Morgunblaðið - 08.10.2020, Síða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. OKTÓBER 2020
7. – 12. október
NETKAST
15%
afsláttur
af völdum vörum á
www.CASA.IS
casa.is casa.is
„Við erum mjög ánægð með útkomuna og
krakkarnir voru afskaplega spenntir að fá að
prófa nýju leiktækin,“ segir Auður Ævars-
dóttir, leikskólastjóri á Ægisborg í Vesturbæ
Reykjavíkur.
Verið er að ljúka við endurbætur á lóð
leikskólans og virðist vel hafa tekist til. Lögð
var áhersla á að lóðin sé fjölbreytt og krefj-
andi fyrir eldri börnin, að sögn Auðar. Þetta
var seinni hluti endurbótanna en í fyrra var
endurgert svæðið næst leikskólahúsinu.
Þetta var síður en svo eina framkvæmdin
við skóla í borginni. Vegna áhrifa kórónuveir-
unnar var bætt við fjármunum til end-
urgerðar skóla- og leikskólalóða í Reykjavík.
Framlag til grunnskóla fór úr 200 milljónum
í 270 milljónir og framlag til endurgerðar
leikskólalóða fór úr 300 milljónum í 525 millj-
ónir. Framkvæmdum þessum er að mestu
lokið eða þær eru á lokametrunum.
Samkvæmt upplýsingum frá Reykjavík-
urborg fóru 45 milljónir af þeim sjötíu sem
bættust við endurgerð grunnskólalóðanna í
Brúarskóla og í lóð Ártúnsskóla fóru 25 millj-
ónir. Af þeim 225 milljónum sem komu til
viðbótar við endurgerð leikskólalóðanna, fóru
45 milljónir á Garðaborg, 30 milljónir á
Furuskóg, 20 milljónir á Hólaborg, 25 millj-
ónir á Sólborg, 20 milljónir á Langholt-
Sunnuborg, 20 milljónir á Sunnufold-Frosta
og 65 milljónir í Langholt-Holtaborg.
hdm@mbl.is
Endurbætur Á leikskólanum Ægisborg í Vesturbæ Reykjavíkur hefur lóðin verið tekin í gegn og skipt um leiktæki. Þetta mæltist vel fyrir hjá krökkunum á leikskólanum.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Krakkarnir voru spenntir að prófa nýju leiktækin
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
„Það er ekki markmiðið að fara í
verkfall heldur að semja. Ég vona að
það verði hægt að setjast niður og
ræða málin,“ segir Reinhold Richter,
trúnaðarmaður starfsmanna hjá
ISAL sem rekur álver Rio Tinto í
Straumsvík. Samþykktu starfsmenn
með rúmlega 81,2 prósentum
greiddra atkvæða verkfallsaðgerðir.
Deilan var þegar komin á borð rík-
issáttasemjara en að loknum fimm
fundum sem ekki báru árangur var
ákveðið að grípa til aðgerðanna.
„Þrátt fyrir ástandið í þjóðfélaginu
varð þetta niðurstaðan. Fólk er lang-
þreytt á því að fá ekki sama kaup og
aðrir fá með tilkomu lífskjarasam-
ingsins,“ segir Reinhold.
Flókið vegna þriggja hópa
Meðal þeirra sem fara í verkfall eru
iðnaðarmenn og verkamenn í ker-
skála, vélvirkjar, bifvélavirkjar og
rafvirkjar. Starfsfólk Rio Tinto fer
fram á sambærilegar launahækkanir
og fram hafa komið í lífskjarasamn-
ingi, sem nema 73 þúsund kr.
Fram kom í tilkynningu frá ISAL
að starfsmönnum hefðu verið boðin
kjör sem séu í samræmi við lífskjara-
samninginn. Reinhold segir að málið
sé nokkuð snúið þar sem þrír hópar
starfi fyrir fyrirtækið í fimm stéttar-
félögum. Það eru iðnaðarmenn,
verkamenn og verslunarfólk. Megin-
markmið semjenda starfsmanna hafi
verið það að halda því launabili sem sé
á milli hópanna. „Menn vilja halda
launabili á milli þessara ólíku hópa.
Lífskjarasamningurinn tekur ekki á
þessu beint. Það er mjög þróað launa-
kerfi hjá okkur. Algjört fastlauna-
kerfi og fólk fer ekki á milli launa-
flokka nema eftir starfsaldri,
menntun og störfum,“ segir Reinhold.
Vilja halda launabilinu
 Starfsfólk í álverinu í Straumsvík samþykkti verkfall
Höskuldur Daði Magnússon
hdm@mbl.is
„Covid vekur okkur til umhugsunar
um mikilvægi neföndunar. Neföndun
er náttúruleg leið líkamans til að anda
en aðalhlutverk munnsins er að borða
og tala,“ segir
Hrönn Róberts-
dóttir, eigandi
tannlæknastofunn-
ar Brossins.
Sífellt fleiri
þurfa nú að bera
grímu fyrir vitum
sér vegna kórónu-
veirunnar og reyn-
ist grímunotkun
sérstaklega erfið
fyrir þá sem hafa vanið sig á mun-
nöndun eða almenna oföndun, en allir
sem anda með munninum ofanda. Það
er því mikilvægt fyrir fólk að grípa
tækifærið núna, nýta sér aðstæður og
grímunotkun til að þjálfa sig upp í
hægari öndun með nefinu, segir
Hrönn, en öndun á að vera næstum
ósýnileg, með þindinni og nefinu og
um það bil 8-12 andardrættir á mín-
útu eða 4-6 lítrar af lofti.
Hrönn segir að ýmsar ástæður séu
fyrir því að margt fólk sé farið að
anda með munninum í stað nefsins;
streita, mataræði og matarvenjur, of
heitt húsnæði, ofnæmi og stíflað nef.
Hún segir að þetta sé ekki nýtt
vandamál en aukin grímunotkun geri
vandamálið sýnilegra því flestir sem
anda með munninum eru viðkvæmari
fyrir koldíoxíði. Við grímunotkun
upplifi þetta fólk meiri köfnunartil-
finningu. „Ef öndun er eðlileg ætti
tímabundin grímunotkun ekki að
trufla. Gríman gerir okkur að
minnsta kosti meðvituð um öndunina
sem annars er ósjálfráð. Við getum
ekki lagað það sem við ekki sjáum,“
segir Hrönn.
Getur leitt til tannskemmda
Aðspurð segir hún að á sinni tann-
læknastofu sé unnið mikið með önd-
unarþjálfun í tengslum við munn-
öndun bæði hjá börnum og full-
orðnum, meðal annars vegna bit-
skekkju og kæfisvefns. „Munnöndun
er að verða sífellt algengari en aug-
ljósar afleiðingar munnöndunar geta
meðal annars verið munnþurrkur,
þurr hósti, andremma, tannholds-
bólgur og tannskemmdir. Munnönd-
un á sér líka alvarlegri afleiðingar
eins og hrotur, svefntruflanir, bit- og
tannskekkjur og óeðlilegan þroska
kjálka hjá börnum.
Gríman ætti að vera góð ábending
fyrir fólk að huga að öndun. Nefið er
líffærið sem er hannað til að anda
með. Það síar, hitatemprar, raka-
mettar og hefur bakteríudrepandi
áhrif, og gegnir því mikilvægu
hreinsi- og varnarstarfi. Í munninum
eru engar slíkar varnir, það fer allt
beint niður í lungun.“
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Sóttvarnargrímur Sífellt fleiri bera grímu til að verjast kórónuveirunni.
Grímurnar geta
skapað hættu
 Mikilvægt þykir að anda með nefinu
Hrönn
Róbertsdóttir