Skessuhorn - 22.01.2020, Page 4

MIÐVIKUDAGUR 22. jANúAR 20204
Garðabraut 2a - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á þriðjudögum.
Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega. Skráningarfrestur smá-
auglýsinga er til kl. 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.700 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 3.280 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar greiða
kr. 2.840. Rafræn áskrift kostar 2.570 kr. Rafræn áskrift til elli- og örorkulífeyrisþega er 2.370 kr.
Áskrifendur blaðs fá 50% afslátt af verði rafrænnar áskriftar. Verð í lausasölu er 950 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Kristján Gauti Karlsson kgauti@skessuhorn.is
Anna Rósa Guðmundsdóttir arg@skessuhorn.is

Auglýsingar og dreifing:
Hrafnhildur Harðardóttir auglysingar@skessuhorn.is
Umbrot og hönnun:
Ómar Örn Sigurðsson umbrot@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Leiðari
Mannræktarsamkomur
Nú fer í hönd einhver yndislegasti tími ársins, hvernig sem á það er litið.
Ekki einvörðungu að dag tekur að lengja svo um munar, þá er bóndadag-
urinn á föstudaginn. Fyrsti dagur Þorra - hinnar miklu matar- og skemmt-
anahátíðar allra sannra Íslendinga. Mest og best er þessi hátíð fyrir okkur
sem líkar að borða súrt hvalspik, þjöppuð og sýrð lambhrútaeistu og brennt
og soðið lag utan af höfuðkúpu á lömbum. Þá er hægt að naga gallsúra
síðubita sem eru svo feitir að þeir seljast ekki með öðrum hlutum lambsins,
nú eða saltkjöt, lundabagga, hangið kjet og hvaðeina. Þessu hefur landinn
svo skolað niður með nafna sínum en þó meira öli í seinni tíð, frá því sala
og innflutningur á bjór var leyfður.
Æði misjafnt er hvernig mannamót sem kennd eru við Þorra hafa þróast
í seinni tíð. Norðlendingar eru að mér skilst enn á þeirri línu að hafa þetta
áfram eins heimilis- og þjóðlegt og í tíð ömmu þeirra og afa. Mæta með
trog af heimagerðum mat og þar fá húsmæður gullið tækifæri til að sýna
sveitungum sínum hvers þær eru megnugar við matargerðina. Hér sunnan
heiða hafa íbúar hins vegar meira fengið atvinnukokka til að malla ofan í sig
og ekkert nema gott um það að segja. Fyrir nokkrum árum var farið að bera
á óánægju yngri þorrablótsgesta með að ekki væri annar matur á borðum
en sá sem verkaður var og geymdur með gamla laginu fyrir tíð frystikist-
unnar. Þá var bætt við einum pottrétti, svona á borðbrúnina gluggamegin.
Árið eftir var kalt svínakjöt komið að auki og svo kjúklingaréttur nokkru
síðar. Nú síðari ár hefur enn bæst við framandi rétti. Veganistar hafa fengið
einn rétt á veisluborðið og grænmetisætur eiga sitt pláss, lágkolvetnafólkið
fær sitt og áfram mætti telja. Mínar heimildir herma að sumsstaðar sé svo
komið að hinn hefðbundni þorramatur fær nú jafnvel einungis lítið pláss á
borðbrúninni gluggamegin.
Við þessari þróun í matarmenningu er lítið að segja. Tímarnir breytast,
menningin leitar yfir landamæri og við alþjóðasinnarnir spilum með. Þó
verð ég að segja að þann dag sem þorramaturinn hverfur alfarið af veislu-
borðinu, einnig horninu gluggamegin, væri í lagi mín vegna að endurnefna
þessa matarhátíð. Nú eða einfaldlega sleppa henni! Það er nefnilega svo
að ekki þarf að leita lengi til að finna matsölu- eða veitingastaði sem bjóða
upp á lífrænan mat, grænmetisfæði og yfirleitt allt það sem telst til fram-
andi rétta hér á landi. Þá þurfum við ekki lengur sérstaka hátíð gömlum
siðum til heiðurs.
En þorrablót snúast vissulega um annað og meira en einungis matinn.
Hann er venjulega étinn í hvelli og svo snúa menn sér að öðru. Fluttir
eru annálar þar sem góðlátlegt grín er gert að náunganum, farið er með
upptökutæki á bæi og afrakstur slíkra heimsókna sýndur á blótum. jafnvel
eru dæmi um að metnaðurinn í slíkri kvikmyndagerð er svo mikill af efni
og burðum að afraksturinn væri hæglega sýningarhæfur í Ríkisútvarpinu
landsmönnum öllum til skemmtunar (nú OK, allavega á N4). Þá er áfram
sungið á blótum, trallað og svo stiginn dans undir tónum taktfastra hljóm-
sveita fram á nóttu. Þannig hefur það alltaf verið og það er athyglisvert að
fátt hefur í rauninni breyst, annað en samsetning og úrval matarins.
