Bændablaðið - 03.12.2020, Qupperneq 8

Bændablaðið | Fimmtudagur 3. desember 20208
FRÉTTIR
Farga þurfti geitahjörð á Grænumýri:
Ekki stætt á öðru en að farga geitunum
– segir Sigurborg Daðadóttir yfirdýralæknir
Í kjölfar nýlegra riðutilfella á
sauðfjárbúum í Skagafirði vakti
Anna María Flygenring, formað-
ur Geitfjárræktarfélags Íslands,
athygli á því að einnig hefði þurft
að skera niður stóra hjörð geita
á Grænumýri, þrátt fyrir að riða
hafi aldrei verið staðfest í íslensk-
um geitum. Skoða þurfi hvort
nauðsynlegt sé að skera niður
geitahópa í slíkum tilfellum, þar
sem íslenski geitastofninn sé mjög
viðkvæmur og í útrýmingarhættu.
Sigurborg Daðadóttir, yfirdýra­
læknir hjá Matvælastofnun, segir að
geitur geti í öllu falli borið smitefni
og því hafi ekki verið annar kostur
í stöðunni.
Anna María sagði í umfjöllun
í síðasta Bændablaði að hingað til
hefðu gilt sömu reglur um niðurskurð
varðandi geitfé og sauðfé, þrátt fyrir
að ekki hafi verið sannað að riðan
smitaðist á milli. Það þyrfti að skoða
alvarlega reglur um niðurskurð.
Íslenskar geitur væru öðruvísi en
sauðfé, meðal annars hvað varðar
genasamsetningu.
Rannsóknir skortir
„Þekkt er að geitur geta fengið
riðu þó svo ekki hafi greinst riða
í geitum hér á landi enn þá. Ekki
er hægt að taka undir fullyrðingar
þess efnis að íslenskar geitur séu svo
sérstakar að þær fái ekki riðu, því
rannsóknir skortir. Í öllu falli geta
geitur borið riðusmitefni og geitur
þær sem skornar voru á Grænumýri
nýlega voru í miklum samgangi við
sauðféð á bænum og því ekki stætt
á öðru en að farga þeim, því miður,“
segir Sigurborg.
Hún bætir við að ráðherra hafi
boðað að núverandi fyrirkomulag
forvarna og aðgerða gegn riðu verði
tekið til endurskoðunar á komandi
misserum og þá muni þetta mál
örugglega koma inn í þá vinnu.“
/smh
Anna María Flygenring, formaður Geitfjárræktarfélags Íslands. Mynd / Aðsend
Sigurborg Daðadóttir yfirdýralæknir.
Trausti Jóhannesson, skógarvörður á Suðurlandi, með öskju af könglum en
hægt er að kaupa þá í Byko, Garðheimum og hjá markaði Farfugla í Laugardal.
Jólakönglar frá Skógræktinni
Starfsmenn Skógræktarinnar á
Suðurlandi voru duglegir í haust
að tína köngla af trjám og safna
þeim saman. Könglarnir fóru síðan
í fangelsið á Litla-Hrauni þar sem
fangar fengu það hlutverk að pakka
könglunum í sérstakar jólaöskjur,
sem eru seldar í verslunum.
Þá hafa fangarnir líka séð um að
setja trjágreinar í búnt, sem starfs­
menn skógræktarinnar hafa klippt,
aðallega af furu, og eru m.a. seld­
ar sem jólaskreytingar eða leiðis­
skreytingar. Á meðfylgjandi mynd
er Trausti Jóhannesson, skógarvörður
á Suðurlandi, með öskju af köngl­
um en hægt er að kaupa þá í Byko,
Garðheimum og hjá markaði Farfugla
í Laugardal.
/MHH
Matvælastofnun varar við
neyslu á eggjum frá Landnáms-
hænum ehf. í Hrísey. Fyrir-
tækið hefur með aðstoð
Matvælastofnunar innkallað
allar lotur í varúðarskyni af
eggjum vegna þess að eiturefnið
díoxín hefur mælst yfir leyfileg-
um mörkum í þeim.
Matvælastofnun biður fólk
sem hefur keypt slík egg að neyta
þeirra ekki heldur skila þeim
þangað sem þau voru keypt, gegn
fullri endurgreiðslu.
Á Facebook­síðu Landnámseggja
segir að ástæða þessa sé líklega
mengun úr jarðvegi vegna eldsvoða
sem varð í Hrísey síðastliðið vor.
„Hænurnar okkar hafa nú verið
inni frá miðjum október og er von
okkar að gildi sýna sem tekin voru
26. nóvember hafi lækkað en þeirrar
niðurstöðu er að vænta í kringum 10.
desember nk.,“ segir enn fremur.
Hrísey:
Díoxín-menguð landnámshænuegg
Frumvarp sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra:
Gamla útboðsleiðin fyrir tollkvóta
búvara verði tímabundin tekin upp
– á að lágmarka áhrif kórónuveirufaraldursins á innlenda framleiðslu
Frumvarp Kristjáns Þórs Júlíus-
sonar sjávarútvegs- og land bún-
aðarráðherra gerir ráð fyrir að
núverandi fyrirkomulag útboða
fyrir tollkvóta búvara verði lagt
af tímabundið og eldra fyrir-
komulag tekið upp að nýju til 1.
febrúar 2022. Verði frumvarpið
samþykkt verður tollkvóta fyrst
úthlutað til hæstbjóðanda komi
til útboðs á þessu tímabili, svo til
þess er næsthæst bauð og síðan
koll af kolli. Tilgangurinn er að
lágmarka áhrif kórónuveirufar-
aldursins á innlenda framleiðslu
landbúnaðarafurða.
Frá þessu er greint á vef
Landssambands kúabænda (LK).
Þar er forsaga þessara breytinga á
lagaumhverfinu rakin. „Forsagan er
sú að 1. janúar 2020 var tekið upp
nýtt fyrirkomulag um útboð toll­
kvóta, svokölluð hollensk leið. Með
hollensku leiðinni stýrir lægsta boð
verði á tollkvóta og var stuðst við
það fyrirkomulag við úthlutun toll­
kvóta fyrir seinni helming þessa árs.
Með nýrri úthlutunaraðferð lækkaði
verð á tollkvótum fyrir nautgripa­
kjöt um 40% frá fyrra útboði, úr 331
krónu í 200 krónur á kílóið. Verð á
tollkvótum fyrir osta lækkaði um
5,5% frá fyrra útboði.
Verði frumvarpið samþykkt verð­
ur aftur tekið upp eldra fyrirkomulag
útboðs á tollkvóta og verður honum
því fyrst úthlutað til hæstbjóðanda,
svo til þess er næsthæst bauð og
þannig koll af kolli uns tiltækum
kvóta hefur verið úthlutað að fullu
og greiða bjóðendur tilboðsfjárhæð­
ina að fullu.
Innlend framleiðsla tekur
höggið af fækkun ferðamanna
Í greinargerð með framlögðu frum­
varpi segir m.a.: „Lagabreyt ingin
var þannig lögð fram í ljósi þeirra
aðstæðna sem þá ríktu. Meðal annars
var horft til þess að hér á landi yrðu
um tvær milljónir ferðamanna á
ári hverju. Nú er hins vegar staðan
talsvert breytt vegna heimsfaraldurs
kórónuveirunnar. Áhrifanna gætir
víða en samkvæmt upplýsingum á
vef Ferðamálastofu hefur erlendum
gestum t.d. fækkað gríðarlega milli
ára. Í samanburði við árið 2019 var
fækkun erlendra gesta um 53% í
mars, um 99% í apríl og maí, 97% í
júní, 80% í júlí, 75% í ágúst og 95%
í september. Í ljósi framangreinds er
ljóst að eftirspurn eftir matvælum
hefur dregist talsvert saman en inn­
flutningur samkvæmt tollkvótum
hefur á sama tíma haldist óbreyttur.
Það er innlend matvælaframleiðsla
sem tekur það högg og við því þarf
að bregðast.“ [...]
Á aðalfundi Landssambands
kúabænda 2020 var því beint til
landbúnaðarráðherra að fallið yrði
frá þeirri nýju úthlutunaraðferð á
tollkvótum sem tók gildi um mitt
þetta ár.
Þegar innleiðing þess kerfis var
í umræðunni vöruðu forsvarsmenn
bænda mjög við því að það myndi
veikja tollvernd innlendra búvara
enn frekar, á sama tíma og tollkvótar
væru að stóraukast.
Verð á tollkvótum fyrir naut­
gripakjöt hefur lækkað um 75%
frá ársbyrjun 2019 og með nýrri
úthlutunaraðferð lækkaði verð um
40% frá fyrra útboði í ársbyrjun
2020.
Verð á tollkvótum fyrir osta lækk­
aði um 5,5% frá fyrra útboði í byrjun
árs 2020 og hefur frá byrjun árs 2019
lækkað um 12%.
Miklar verðlækkanir hafa dunið
á íslenskum nautakjötsframleiðend­
um á sama tíma og ef fer sem horfir
er hætta á að sá árangur sem náðst
hefur í greininni undanfarin ár verði
fyrir bí.
Frá ársbyrjun 2018 hafa tollkvót­
ar ESB fyrir nautgripakjöt aukist úr
100 tonnum í 647 tonn og munu fara
í 696 tonn við næstu áramót.
Frá ársbyrjun 2019 hefur verð á
tollkvótum farið úr 797 krónum í
200 krónur.
Við upptöku hollensku leiðar­
innar fór verðið úr 331 krónu í 200
krónur. Tollvernd er því nánast að
engu orðin.
Í kjölfar úthlutunar tollkvóta
með hollensku leiðinni um mitt ár
2020 lækkuðu allir sláturleyfishafar
verð til bænda umtalsvert en mestu
lækkanirnar námu um 30%.
Augljóst er að slíkar verðlækk­
anir hafa umtalsverð áhrif á afkomu
kúabænda. Þá lækkaði verð á toll­
kvótum fyrir osta úr 719 krónum
í ársbyrjun 2020 í 680 krónur við
síðustu úthlutun en í byrjun árs 2019
var verð á tollkvótum fyrir osta 774
krónur,“ segir á vef LK. /smh
Verð á tollkvótum fyrir nautgripakjöt
hefur lækkað um 75% frá ársbyrjun
2019 og með nýrri úthlutunaraðferð
lækkaði verð um 40% frá fyrra útboði
í ársbyrjun 2020.