Morgunblaðið

Dagsetning
  • fyrri mánuðurseptember 2020næsti mánuður
    SuÞrMiFiLa
    303112345
    6789101112
    13141516171819
    20212223242526
    27282930123
    45678910

Morgunblaðið - 30.09.2020, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 30.09.2020, Blaðsíða 12
12 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. SEPTEMBER 2020 Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/ Það þarf mikiðtil að fyrr-verandi for- ystumaður í laun- þegahreyfingunni finni sig knúinn til að stíga fram í miðjum deilum að- ila vinnumarkaðarins og gagn- rýna núverandi forystu hreyf- ingarinnar. Um leið segir það mikið um þá stöðu sem komin er upp innan verkalýðshreyf- ingarinnar að Gylfi Arnbjörns- son, fyrrverandi forseti Al- þýðusambands Íslands, skuli stíga fram og gagnrýna mjög ákveðið framgöngu núverandi forystumanna hreyfingarinnar. Í samtali við Morgunblaðið í gær sagði Gylfi ekkert laun- ungarmál að orðræðan nú og samskiptin væru orðin bein- skeyttari en áður. Hann sagði að staðan væri mjög snúin en þó ekki óþekkt. Áhyggjuefni væri að aðilar ræddust ekki við, en framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins hefur einmitt fundið að því að þrátt fyrir að SA hafi lagt fram þrjár mis- munandi tillögur til að leysa þann vanda sem upp var kom- inn hafi ASÍ neitað að ræða nokkra þeirra. Gylfi segir að alltaf hafi „verið talsamband milli samtakanna þannig að hægt sé að máta hugmyndir“, en alvarlegt sé að svo sé ekki lengur. Ekki er síður athyglisvert hvernig áherslur verkalýðs- hreyfingarinnar hafa breyst. Í samtalinu við Morgunblaðið sagði Gylfi: „Í þau 30 ár sem ég starfaði var í for- gangi að finna leið- ir til að hjálpa þeim sem misstu vinn- una. Það á að yfir- skyggja allt annað. Þetta reynir mjög á traust í sam- skiptum aðila og stjórnvalda. Það virðist ekki vera þannig núna.“ Hann bætti því við að sambærileg staða hefði verið uppi á vinnumarkaði áður og nefndi árin eftir fall bankanna: „Árið 2009 kom upp sú staða að atvinnulífið taldi sig ekki geta uppfyllt ákvæði kjarasamninga og það stefndi í uppsögn. Skipt- ar skoðanir voru um hvað ætti að gera, en þorri hreyfing- arinnar taldi að betra væri að halda í verðmætin í samn- ingnum þó að með seinkun væri. Fallist var á það gegn því að stjórnvöld gripu til aðgerða sem myndu hjálpa tekjulægstu hópunum.“ Núverandi forysta verka- lýðshreyfingarinnar er ekki þeirrar skoðunar að það að verja störfin yfirskyggi allt annað, líkt og Gylfi Arnbjörns- son segir að verið hafi. Í huga nýrra forystumanna er brýnna að hafa uppi stóryrði úr fortíð, hafna staðreyndum, sýna óbil- girni og efna til ófriðar á vinnu- markaði. Þetta eru vægast sagt sérkennilegar áherslur og hljóta að enda með ósköpum fyrir félagsmenn þeirra og all- an almenning í landinu. Miðað við þær uppsagnir sem stefnir í á næstu mánuðum virðist því miður stutt í þau ósköp. Forystumenn verka- lýðshreyfingarnnar telja ekki lengur mikilvægt að verja störf launafólks} Breyttar áherslur Þau válegu tíð-indi bárust um helgina að átök hefðu aftur blossað upp í hinu um- deilda Nagorno-Kara- bak-héraði Aserbaídsjan, en meirihluta íbúa þar er Armen- ar. Deilan á sér þó mun lengri rætur eins og þeir sem eldri eru minnast. Allt frá tíunda ára- tugnum hafa reglulega sprottið upp skærur á milli Armena og Asera um héraðið, nú síðast ár- ið 2016. Þrátt fyrir það hefur nær engin viðleitni verið til að semja varanlegan frið í um ára- tug. Átökin nú hafa hins vegar öllu óþægilegri blæ á sér, ekki síst fyrir þá sök að svo virðist sem tyrknesk stjórnvöld hafi ákveðið að veita bandamönnum sínum í Aserbaídsjan stuðning, á sama tíma og Rússar, sem hafa verið helstu bakhjarlar Armena en segjast þó hlut- lausir í deilunni, kalla eftir því að samið verði vopnahlé tafar- laust. Bandaríkja- menn, Þjóðverjar og fleiri stórþjóðir hafa tekið undir það ákall. Staðan sem nú er komin upp býður hættunni heim, ekki síst í ljósi ásakana, sem