Morgunblaðið - 21.10.2020, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. OKTÓBER 2020
Dalvegi 10-14, 201 Kópavogi - Sími: 555-1212 - handverkshusid.is
Opið frá kl. 8 - 18 virka daga og 12 - 16 laugardaga
VILTU LÆRA SILFURSMÍÐI,
TÁLGUN EÐA TRÉRENNSLI?
Fjölmör
stuttnáms
í handve
g
keið
rki.
Skráning og upplýsingar á
www.handverkshusid.is
fasteignaverdmat.is
Jarðskjálftahrina á Reykjanesi
Viðbrögð ráðamanna við skjálftanum í gær vöktu
mikla athygli eins og sjá mátti á netmiðlum. Helgi
Hrafn Gunnarsson, þingmaður Pírata, var í miðri ræðu
sinni um störf þingsins í gær þegar skjálftinn reið yfir.
Sjá mátti á útsendingu Alþingis hvernig Helgi tók til
fótanna þegar mesti hristingurinn gekk yfir og hljóp úr
mynd. Öllu rólegri var Steingrímur J. Sigfússon, for-
seti þingsins, sem sat sem fastast í forsetastól og bað
þingmenn að sýna stillingu. „Sitjið róleg bara, sitjið ró-
leg,“ sagði Steingrímur þegar Helgi Hrafn var rokinn
burt.
Í samtali við mbl.is sagði Helgi Hrafn að sér hefði
verið hætt að lítast á blikuna og hann hefði brugðið á
það ráð að leita skjóls í dyrakarmi.
Þá var Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra í viðtali
við Washington Post gegnum fjarfundarbúnað þegar
ósköpin gengu yfir. Viðbrögð hennar leyndu sér ekki:
„Guð minn góður, það varð jarðskjálfti rétt í þessu.“
Hún hélt þó viðtalinu áfram, nokkuð slegin. Hún sagði
við mbl.is um viðbrögð sín við skjálftanum: „Þetta ár er
hætt að koma manni á óvart, maður er farinn að búast
við öllu.“
Hristi upp í ráðamönnum
 Stjórnmálamenn voru í beinni þegar skjálftinn varð
Skjáskot/Washington Post
Beint Forsætisráðherra brá þegar skjálftinn reið yfir.
Skjáskot/Alþingi.is
Alþingi Helgi Hrafn hleypur af stað en þingforseti situr.
’
Holy moly, þessi jarðskjálfti var
stór.
’
Ég hef áhyggjur af manninum sem
hringdi inn á Rás 2 áðan og sagði að
vídeóspólur hefðu dottið úr hillum hjá
sér. Sennilega búinn að bíða á línunni frá
1995.
’
Það þurfti skjálfta upp á 5,7 til að
gefa okkur 10 mínútna frí frá um-
ræðu um nýju stjórnarskrána. Það er
eitthvað.
’
Nýbúið að opna líkamsræktar-
stöðvarnar og fólk strax byrjað að
skella lóðunum í gólfið. Finnst um allt
höfuðborgarsvæðið. Smá tillitssemi
takk.
’
Er ég þunnur eða var allt að hristast
hjá öllum öðrum líka?
’
Skjálftinn svo sterkur að húsið okkar
færðist um eitt húsnúmer.
’
Sat við skrifborð á fjórðu hæð og
hélt eitt augnablik að húsið væri að
hrynja.
’
Mér brá töluvert og ef ég hefði verið
í stöðu Helga Hrafns hefði ég örugg-
lega hlaupið líka.
’
Hvað er orðið um allar covid-
fréttirnar?
’
Er í bíómyndatökum á gömlum
spítala og gamalt læknadót hrundi
úr hillum og þetta var eins og í hryllings-
mynd.
’
Þetta var svakalegur skjálfti …
Ljósið í eldhúsinu sveiflast ennþá.
’
VÁÁÁ, þessi var rosalegur!
’
Er skylda að vera með grímu í
jarðskjálfta?
’
Hvað þarf stóran skjálfta til að koma
þingmönnum út fyrir fullt og allt?
’
Hér á sjöundu hæð hristist allt sam-
an, það datt ekki mynd, en einn
Svarthöfða-kallinn minn var nærri dott-
inn af hillunni sinni.
Guðni Einarsson
Freyr Bjarnason
Sterkur jarðskjálfti varð á Reykja-
nesi í gær klukkan 13.43. Í fyrstu
voru mælingar misvísandi en síðan
kom í ljós að hann reyndist 5,6 stig.
Er það stærsti skjálfti sem mælst
hefur á Reykja-
nesi síðan 2003.
Margir eftir-
skjálftar fylgdu í
kjölfarið og fann
fólk víða fyrir
skjálftunum.
