Morgunblaðið - 05.05.2020, Blaðsíða 11

Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Grjótkrabbinn heldur áfram hring-
ferð sinni við landið. Hann greindist
fyrst í Hvalfirði 2006 og hefur út-
breiðsla hans um grunnsævi Íslands
verið með eindæmum hröð og spann-
ar hún nú stóran hluta af strand-
lengjunni, frá Faxaflóa réttsælis um-
hverfis landið allt austur í Reyðar-
fjörð. Sömuleiðis hefur þéttleikinn
aukist og er víða orðinn mjög mikill,
eins og á tilteknum svæðum í Faxa-
flóa.
Hafa veitt rúmlega sjö tonn
Fylgst hefur verið með landnám-
inu frá upphafi og innlendar krabba-
tegundir eins og trjónukrabbi og
bogkrabbi hafa gefið eftir. Árleg
vöktun hefur verið í Faxaflóa og í til-
raunaveiðum í Hvalfirði á síðasta ári
var grjótkrabbi um 95% krabbaafla.
Grjótkrabbi þykir herramanns-
matur og á þessu fiskveiðiári hafa
verið veidd rúmlega sjö tonn af grjót-
krabba. Það er talsvert meira en veitt
hefur verið af krabbanum við landið
síðustu ár. Fjóla GK hefur komið
með bróðurpartinn að landi.
Náttúrustofa Suðvesturlands og
Rannsóknasetur Háskóla Íslands á
Suðurnesjum hafa stundað rann-
sóknir á grjótkrabba frá upphafi og
segir dr. Sindri Gíslason, forstöðu-
maður Náttúrustofu Suðvesturlands,
að til þessa hafi grjótkrabbi ekki
fundist fyrir sunnan Reykjanes og
ekki fyrir Suðurlandi. Vestur af
Reykjanesi hafi hins vegar orðið vart
við óvenjulega mikið af lirfum en ekki
fullorðinn krabba.
Nýtir flest sem að kjafti kemur
Sindri segir að mörgum spurning-
um sé ósvarað um áhrif grjótkrabba
á annað lífríki. Grjótkrabbinn sé stór
krabbi á íslenskan mælikvarða, hann
sé alæta og nýti flest sem að kjafti
kemur. Hann sé því keppinautur ann-
arra tegunda um fæðu og afleidd
áhrif gætu því orðið veruleg með
stækkandi stofni grjótkrabba. Já-
kvætt sé því að veiðar séu stundaðar
á honum, ekki skemmi fyrir að
krabbinn er hið mesta lostæti.
Grein um landnám grjótkrabba
birtist nýlega í vísindariti Alþjóða-
hafrannsóknaráðsins, ICES, Journal
of Marine Science. Náttúrustofa Suð-
vesturlands, Háskóli Íslands og Haf-
rannsóknastofnun unnu að greininni.
Rannsóknin spannar þróun land-
náms grjótkrabba hér við land sl. 13
ár, eða allt frá því krabbinn fannst
fyrst hér við land. Fágætt mun vera á
heimsvísu að náðst hafi að rannsaka
og fylgja landnámi framandi tegund-
ar í sjó svo náið frá upphafi.
Útbreiðsla grjótkrabba við Ísland 2020
Kort: Náttúrustofa Suðvesturlands/SG
Á hraðferð
í kringum
landið
Grjótkrabbi greindist fyrst hérlendis í Hvalfirði árið 2006
Morgunblaðið/Reynir Sveinsson
FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. MAÍ 2020
SVIÐSLJÓS
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
Vaskur hópur manna á vegum
Reykjavíkurborgar sást í gær við
vinnu við Geirsgötu í miðbænum.
Var hópurinn þá að vinna að upp-
setningu á nýrri stoppistöð Strætó
en nokkra athygli vekur að ekkert
útskot fylgir nýju stöðinni. Þetta
veldur því að strætisvagnar munu
þurfa að stoppa á miðri akbraut til
að hleypa farþegum sínum inn og út
úr vagninum með fyrirséðum töfum
á umferð um götuna.
Vigdís Hauksdóttir, borgar-
fulltrúi Miðflokksins, segir fram-
kvæmdina ekkert annað en hluta af
þrengingarstefnu meirihlutans í
Reykjavík. Geirsgata sé mikilvæg
samgönguæð og framkvæmd sem
þessi eins konar hryðjuverk gegn
fjölskyldubílnum.
„Ef strætó á að fara að stoppa
þarna á miðri götu með hugsanlegri
slysahættu þá lýsi ég fullri ábyrgð á
hendur borgarstjóra og meirihlut-
ans. Það er komið að þanmörkum
hvað þrengingarstefnu þessa fólks
varðar og þetta svæði nálgast það
að verða tifandi tímasprengja,“ seg-
ir Vigdís í samtali við Morgunblaðið.
