Sigríði Dögg Arnardóttur kynfræðingi.
Þær Sólborg, Lilja og Sigríður Dögg eru alls óhræddar að ræða kynlíf, klám og kynsjúkdóma. Lilja hyggst ráðast í
allsherjar úttekt á kynfræðslu í skólum, eru þær Sólborg og Sigríður Dögg í starfshópi. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN KARLSSON
Meira á frettabladid.is
Ingunn Lára
Kristjánsdóttir
ingunnlara@frettabladid.is
2 4 . O K T Ó B E R 2 0 2 0 L A U G A R D A G U R8 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð