Bændablaðið - 03.12.2020, Qupperneq 40

Bændablaðið | Fimmtudagur 3. desember 202040
Þingeyingar í sóknarhug
Í fjáraukalagafrumvarpi 2020
kemur fram tillaga um heimild til
kaupa á húsnæði í Mývatnssveit
fyrir opinbera starfsemi. Um er
að ræða húsnæði fyrir gestastofu
Vatnajökulsþjóðgarðs, en
jafnframt telur Skútustaðahreppur
að mikil samlegðar- og
nýsköpunartækifæri séu til staðar,
verði af kaupum ríkisins á húsnæði
Hótel Gígs í Mývatnssveit.

Byggir á greiningarvinnu
Ýmis nýsköpunartækifæri komu fram
í greiningarvinnu íbúa í verkefninu
Nýsköpun í norðri (NÍN) haustið 2019
og vorið 2020, en þá voru 30 íbúar
Mývatnssveitar og Þingeyjarsveitar
að störfum í rýnihópum NÍN. Að
sögn Soffíu Kristínar Jónsdóttur,
framkvæmdastjóra Mývatnsstofu
og eins meðlima rýnihópa NÍN, var
rýnihópastarf NÍN grundvöllurinn
að mótun sex aðgerða sem miða að
aukinni nýsköpun innan svæðisins,
samhliða því að nýtt sveitarfélag
verði í fararbroddi í baráttu við
loftslagsbreytingar, tekið verði mið
af tæknibreytingum og tækifærum
tengdum þeim og byggðir upp
og samnýttir innviðir sem treysta
samkeppnishæfni svæðisins til lengri
tíma.

Uppbygging rannsókna- og
nýsköpunarklasa forgangsaðgerð
Fyrsta aðgerð NÍN fjallaði um
uppbyggingu rannsókna- og
nýsköpunarklasa við Mývatn, þar
sem áhersla væri lögð á nýsköpun,
menntun og rannsóknir. Rannveig
Ólafsdóttir leiddi starf rýnihópsins
sem fjallaði um aðgerðina.
„Rýnihópurinn vann mjög vel
saman, þrátt fyrir að COVID-19
hindraði hefðbundin fundahöld.
Það má e.t.v. segja að íbúar
Þingeyjarsveitar og Skútustaðahrepps
hafi tekið stökk inn í rafræna framtíð
í rýnihópavinnunni, skjölum var deilt
með rafrænum hætti og fundir voru
haldnir á fjarfundaforritinu Zoom.
Að mati rýnihópsins felur
uppbygging rannsókna- og
nýsköpunarklasa í sér samlegðaráhrif
fyrir fámennar stofnanir, að starfa
saman undir einu þaki, og jafnframt í
mörgum tilvikum betri starfsaðstæður
og starfsumhverfi. Í öðru lagi
verður þverfaglegur ávinningur af
uppbyggingunni, þ.e. aukin samvinna
og upplýsingaflæði á milli stofnana,
sem hefur í för með sér víðtækari
þekkingu og margfeldisáhrif fyrir
rannsóknir á náttúru, umhverfi og
samfélagi, o.fl. Samstarf og samskipti
eru lykillinn að því að umbreyta
rannsóknum og þróunarvinnu í
raunverulega nýsköpun, vöruþróun,
viðskiptatækifæri, samfélagsumbætur
og aukna velferð.
Í þriðja lagi er það forsenda
skilvirks nýsköpunarkerfis í
þekkingarsamfélagi nútímans að
fyrir hendi sé opið flæði þekkingar
á milli fyrirtækja, háskóla og
rannsóknastofnana,“ segir Rannveig
og bætir við að mikil tækifæri felist
ekki síður í frekari uppbyggingu
Matarskemmunnar að Laugum, sem
var jafnframt hluti af aðgerðum NÍN.
Samstarf við háskóla
Sumarið 2020 var lögð áhersla
á samstarf við háskóla og
þekkingarstofnanir í héraði.
Háskólinn á Akureyri, Listaháskólinn
og Þekkingarnet Þingeyinga voru
þar í öndvegi en 13 frumkvöðlar og
nemendur voru ráðnir í störf tengd
aðgerðum NÍN og blésu þannig lífi í
verkefnin. Vinnumálastofnun styrkti
sumarstörf tengt NÍN, auk þess sem
Nýsköpunarsjóður námsmanna
studdi við verkefni tengt hönnun og
hagnýtingu líftækni.

Kolefnisbinding
Önnur aðgerð NÍN sneri að
kolefnisbindingu með skógrækt
og nýtingu heyfyrninga við
landgræðslu. Gróðursettar
voru birkiplöntur á Hólasandi
í samstarfi við Skógræktina og
Landgræðsluna, auk þess sem
nýttar voru gamlar heyrúllur
frá bændum til landgræðslu í
Bárðardal og nágrenni. Ungmenni
sem störfuðu við verkefnið
lærðu ýmislegt svo sem að mæla
gróðurþekju, kyngreina víði, klippa
hann og planta víðistiklingum.
Eins voru mældir og lagfærðir
göngustígar að Aldeyjarfossi
og Sexhólagili. Sigurlína
Tryggvadóttir leiddi þessa aðgerð
og vinnur nú að skipulagningu
svæða í Þingeyjarsveit og
Skútustaðahreppi sem hentað geta
til stærri skógræktarverkefna, en
stefnt er að því að við uppfærslu
aðalskipulags verði slíkir
möguleikar ræddir sérstaklega.
Stafræn leiðsögn og
sameiginlegt vörumerki
Auk aðgerða um kolefnisbindingu
og uppbyggingu rannsókna- og
nýsköpunarklasa, lögðu rýnihópar
NÍN áherslu á uppbyggingu
hring rásarhagkerfis og greiningu
auðlinda, innviða, mannauðs og
regluverks. Verður sérstaklega horft
til þessa við gerð aðalskipulags
sveitarfélaganna.
Þá töldu meðlimir
rýnihópanna að leggja ætti
áherslu á stafræna leiðsögn
um svæðið og uppbyggingu
sameiginlegs vörumerkis gagnvart
ferðamönnum, kaupendum
matvæla og íbúum í nútíð og
framtíð. Mývatnsstofa hefur
haft veg og vanda að þeirri
þróun, í samstarfi við nemendur
Listaháskólans og Háskóla Íslands.
Þróuð hefur verið frumgerð að
veflausn sem gerir fólki kleift
að kynnast sögu og menningu
svæðisins, afþreyingu, gistingu,
matvælum sem nálgast má beint
frá býli og fleira.
Að sögn Soffíu Kristínar er
stefnt að því að styrkja ímynd
svæðisins, m.a. með því að
bjóða upp á bændamarkaði innan
svæðisins og hvetja bændur
og aðra frumkvöðla til að nýta
Matarskemmuna á Laugum enn
betur, en þar má finna viðurkennda
aðstöðu til matvælaframleiðslu
sem stendur frumkvöðlum til
boða. /SKJ
ÍSLAND ER LAND ÞITT
Ein aðgerð Nýsköpunar í norðri sneri að kolefnisbindingu með skógrækt og nýtingu heyfyrninga við landgræðslu. Myndir / NÍN
Landgræðsla með heyfyrningum í samstilltu átaki.
Soffía Kristín Jónsdóttir. Rannveig Ólafsdóttir.
Skjámynd af frumgerð stafrænnar leiðsagnar – Leiðarþing.