Morgunblaðið - 30.09.2020, Blaðsíða 24

24 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. SEPTEMBER 2020
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Þriðja og síðasta hljómplatan í þjóðlagaþrí-
leik gítar- og strengjahljóðfæraleikarans
Ásgeirs Ásgeirssonar, Persian Path, er kom-
in út á geisladiski. Í þjóðlagaþríleiknum hef-
ur Ásgeir farið með íslensk þjóðlög á fram-
andi slóðir og kemur hann nú út í heild
sinni, í einum pakka en plöturnar eru einnig
fáanlegar hver um sig.
„Þetta byrjaði í raun árið 2009 þegar ég
fór að fara í námsferðir til Austur-Evrópu og
Mið-Austurlanda,“ segir Ásgeir um upphaf
þríleiksins. „Þá kom til Íslands búlgarskur
harmonikkuleikari sem ég spilaði með og
hann spurði hvort ég vildi ekki koma til
Búlgaríu og læra þessa tónlist. Þetta voru
tónleikar á Jazzhátíð Reykjavíkur og ég sló
til, fór árið 2010 til Búlgaríu í þrjár vikur og
lærði þar að spila búlgarska tónlist á lítinn
búlgarskan gítar sem heitir tambúra. Það
gerðist eitthvað þar þannig að ég varð
„hooked“, eins og maður segir, á því að fara
í svona endurmenntunarferðir til að læra
meira. Ég fór til Grikklands og er búinn að
fara til Tyrklands þannig að ég hef alltaf fet-
að mig lengra austur. Ég er búinn að fara til
Indlands, Írans og Marokkó og læra á alls
konar þjóðlagagítara sem tengjast gít-
arnum.“
Hugmyndin kviknaði í Istanbúl
Ásgeir segist hafa fengið þá hugmynd í
Istanbúl að tengja þennan austræna tón-
listarheim við íslensku þjóðlögin. „Það er
margt líkt með þessari gömlu, íslensku tón-
list og tónlist frá þessu svæði. Meiri líkindi
en fólk heldur,“ útskýrir Ásgeir. Hann hafi
byrjað að semja laglínur, innblásnar af þessu
tónlistarnámi, til að stækka íslensku þjóð-
lögin, ef þannig mætti að orði komast. Gera
formin ekki ósvipuð þeim sem einkenna
þjóðlagatónlist frá fyrrnefndum löndum.
„Svo fór ég aftur til Istanbúl árið 2017 og
kynntist þá einum þekktasta oud-leikara
landsins en oud er bandalaus lúta,
arabísk. Ég gerði með honum
fyrstu plötuna og honum leist strax
vel á þessa hugmynd þannig að
fyrsti diskurinn varð til sama ár.
Síðan gerði ég disk númer tvö með
Búlgaranum sem kom hingað árið
2009, Borislav Zgurovski, og árið
2018 fór ég enn lengra, til Írans, og
kynntist þá Írönunum sem spila á plötunni
sem var að koma út,“ segir Ásgeir frá.
Hann segist alltaf hafa ætlað að gera þrí-
leik og vera feginn því að hafa fylgt þeirri
hugmynd eftir. „Það er miklu meiri yfirlýs-
ing að gera þríleik úr svona óvenjulegu verk-
efni og í ofanálag var ég búinn að skrifa
nótna- og kennslubók sem er líka komin út.
Í nótnabókinni eru nótur að útsetningunum
á lögunum sem eru á plötunum og það sem
ég hef lært á þessum tíu árum og hefur
gerjast í mér. Ég er að miðla því til fólks
sem hefur áhuga á að prófa eitthvað nýtt og
líka til tónlistarskólanna í landinu.“
Ásgeir segir verkefnið í heild sinni risa-
vaxið og tímamótin mikil í hans lífi að því sé
nú lokið.
Inngangar, millispil og sóló
– Þú talar um líkindi milli íslenskrar þjóð-
lagatónlistar og þjóðlagatónlistar frá þessum
löndum. Geturðu sagt betur frá þeim lík-
indum?
