Fjölrit RALA - 10.11.1992, Blaðsíða 7

-3-
LEIT AÐ HENTUGU SÁÐGRESI VIÐ UPPGRÆÐSLU VEGKANTA
Áslaug Helgadóttir
YFIRLIT
Könnuð voru afdrif sáðgresis í vegköntum á fimm stöðum víðs vegar um land og í
mismunandi hæð yfir sjó fimm ár frá sáningu. Alls voru skoðaðir 13 stofnar níu
tegunda, bæði grasa og belgjurta. Var þeim ýmist sáð hreinum eða í mismunandi
blöndum.
Aðstæður vora nokkuð ólíkar á hinum ýmsu tilraunastöðum. Hafði það áhrif á gengi
stofnanna og myndun gróðurþekju sem síðasta árið var allt frá 30% að meðaltali á því
svæði sem síst var og upp í 60% meðalþekju þar sem best var.
Mikill munur var á gróðurþekju hinna ýmsu tilraunaliða. Mesta þekju gáfu reitir þar
sem sáð hafði verið snarrót og vora slílrir reitir komnir með nærri fulla þekju þar sem
best var í lok tilraunatímabilsins. Var snarrótin almennt orðin ríkjandi í þeim reitum
þar sem henni hafði verið sáð í blöndu strax á öðra ári. Ýmsir aðrir stofnar komu vel
út og má þar nefna Tournament sauðvingul og Sturluvingul túnvingul. Aðrir stofnar
vora að jafnaði síðri. Belgjurtimar áttu erfitt uppdráttar af ýmsum orsökum en þó kom
hvítsmárinn vel út þar sem hann náði sér á strik á annað borð.
Niðurstöðumar benda til þess að ekki sé rétt að sá sömu blöndum alls staðar. Einnig
er rétt að nota aðrar blöndur í sjálfan vegkantinn, þar sem gróður verður að vera
lágvaxinn, og í sár utan vegar. Gerð er tillaga um að skipta ræktunarsvæðum upp í
fjóra flokka, þ.e. vegkant og sár utan vegar við góð skilyrði annars vegar og léleg
skilyrði hins vegar. Mælt er með hentugum tegundum við þessar mismunandi
aðstæður.
INNGANGUR
Það hefur lengi verið metnaðarmál Vegagerðarinnar að ganga vel frá vegalagningu og
jarðraski sem orðið hefur af hennar völdum. Sáð hefur verið grasffæi og borið hefur
verið á í tvö til þijú ár á eftir. Lengi vel vora eingöngu notaðar erlendar sáðblöndur
enda ekkert íslenskt ffæ á markaði sem hentaði til þessara hluta. Erlendir grasstofnar
endast misvel. Sums staðar lifir sáðgresið í mörg ár en annars staðar deyr það út á
örfáum áram og innlendur gróður tekur sæti þess í mismiklum mæli. Á allra síðustu
áram hefur verið lögð áhersla á að fá meira af íslenskum grasstofnum í fræblöndumar
og hefur fengist nokkurt fræ ffá Fræræktarstöðinni í Gunnarsholti. En betur má ef
duga skal.
Að mörgu þarf að hyggja þegar sáðgresi er valið. Mjög mikilvægt er að sáðgresi
endist í nokkur ár frá sáningu en ending þess er háð ýmsum þáttum. Mestu máli
skiptir þó efniviðurinn sjálfur, þ.e. tegundimar og stofnar þeirra sem valdir era í
fræblöndumar. Á undanfömum áratugum hafa verið prófaðir mjög margir stofnar