Tyrkir hafa borið til baka, um að tyrknesk orr- ustuþota hafi skotið armenska orrustuþotu niður innan loft- helgi Armena, en ljóst er að at- vik af því tagi geta hæglega leitt til þess að deilurnar um Nagorno-Karabak breytist í allsherjarstríð milli Armeníu og Aserbaídsjan, þá jafnvel með aðild Tyrklands. Hernaðarbandalag Rússa og Armena gæti þá aftur ýtt undir enn frekari átök á svæðinu. Ljóst er að Nagorno- Karabak-hérað er púðurtunna og nú hefur eldur verið borinn að henni. Þá er brýnt að brugð- ist sé hratt við og reynt að koma í veg fyrir að hún springi, með geigvænlegum afleið- ingum. Brýnt er að vopnahlé verði samið sem fyrst í Nagorno-Karabak} Eldur borinn að púðurtunnu Þ að er aðdáunarvert þegar menn leggja í stórvirki, ekki síst verk- efni sem engir aðrir gætu unnið. Bók Kjartans Ólafssonar, fyrrver- andi ritstjóra og alþingismanns, Draumar og veruleiki, segir sögu Komm- únista- og síðar Sósíalistaflokksins á Íslandi. Bókin er afrek, nær 600 blaðsíður í stóru broti. Frásögn Kjartans er einstök, því sagan er sögð innan frá séð. Hann talar um sína barnatrú „á öruggan sigur hugsjóna sósíal- ismans í veröldinni“. Hugmyndirnar biðu hvert skipbrotið á fætur öðru. Útlendu átrún- aðargoðin reyndust samviskulaus illmenni og fjöldamorðingjar, þau íslensku auðtrúa með- reiðarsveinar. Bókin kennir okkur að sitt er hvað greind og dómgreind. Flokkurinn varð fjöldahreyf- ing sem bar öll einkenni sértrúarsafnaðar. Foringjar kommúnista voru margir vel gefnir, en trúðu í blindni á skipulag sem myndi „gera mennina góða“ eins og Einar Olgeirsson, helsti foringi þeirra, orðaði það árið 1921. Á sama tíma gekk leiðtogi lífs hans, Lenín, milli bols og höfuðs á hundruðum þúsunda. Heilagur andi sveif yfir vötnum. Brynjólfur Bjarna- son, formaður Kommúnistaflokksins á fjórða áratugn- um, vitnaði: „Mikilleiki byltingarinnar er mikilleiki sögu- legs sköpunarverks.“ Stalín drap á milli 10 og 20 milljónir manna. Slík afrek vinna menn ekki í kyrrþey, en sanntrúaðir marxistar töldu réttarhöldin 1936-38, þegar Stalín lét taka af lífi flesta af sínum gömlu félögum, mikið afrek. Séra Gunnar Benediktsson gladdist: „Allir andstæðingar nasismans fagna nú af öllu hjarta málaferl- unum, sem fram fóru í Moskvu fyrir nokkrum árum og mest veður var þá gert út af. Nú er lýðum orðið það ljóst að það var fimmta her- deildin í Sovétríkjunum, bandamenn nasism- ans þar, sem þá var upprætt.“ Hér vantar bara: „Guði sé þakkargjörð.“ Einar Olgeirsson syrgði Stalín sem var „góði félaginn, sem mat manngildið ofar öllu öðru“. Þegar hann var afhjúpaður á flokks- þingi kommúnista árið 1956 af eftirmanni sín- um, völdu sanntrúaðir sér Maó formann til að dýrka og dá. Hann setti árið 1958 í gang „Stökkið mikla“, efnahagsáætlun sem tók „nákvæmlega ekkert mark á efnahags- lögmálum“. Afleiðingin var hungursneyð sem leiddi 20 til 40 milljónir manna til dauða. Brynjólfur Bjarnason fór til Kína ári síðar og hlaut vitr- un: „Það leynir sér ekki að hér er þjóð sem mikil ham- ingja hefur fallið í skaut [] Þessu fólki hefur verið fluttur mikill fögnuður.“ Foringjar íslenskra kommúnista voru ekki slæmir menn, en þeir trúðu í einlægni á slæman málstað. Sér- hver kynslóð virðist þurfa að reka sig á. Enn er til fólk sem vill vinna bug á auðvaldsskipulaginu á Íslandi, að al- þýðan rísi upp, taki völdin og vinni lokasigur. Í bókarlok segir Einar Olgeirsson við samflokksmann sinn eftir fall Sovétríkjanna: „Og á þessi ósköp trúði maður.“ Benedikt Jóhannesson Pistill Sjá, ég boða yður mikinn ófögnuð Höfundur er stærðfræðingur og stofnandi Viðreisnar. STOFNAÐ 1913 Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík. Ritstjóri: Davíð Oddsson Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal Ritstjóri og framkvæmdastjóri: Haraldur Johannessen BAKSVIÐ Höskuldur Daði Magnússon hdm@mbl.is Þetta er mikið fagnaðarefnienda heyja smærri brugg-hús nú baráttu upp á líf ogdauða. Það myndi hjálpa okkur gríðarlega að fá beinan að- gang að viðskiptavinum okkar með þessum hætti,“ segir Sigurður Pétur Snorrason, formaður Samtaka ís- lenskra handverksbrugghúsa. Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir dómsmálaráðherra hefur nú kynnt áform sín um breytingar á áfengis- lögum. Rétt eins og á síðasta þingi leggur ráðherra til að rekstur inn- lendra vefverslana með áfengi í smá- sölu til neytenda verði heimilaður. Nú er einnig lagt til að smærri brugghúsum verði gert kleift að selja áfengt öl í smásölu á framleiðslustað. Í umfjöllun um frumvarpið á samráðsgátt stjórnvalda, en þar er hægt að leggja fram athugasemdir til 12. október, kemur fram að í löndun- um í kringum okkur sé smærri brugghúsum almennt heimilt að selja bjór í smásölu en mismunandi takmarkanir séu þar á. Er sérstak- lega horft til lagasetningar sem tók gildi í Finnlandi árið 2018. Hefur hallað á þá smærri „Með frumvarpinu er leitast við að styðja við áframhaldandi vöxt og þróun á rekstrarumhverfi smærri brugghúsa á Íslandi,“ segir í kynn- ingunni og rakið að síðustu ár hafi smærri brugghús víða byggt upp ferðamennsku í tengslum við rekstur sinn. Vinsælt sé að fara í skoðunar- ferðir í brugghúsin og skjóti það skökku við að gestir geti ekki keypt vöruna að þeim loknum og tekið með sér. „Enn fremur hefur borið á því að erfitt sé fyrir smærri brugghús að fá vörur sínar seldar í verslunum Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins, jafnvel nærri framleiðslustað. Þá geti það verið sérstaklega erfitt í til- viki áfengistegunda sem eru fram- leiddar einungis tímabundið eða í litlu magni,“ segir í kynningunni. Hafi þetta skapað samkeppnis- umhverfi þar sem halli á smærri brugghús. Framleiðendur, sem framleiða minna en 500.000 lítra af áfengi á almanaksári, munu geta fengið fram- leiðslusöluleyfi samkvæmt frum- varpinu. Framleiðslusöluleyfi mun gera handhafa leyfisins kleift að selja áfengt öl, gerjað úr möltuðu eða ómöltuðu korni, sem inniheldur ekki meira en 12% af hreinum vínanda að rúmmáli, á framleiðslustað. Hjálpar í erfiðri baráttu „Þetta hefur verið eitt af okkar helstu baráttumálum, ásamt því að fá áfengisgjöld lækkuð fyrir minni framleiðendur,“ segir Sigurður Pét- ur. „Í samtökunum eru 22 lítil hand- verksbrugghús um allt land. Þau styðja við nærsamfélagið, veita at- vinnu, laða að gesti og auka fjöl- breytni. Það væri synd ef þessi félög sem sprottið hafa upp af eldmóð og áhuga eigenda nái ekki að lifa af þessa erfiðu Covid-tíma. Þetta frum- varp myndi hjálpa brugghúsunum mikið.“ Smærri brugghús fái að selja bjór í smásölu „Það er auðvitað fagnaðarefni ef það verður hægt að versla beint af framleiðendunum. Við fögnum öllum litlum skrefum sem greiða götu minni brugghúsa,“ segir Agnes Anna Sigurðardóttir, framkvæmdastjóri Kalda á Árskógssandi. Kaldi fagnar í dag, miðvikudag, 14 ára afmæli sínu en brugghúsið ruddi veginn fyrir önnur handverksbrugghús hér á landi. Agnes er ósátt við að framleiðsluleyfi eigi að verða bundin við þá framleiðendur sem framleiða minna en 500 þúsund lítra ár hvert. Kaldi er rétt yfir mörkunum í dag. „Við erum fyrsta litla brugghúsið en erum látin borga sömu gjöld og ris- arnir. Við verðum því að reyna að stækka til að ná fram einhverri hagræð- ingu. Eigum við þá að segja upp fólki og minnka við okkur til að falla í þenn- an flokk? Eða eigum við að stækka og skapa fleiri störf? Ég myndi vilja bjóða ráðherranum í heimsókn hingað áður en hún fer að útiloka frum- kvöðlana í þessum bransa.“ ÓSÁTT VIÐ 500.000 LÍTRA MÖRK Í FRUMVARPINU Agnes Anna Sigurðardóttir Myndi útiloka frumkvöðlana Morgunblaðið/Eggert Skál! Gestir handverksbrugghúsa munu geta keypt bjór og tekið með sér heim að heimsókn lokinni verði frumvarp dómsmálaráðherra að lögum.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað: 230. tölublað (30.09.2020)
https://timarit.is/issue/411569

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

230. tölublað (30.09.2020)

Aðgerðir: