Morgunblaðið - 13.05.2020, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 13.05.2020, Blaðsíða 14
14 UMRÆÐAN MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. MAÍ 2020 VINNINGASKRÁ 104 11228 22710 31658 40877 50424 58295 68436 362 11418 22763 31715 41521 50886 58325 68517 561 11652 23261 31912 41591 51108 58493 68657 820 11938 23412 32072 41629 51535 58587 68848 1353 12268 23447 32796 41828 51899 59195 69034 1548 12388 24050 33025 42153 51926 59723 69434 1711 12480 24648 33456 42695 52126 59982 69446 1813 13159 24651 33583 42862 52194 60140 69560 1866 13931 24672 33946 42881 52434 60185 70601 2264 13935 25284 34182 43061 52780 60772 71627 2389 13991 25712 34375 43215 52956 61167 72520 2997 14444 25917 34399 43277 53374 61337 72679 3349 15162 25967 34598 43573 53461 61718 72800 3833 15760 25984 34667 44107 53553 61726 73238 4288 16216 26207 34755 44169 53625 61777 73952 4570 16422 26258 34979 44385 53693 62430 74112 4717 16817 26387 35379 44691 53826 62621 74811 4813 16888 26432 35880 44775 53859 62872 75006 5152 16895 26494 35965 44782 54386 63267 75429 5238 17092 26625 35972 45139 54497 63340 75500 5241 17217 26796 36063 45669 54623 63426 76104 5700 17404 27060 36685 45687 54846 63514 76269 6310 17782 27505 36786 45803 55505 64217 77820 6445 18152 27577 36866 46045 55566 64374 78015 7171 18898 28125 37621 46161 55979 64733 78319 7270 18992 28595 37934 46288 56108 64960 78374 7303 19952 28614 38166 47430 56184 65004 78435 8531 20136 28710 38182 48006 56873 65108 78485 8583 20147 29354 38863 48337 57098 65501 79275 8887 20654 29396 38941 48600 57219 65786 79380 9667 21011 29514 39058 48638 57317 66184 79927 9732 21514 29930 39605 48942 57368 66246 10193 21820 30000 39843 49061 57388 67056 10397 21890 30153 40080 49231 57495 67288 10688 22109 30350 40088 49350 57821 67721 10795 22140 30856 40542 49466 58120 68176 11086 22205 30900 40572 49989 58289 68420 183 12895 23909 33951 46895 55665 67019 76550 1019 14934 26047 34557 47091 56231 67043 76965 1378 15084 26405 35366 47212 57640 67793 77491 1716 15139 26818 35644 47480 58882 69260 77650 2184 15377 26923 36281 48265 60860 70222 77848 4585 16646 28133 36819 48604 61001 70631 78051 6416 17334 28135 37663 48629 61766 71253 78380 7323 18901 29568 38053 50851 61907 71649 79249 9445 19655 29912 39386 51061 62335 71679 79990 9618 19890 31616 39596 51201 62364 73774 9789 22897 31928 39712 51746 63852 74571 9931 23360 32597 42435 51809 65025 75232 11978 23460 33656 45670 54895 66557 76394 Næstu útdrættir fara fram 14., 20. & 28. maí 2020 Heimasíða: www.das.is Vinningur Kr. 12.000 Kr. 24.000 (tvöfaldur) Vinningur Kr. 25.000 Kr. 50.000 (tvöfaldur) Vinningur Kr. 150.000 Kr. 300.000 (tvöfaldur) 2633 13986 18588 41110 52034 Vinningur Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur) 5552 23149 32049 48482 57307 67329 11307 26215 42104 54944 61493 67549 18135 26242 42623 55005 63618 72558 21288 29954 43817 57102 63904 79131 Aðalv inningur Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur) 5 9 1 5 3 1. útdráttur 12. maí 2020 Covid-19-vírusinn er ekki búinn að syngja sitt síðasta, reyndar sér ekki fyrir endann á faraldrinum, hvorki lýðheilsulega og því síður efnahagslega. Þetta tvennt helst auðvitað í hendur. Efnahagsleg útkoma Evrópu þegar þessu lýkur fer mikið eftir því hverjar af- leiðingar veirukreppunnar verða fyrir efnahag BNA. Þetta efnahags- lega öfluga ríki, sem teygir anga sína næstum um allan heim, kemur til með að ráða miklu um efnahags- lega framvindu annarra ríkja og þá sérstaklega Evrópu þegar afleið- ingar veirukreppunnar á BNA verða ljósar. Ef BNA fara illa út úr ástand- inu geta afleiðingarnar í Evrópu orðið ennþá verri. Við Íslendingar erum aðeins lítið strá á heykvíslinni með okkar ónýta gjaldmiðil, íslensku krónuna, sem er aðeins gjaldgeng á Íslandi. Íslensk fyrirtæki gera sín viðskipti í evrum og fyrir þjóðina er krónan dýrasti og aumasti gjaldmiðill í heimi. Maður veit að Íslendingar eru seinir til breytinga, íhaldssamir og þrætu- gjarnastir af öllum mönnum. Þver- móðskan og síðan ánægjan af að beita henni veitir Íslendingnum ómælda gleði í amstri dagsins. Landlægur erfðagalli sem engin lækning finnst við. Við skulum samt ekki kenna þessu þrennu um íhaldssemina varðandi krónuna, þar eru ákveðnir hags- munir einir á bak við, ekki velferð ís- lensks almennings, sem hefur reyndar alltaf setið á hakanum. Á erfiðum tímum sem þessum, með krónuna skoppandi, aðallega niður, í hinu alvarlega ástandi sem nú ríkir, eru stjórnvöld ráðvillt í lausnum á efnahagsvandanum sem er stað- reynd og fer versnandi. Það hefði átt að binda krónuna við dollara eða svissneska markið fyr- ir löngu. Hvernig í ósköpunum dettur stjórnvöldum fyrr og nú í hug að bjóða þjóð- inni upp á þetta ástand, með þennan annars handónýta gjaldmiðil? Þetta litla ríki, Ísland, með sinn matador- gjaldmiðil sem aðeins er til heimabrúks, hvergi tekinn gildur og hefur í gegnum tíðina valdið Íslendingum óskaplegum efnahagshörmungum í formi verðbólgu upp úr öllu valdi, með háum vöxtum plús verðtrygg- ingu sem er ónauðsynlegt og óskilj- anlegt fyrirbæri. Hvað býr að baki? Jú, fámenn klíka peningamanna hagnast vel á þessum óstöðuga og ósýnilega gjald- miðli, íslensku krónunni. Stöðugleiki er eitur í þeirra beinum. Og hverjir skyldu þetta nú vera? Það segir sig sjálft. Hverjir hafa drottnað í fjár- málaráðaneytinu síðustu áratugina? Meira að segja Steingrímur J. steig villtan dans með klíkunni sem þar ríkir þegar hann var ráðherra fjár- mála. Að binda krónuna erlendum gjaldmiðli getur aldrei orðið nema blessun fyrir þessa þjóð, sama í hvaða átt er litið. Jafnvel innganga í Evrópusambandið gæti ekki orðið nema jákvætt stórt skref í átt að stöðugleika. Og þá hyrfi verðtrygg- ingin. Aðeins vextirnir yrðu eftir og myndu lækka vegna innkomu er- lendra banka í kjölfarið. En það má auðvitað ekki. Nú er krónan að veikjast eina ferðina enn, evran komin í 156 krónur. Við vitum hvað það þýðir; verðbólgan upp úr öllu valdi og þá dansar púkinn á kirkjubitanum. Enn og aftur er það krónan sem á eftir að valda þjóðinni stórum skaða vegna kreppunnar