Vísar hún meðal annars í máli
sínu til þeirra framkvæmda sem í
sumar eru áformaðar á Tryggva-
götu, en að óbreyttu verður sú gata
gerð að einstefnugötu í vesturátt.
Fram kemur í bréfi umhverfis- og
skipulagssviðs, dagsettu 16. janúar
2020, að fyrirhugað sé að breyta
deiliskipulagi Kvosarinnar vegna
svæðis sem nær eftir Tryggvagötu
frá gatnamótum Grófarinnar í
vestri að Pósthússtræti í austri og
lóð Tollhússins. Í bókun borgarráðs-
fulltrúa Samfylkingarinnar, Við-
reisnar, Vinstri grænna og Pírata
segir að framkvæmdin sé „forsenda
fyrir breytingum sem miða að því
að gera götuna fallegri og mann-
vænni. Breytingin felur meðal ann-
ars í sér að fallegt og nokkuð stórt
torg verður til við suðurhlið Toll-
hússins“, en á þeirri hlið hússins er
mósaíkverk Gerðar Helgadóttur
myndhöggvara. Þá er í bókuninni
svæðinu lýst sem sólríku og skjól-
sælu.
Vigdís gefur lítið fyrir þessar lýs-
ingar, líkir þeim við útópíu og bend-
ir á að um sé að ræða skuggasvæði í
borginni. Þá segir hún kostnaðar-
áætlun gera ráð fyrir að minnst 400
milljónir fari í breytingar á
Tryggvagötu. „Það á í þessu verk-
efni að afleggja um 50 bílastæði við
Tollhúsið og beina allri umferð inn á
Geirsgötu. Það sér það hver maður
að þetta gengur ekki svona,“ segir
Vigdís og heldur áfram: „Svo má
ekki gleyma því að þessi bílastæði
standa við ríkisstofnun, sem allir
eiga jú að hafa aðgang að. Það er
því beinlínis verið að hefta aðgengi
fólks að ríkisstofnun í miðbænum.“
Vilja ekki hraða og hávaða
Sigurborg Ósk Haraldsdóttir,
borgarfulltrúi Pírata og formaður
skipulags- og samgönguráðs, segist
ekki óttast óþarfa umferðartafir á
Geirsgötu eftir tilkomu skýlisins.
Tvær akreinar séu í hvora átt.
„Það þarf ekki að hafa áhyggjur
af umferð þó strætó stoppi þarna í
skamma stund. Þetta snýst um for-
gangsröðun ferðamáta, en norðan-
megin við götuna er verið að leggja
hjólastíg og við viljum hafa hann
óslitinn,“ segir hún og bendir á að
ekki sé æskilegt að fella stoppistöð
inn að honum. „Það gæti sett óvarða
vegfarendur í meiri hættu. Ekki má
gleyma því að þetta er inni í mið-
bænum og þar viljum við ekki hafa
hraðakstur og umferðarhávaða.“
Nánar má lesa um þetta mál á
mbl.is í vefútgáfu Morgunblaðsins.
„Það er komið að þanmörkum“
 Ekki er gert ráð fyrir útskoti fyrir strætó vegna nýrrar stoppistöðvar við Geirsgötu  Borgarfulltrúi
segir framkvæmdina hluta af þrengingarstefnu og óttast tafir  Óþarfa áhyggjur, segir fulltrúi Pírata
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Breytingar Talsverð umferð er um Geirsgötu og er nú viðbúið að það muni hægjast á henni með tilkomu skýlisins.
Skannaðu kóðann
til að lesa nánar
um þetta á mbl.is
Vefverslun: www.donna.is
Erum nú á Facebook: donna ehf
Sími 555 3100 www.donna.is
Honeywell gæða lofthreinsitæki
Hreint loft - betri heilsa
Loftmengun er hættuleg heilsu og
lífsgæðum. Honeywell lofthreinsitæki
eru góð við myglu-gróum, bakteríum,
frjókornum, svifryki, lykt og fjarlægir allt
að 99,97% af ofnæmisvaldandi efnum.
Verð kr.
18.890
Verð kr.
49.920
Verð kr.
35.850Verð kr.15.960
Ten Points Tessa
22.990 kr.
Garðatorg 6 | s. 551 5021 | www.aprilskor.is
Bæjarlind 6 | sími 554 7030
Við erum á facebook
Bolir
Kr. 7.900.-
Str. M-XXXL
Fleiri litir