„Já. Tónlist í dag er yfirleitt í dúr- og
moll-kerfi, þá eru lög samin annaðhvort í dúr
eða moll en íslensku þjóðlögin eru í tón-
stigum þar sem tónbilin raðast
öðruvísi upp en þessi hefð-
bundnu dúr- og moll-tónstigar.
Það er eins með austræna tón-
list, þú ert með tónstiga en ekki
eins mikið með hljómaganga,“
svarar Ásgeir. Hann nefnir sem
dæmi keltneska tónlist, t.d.
sekkjapíputónlist. „Það er hægt
að setja hljóma við þetta og fólk gerir það
stundum og stundum ekki. Það eru líkindin
með þessu, þetta eru sungin lög en það sem
vantar í íslensku lögin – og er í þessum aust-
rænu lögum – eru þessi spiluðu millispil og
inngangar í lögin. Þess vegna fékk ég þessa
hugmynd að gera íslensku þjóðlögin líkari
þeim. Mínar útsetningar eru þannig að ég
skrifa innganga, sólókafla og alls konar milli-
spil þannig að hvert lag verður fjórar til sex
mínútur og líkara tónverki.“
Laglínan auðþekkjanleg
Ásgeir segist hafa ákveðið í upphafi verk-
efnisins að hafa lög bæði með og án söngs.
Sigríður Thorlacius syngur á öllum plötunum
en þær hafa að geyma til helminga sungin
lög og lög án söngs. Hann segist hafa breytt
takti laganna örlítið í einhverjum tilfellum en
upprunalega laglína sé alltaf auðþekkjanleg.
„Svo fer þetta eftir því hverjir spila, þegar
Íranarnir spila þessi lög heyrirðu strax
þennan íranska keim og þegar Tyrkirnir
spila færðu strax það bragð. En þegar ég er
með íslenska hljómsveit hljómar þetta allt
öðruvísi en á plötunum,“ útskýrir Ásgeir og
segir einmitt skemmtilegt við heimstónlistina
hversu mikið frelsi flytjandinn hafi til að tjá
sig.
Plöturnar voru teknar upp í Búlgaríu,
Tyrklandi, Íran og á Íslandi og voru upp-
tökur sendar milli landa á netinu. Samstarfs-
menn Ásgeirs við útsetningar laga á Persian
Path voru þeir Yurdal Tokcan, Borislav
Zgurovski og Hamid Khansari og söngur
Sigríðar var tekinn upp í hljóðveri hér heima
auk þess sem Samin Ghorbani og Egill
Ólafsson sungu eitt laganna.
„Maður finnur strax hvort maður geti
treyst fólki og það á við um alla þrjá sam-
starfsaðila mína, ég þekkti þá mjög vel áður
en upptökur hófust,“ segir Ásgeir um þá
Tokcan, Zgurovski og Khansari.
Framandi hljóðfæri
Verkefnið er í heild risavaxið, líkt og fyrr
sagði, og voru flytjendur í heildina yfir 40
talsins frá átta löndum. Voru þeirra á meðal
kór og austrænn strengjaoktett og ýmis
hljóðfæri komu við sögu sem eru líklega
flestum Íslendingum framandi. „Þetta er
búið að vera alveg ótrúlegt ferli, að ná að
gera þetta allt á tíu árum. Ég er upp-
runalega popp- og djassgítarleikari og þetta
er ofboðslega skemmtileg beygja á mínum
ferli sem hefur gert hann enn fjölbreytilegri
og skemmtilegri,“ segir Ásgeir um verk-
efnið. Hann hafi viljað sýna fram á hversu
miklir möguleikarnir væru í tónlistarsköpun
og þá ekki aðeins með plötunum heldur líka
bókinni sem nýta má til kennslu. Ásgeir
segist hafa fengið mjög jákvæð viðbrögð við
útgáfunni allri sem nálgast má í plötubúðum
og ýmsum bókaverslunum.
Ásgeir fyrstur á haustdagskrá
Útgáfutónleikar vegna Persian Path og
verkefnisins í heild verða haldnir kl. 20 í
kvöld, 30. september, í Flóa í Hörpu og
verða félagar Ásgeirs úr Skuggamyndum
frá Býsans honum til halds og trausts sem
og söngkonan Sigríður Thorlacius, harm-
onikkuleikari, slagverksleikari og fiðluleik-
ari. Tónleikarnir eru fyrstu tónleikar haust-
dagskrár Jazzklúbbsins Múlans sem sinnir
ekki aðeins djassi heldur einnig þjóðlaga-
tónlist, eins og dæmin sanna. Fjöldatak-
mörkun vegna Covid-19 verður að sjálf-
sögðu fylgt og tilskilin fjarlægð verður milli
gesta.
„Þetta er rosalega flott band og við spil-
um rjómann af öllum plötunum,“ segir Ás-
geir að lokum og ber mikið lof á Flóa sem
tónleikastað. Hann hafi reynst vel á tímum
kófsins líkt og áður fyrr.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Ástríða Ásgeir á heimili sínu með hljóðfæri sem hann hefur ḱeypt á ferðalögum sínum í austri. Hann hefur nú lokið við þjóðlagaþríleik sinn.
Risavaxið verkefni
 Þriðja platan í þjóðlagaþríleik Ásgeirs Ásgeirssonar er komin út auk nótna- og kennslubókar
 Virtir hljóðfæraleikarar frá Íran unnu með honum að plötunni  Útgáfutónleikar í Hörpu í kvöld
Dalvegi 10-14, 201 Kópavogi - Sími: 555-1212 - handverkshusid.is
Opið frá kl. 8 - 18 virka daga og 12 - 16 laugardaga
VILTU LÆRA SILFURSMÍÐI,
TÁLGUN EÐA TRÉRENNSLI?
Fjölmör
stuttnáms
í handve
g
keið
rki.
Skráning og upplýsingar á
www.handverkshusid.is
Kvikmyndahá-
tíðin í Cannes
verður haldin
27.-29. október í
smækkaðri út-
gáfu, skv. vefn-
um Deadline. Há-
tíðin átti að fara
fram í maí en var
aflýst vegna Co-
vid-19. Þó voru
myndir sýndar á
vefnum og valdar kvikmyndir
fengu hinn eftirsótta Cannes-
stimpil. Þriggja daga hátíðin verð-
ur haldin í samvinnu við bæjaryfir-
völd og verða fjórar kvikmyndir
sýndar. Opnunarmyndin verður Un
Triomphe eftir Emmanuel Courcol
en hinar eru Les Deux Alfred eftir
Sandrine Kiberlain, Asa Ga Kuru
eftir Naomi Kawase og Beginning
eftir Dea Kulumbegashvili.
Þriggja daga hátíð
haldin í Cannes
Emmanuel
Courcol
Franska sendiráðið á Íslandi efndi
ásamt Alliance Française í Reykja-
vík til samvinnu um listamanna-
skipti milli Artistes en Résidences í
Clermont-Ferrand í Frakklandi og
Nýlistasafnsins í Reykjavík.
Clermont-Ferrand er háskólabær
í miðju Frakklandi við Chaine des
Puys-fjallgarðinn. Fimmtíu ungir
listamenn þaðan sóttu um vinnu-
stofudvöl í Reykjavík og var einn
þeirra valinn af fulltrúum Nýló,
franska sendiráðins og Artistes en
Résidence. Fyrir valinu varð Naomi
Maury, ung frönsk listakona sem
starfaði að listsköpun í Reykjavík
nú allan septembermánuð. Maury
lauk myndlistarnámi fyrir fimm ár-
um og hefur þegar vakið athygli
fyrir listsköpun sína og átti verk á
síðasta Lyon-tvíæringi.
Myndlistarmaður frá Nýlista-
safninu verður í kjölfarið valinn til
að dveljast og starfa í mánaðartíma
í Clermont-Ferrand í Frakklandi í
apríl 2021. Listamenn sem dvelja í
Clemont-Ferrand fá húsnæði,
vinnustofu, styrk og tækifæri til að
hitta franska listamenn. Áhuga-
samir geta kynnt sér stofnunina á
vefslóðinni www.artistesenresi-
dence.fr/.
Frönsk-íslensk skipti á listamönnum
Listakonan Naomi Maury starfaði að list
sinni í vinnustofu í Reykjavík.