sem er komin. Hvað er þá til ráða til að reyna að verjast al- geru hruni krónunnar og halda stöð- ugleikanum eins og hægt er? Það þarf að sækja peninga og efla ríkissjóð. Í dagsins ástandi þarf að kalla til lífeyrissjóðina, þar finnast peningarnir og gætu bjargað miklu meðan ástandið varir. Lífeyrissjóð- irnir eiga að mér skilst yfir 4.000 miljarða í peningum og eru sí og æ að leita að leiðum til fjárfestingar. Þar sem afkoma ríkissjóðs er nú á hættusvæði verður að sækja pen- inga til lífeyrissjóðanna. Nú verða þeir, hvort sem þeim líkar betur eða verr, að kaupa íslensk ríkisskulda- bréf, fyrir hugsanlega 1.000-1.500 milljarða króna í byrjun. Myndi það létta mikið undir ríkissjóði á þessum erfiðu tímum, þó ekki væri nema til að halda verðbólgunni niðri og vaxtaokrinu í skefjum fyrir heimilin í landinu, fyrst og fremst. Þetta er ekki góður kokteill sem nú ræður ríkjum í íslenskri pólitík: Fjármálaráðherra ræður litlu vegna afskipta baklandsins, sem réttir að honum svona annað slagið línurit sem segja hvorki ríki né þjóð nokkurn skapaðan hlut en hafa þann tilgang einan að hressa upp á hina döpru ásýnd ríkisstjórnarinnar út á við. Forsætisráðherra veit ósköp lít- ið um pólitík yfirhöfuð, reynir að breiða yfir vankunnáttu sína með kjánalegum orðaflaumi og yfirgengi- legu handapati um umhverfismál og hlýnun jarðar. Það fyrirbæri á sér mjög eðlilegar skýringar í því hlý- indaskeiði sem við stöndum í núna og byrjaði þegar möndull jarðar mjakaðist til hér áður fyrr um nokkra metra en á svo eftir að rétta sig við aftur. Samgöngu- og sveitar- stjórnarráðherrann lætur fara vel um sig og tekur ærlega í nefið undir heygaltanum. Þetta er afleitur kokkteill. Vondur kokkteill Eftir Jóhann L. Helgason »Hvað svona lítið ósýnilegt kvikindi getur valdið miklum usla á heimsvísu er al- veg með ólíkindum. Jóhann L. Helgason Höfundur er húsasmíðameistari. Allt um sjávarútveg Margumtalað mál, endurgerð Braggans í Reykjavík, þar sem sagt er að áætlun fyrir verkið hafi hljóðað upp á 150 milljónir en farið í 450 milljónir (mis- munur 300 milllj.), og það meira að segja farið í án útboðs og samn- inga. Þetta er hið versta mál og sérstaklega ef öll kurl eru ekki komin til grafar eins og sagt er því þá á heildarupphæðin væntanlega eftir að hækka. Tekið skal fram að borgarfulltrúi Mið- flokksins, Vigdís Hauksdóttir, m.a. hefur ekki tekið þátt í sukkinu og for- dæmt harðlega. Mér datt því í hug að gera óformlegan samanburð á Braggamálinu annars vegar og sukk- inu um Listasafnið á Akureyri hins vegar. Listasafnið Það hefur því miður lítið heyrst af óráðsíu þeirri sem varðar endurgerð Listasafnsins (gamla Mjólkur- samlagsins) á Akureyri. Þar varð til áætlun upp á 380 milljónir en fór í 780 milljónir og ekki allt búið enn. Þarna sýndist bæjarstjórnin og þeir sem þar stjórnuðu hafa verið að verki og staðið að framúrkeyrslu upp á a.m.k. litlar 400 milljónir. Eftir því sem Dan Brynjarsson, fjármálastjóri Akur- eyrarbæjar, tjáði mér vissi hann ekki til að framúrkeyrslan öll hefði farið í útboð. Verst er að enginn gefur sig fram, eða tekur ábyrgð, sem er ekki lítil þar sem frá 50 þús. til 300 þús. hefur lagst á hverja fjölskyldu eftir stærð því einhver verður auðvitað að borga. Þá berast einnig fréttir af því að árið 2019 hafi orðið um 20 milljóna kr. tap á rekstri safnsins. Þetta bætist auðvitað við framúrkeyrslusukk- ið og ekki var ein báran stök. Farið var út í að byggja tengibyggingu á milli svokallaðs Ketil- húss og Listasafnsins og þar í var stofnað til kaffihús- og veitinga- reksturs, sem frá upp- hafi hefur verið rekið með tapi. Þá er þriðja málið sem farið var út í en það er brú, kölluð brúin yfir ekki neitt, annars óvitlaus framkvæmd en allt of dýr eins og annað sem bærinn kemur nálægt og fór tugi milljóna fram úr áætlun. Eftir snjóþungan vetur með kostnaðarsaman mokstur er svo komið að Akureyrarbær hefur óskað eftir framlagi úr Jöfnunarsjóði, enda lélegasta bæjarstjórn hér sem um langt árabil hefur setið. Eitt mál enn, maður nokkur, sem á byggingarlóð á góðum stað á Akureyri þar sem má reisa tveggja hæða hús, hefur lengi staðið í strögli um að fá að hafa fjórar litlar íbúðir, sem alls staðar vantar í væntanlegu húsi, en alltaf fengið neit- un af óskiljanlegum ástæðum. Á bæjarstjórnarfundi fyrir rúmlega ári þar sem málið var tekið fyrir og gengið til atkvæða voru tveir fulltrú- ar með fjórum íbúðum, þ.e. Mið- flokksfulltrúinn og frá VG, og bæði fluttu rök fyrir máli sínu, en af- gangurinn níu fulltrúar sögðu NEI og steinhéldu kjafti því þau fóru bara eftir því sem þeim var sagt án þess að hafa hundsvit á hlutunum. Áfram er sukkað Nýlegt mál þar sem framkvæmda- stjóri Eyþings, Pétur Þór, var rekinn úr starfi er þannig vaxið að fyrir um ári barst honum uppsagnarbréfið undirritað af Hildu Jönu Gísladóttir, formanni Eyþings, þar sem honum var sagt upp störfum og tilgreindar voru ýmsar ástæður fyrir uppsögn- inni. Því var ekki unað og töldu Pétur Þór og lögmaður hans ástæðu til að láta á reyna fyrir dómi. Dómur féll í málinu og lendir trúlega Akureyrar- bær í að greiða sinn hlut eða um 9 milljónir. Þá rifjaðist upp eldra mál þegar Snorri Óskarsson, barnakenn- ari við Brekkuskóla á Akureyri, var rekinn og tekinn úr tíma með vald- beitingu m.a. lögmanns bæjarins fyr- ir það eitt að túlka orð guðs á netinu, ekki í skólastofu, og þar fór fremstur í flokki núverandi formaður Samfylk- ingarinnar, þá í bæjarstjórn. Bærinn var auðvitað dæmdur og Snorra dæmdar 3,5 milljónir og kostnaður í allt talinn 7-8 milljónir. Akureyrar- bær virðist ekki ósínkur á fjármun- ina. Að lokum verð ég að segja eitt. Hilda Jana var þó mannleg að taka á sig ein uppsagnarbréfið, sem formað- ur Eyþings, öfugt við það sem gerðist með Listasafnsævintýrið en þar steinþegja allir, þó helst sé talað um eina manneskju. Hefur Akureyri vinninginn? Eftir Hjörleif Hallgríms »Mér datt í hug að gera óformlegan samanburð á Bragga- málinu annars vegar og sukkinu um Listasafnið á Akureyri hins vegar. Hjörleifur Hallgríms Höfundur er eldri borgari á Akureyri. hallgrims@simnet.is

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.