Fyrst og fremst eru þorrablót því menningar- og mannræktarsamkomur
sem ég vil ekki fyrir mitt litla líf missa út úr flórunni. Góða skemmtun!
Magnús Magnússon
Að undanförnu hafa fimm skip
verið að loðnuleit og mæling-
um á loðnustofninum og voru þau
skömmu fyrir helgi öll fyrir austan
land. Þrjú skipanna, rannsóknaskip-
ið Árni Friðriksson, Hákon EA og
Polar Amaroq var ætlað að sjá um
magnmælingar meðan að tvö skip
að auki, Bjarni Ólafsson AK og Ás-
grímur Halldórsson SF, voru nokk-
urskonar undanfarar og var ætlað
að afmarka dreifingu loðnunnar á
útjöðrunum svo hægt sé að ná mæl-
ingu á sem skemmstum tíma. Með-
fylgjandi mynd sýnir svæðið sem
skipin höfðu leitað fram að hádegi í
gær, þriðjudag. Hægt er að fylgjast
með ferð þeirra og staðsetningu í
rauntíma á vef Hafrannsóknastofn-
unar.
mm
Nú árið 2020 verða tíu ár liðin síð-
an starfsemi hófst í Frystiklefan-
um í Rifi. Í tilefni af þeim áfanga
hafa aðstandendur menningarhúss-
ins ákveðið að gefa öllum íbúum
Snæfellsbæjar ársmiða, sem gild-
ir á alla viðburði Frystiklefans á af-
mælisárinu. Gefnir voru rúmlega
1800 ársmiðar. Frystiklefinn gef-
ur 1000 miða en stuðningsaðil-
ar, Snæfellsbær og aðrir velunnar-
ar, gefa 800 miða. „Þetta er menn-
ingarátak sem á sér enga hliðstæðu
í íslenskri menningarsögu, en með
mikilli hjálp frá samstarfsaðilum
og velunnurum tókst þessi áfangi,“
segir í tilkynningu frá Frystiklefan-
um. „Með þessum gjörningi er ætl-
unin að senda þakkir til nærsam-
félagsins.
Á þeim tíu árum sem Frystiklef-
inn hefur verið starfræktur hafa
verið haldin yfir eitt þúsund við-
burðakvöld. Í Frystiklefanum er
tekið á móti bæði innlendum og er-
lendum listamönnum, listahátíðir
hafa verið skipulagðar og hýstar í
klefanum, auk þess sem Frystiklef-
inn hefur komið að sköpun eigin
listaverka. „Frystiklefinn er fyrir-
tæki sem alltaf hefur sett samfélags-
leg markmið ofar fjárhagslegum og
vill með þessari gjöf halda áfram
á þeirri vegferð að auka samgang
íbúa og lífsgæði á Vesturlandi.“
kgk/ Ljósm. úr safni.
Kári Viðarsson, leikari og eigandi Frystiklefans í Rifi.
Íbúar fá frítt í Frystiklefann allt árið
Afmælisgjöf til íbúa á tíu ára starfsafmæli
Fimm skip við loðnuleit
Á fundi bæjarstjórnar Akraness 14.
janúar síðastliðinn var samþykkt til-
laga skipulags- og umhverfisráðs að
stefnt verði að því að starfsemi Fjöl-
iðjunnar verði að nýju flutt að Dal-
braut 10. Eins og kunnugt er var
starfsemin flutt í bráðabirgðahús-
næði hjá Akri á Smiðjuvöllum eft-
ir að bruni varð í húsnæði Fjöliðj-
unnar að kvöldi 7. maí á síðasta ári.
Hreinsunarstarf við húsið á Dal-
braut 10 mun hefjast á næstu vik-
um. Ljóst er að til staðar er stækk-
unarþörf á húsnæðinu við Dalbraut
og gerir skipulags- og umhverfisráð
ráð fyrir að farið verði í skipulags-
breytingu til stækkunar núverandi
lóðar og í framhaldi af því stækkun
hússins til að mæta vaxandi þjón-
ustuþörf. mm Frá vettvangi bruna í húsnæði Fjöliðjunnar í maí 2019.
Fjöliðjan mun að nýju fara
að Dalbraut 10