Stærstu eftir-
skjálftar fóru yfir
fjögur stig. Kom
stóri skjálftinn
fram á öllum
skjálftamælum Veðurstofunnar, allt
norður í Grímsey.
„Þetta er partur af atburðarás
sem hefur staðið frá því í janúar og
jafnvel síðan í desember. Flekaskilin
sem liggja eftir Reykjanesi eru öll
undir,“ sagði dr. Páll Einarsson,
jarðeðlisfræðingur og prófessor em-
eritus við Háskóla Íslands.
„Það varð svolítið hlé á skjálfta-
virkninni en þetta er greinilega ekki
búið. Það er alveg eins von á fleiri
skjálftum og að þessi virkni breiðist
svolítið út.“
Hann sagði ómögulegt að segja
fyrir um það á þessu stigi hver fram-
vindan yrði. Til þess þyrfti mælingar
og ítarlegar rannsóknir sem ekki
væru fyrir hendi.
Kvika undir Krýsuvík
Skjálftavirknin og landrisið vest-
an við Þorbjörn hjá Grindavík í
fyrravetur er fólki í fersku minni.
Svo varð mikil jarðskjálftavirkni úti
á Reykjanestá, við Fagradalsfjall og
nú nálægt Krýsuvík. Allt er þetta
hluti af atburðarásinni.
„Flekaskilin sem liggja eftir
Reykjanesskaganum hafa verið á sí-
felldu iði síðan í janúar og jafnvel
síðan í desember. Partur af því er
kvikuuppstreymi sem hefur orðið
þrisvar á þessu tímabili við Þor-
björn. Nú í seinni tíð virðist það líka
vera undir Krýsuvík. Þetta er um-
fangsmikil atburðarás og þessi jarð-
skjálftahrina nú er bara hluti af
henni,“ sagði Páll.
Flekaskil Norður-Ameríkuflekans
og Evrasíuflekans eru samfelld og
liggja eftir Reykjaneshryggnum og
ganga á land yst á Reykjanesi. Höf-
uðborgarsvæðið er á Norður-Amer-
íkuflekanum en Grindavík og Þor-
lákshöfn á Evrasíuflekanum svo
dæmi séu tekin. Flekaskilin halda
áfram austur eftir Reykjanesi og
upp á Hellisheiði. Þar greinist þetta
í sundur. Ein greinin fer austur um
þar sem jarðskjálftabelti Suður-
lands er. Önnur fer upp eftir vestara
gosbeltinu um Þingvelli og Langjök-
ul.
Landris áður mælst á svæðinu
Kristín Jónsdóttir, hópstjóri nátt-
úruvárvöktunar hjá Veðurstofu Ís-
lands, segir GPS-mælingar benda til
landriss við Krýsuvík.
Hún bendir á að landris hafi áður
verið á þessu svæði enda sé þarna
stórt jarðhitasvæði. Hún segir land-
risið ekki eins mikið og var við fjallið
Þorbjörn og að risið hafi ekki komið
fram í gervitunglagreiningum.
„Þetta er samt einhver minniháttar
breyting sem við höfum verið að
fylgjast með,“ segir Kristín.
Spurð hvort landrisið tengist jarð-
skjálftunum í gær segir hún það
ekki vera óhugsandi en lítið sé vitað
á þessari stundu.
„Það er einhvers konar óróleika-
tímabil sem þessi flekaskil sem
ganga í gegnum Reykjanesskagann
eru núna að ganga í gengum. Það er
óvenju mikil skjálftavirkni og svo
höfum við verið að sjá mjög skýr
merki um innskotavirkni og óskýr-
ari merki um einhverjar færslur,“
greinir hún frá og segir hliðrun vera
að eiga sér stað á flekaskilunum,
meiri en verið hefur undanfarin ár.
Hún nefnir að virknitímabilið sem
núna er í gangi hafi byrjað í febrúar.
Svona miklum virknitímabilum fylgi
stórir skjálftar. Bendir hún á að á
síðustu öld hafi tvö slík tímabil orðið
og innan þeirra beggja hafi orðið
skjálftar af stærðinni 6 við Brenni-
steinsfjöll á árunum 1929 og 1968.
„Það er töluvert meiri orka í þeim
heldur en 5,6,“ segir hún.
Spurð út í næstu skref segir hún
að tilkynning hafi borist um óvenju
mikla gaslykt og telur Kristín að
stóri skjálftinn í gær hafi „rótað að-
eins upp í jarðhitakerfinu“.
Kvikuinnskot undir Krýsuvík
 Skjálftinn við Krýsuvík fannst víða um land  Kom fram á öllum mælum Veðurstofunnar  Hundr-
uð eftirskjálfta  Greinilega ekki búið, segir Páll Einarsson  Landris mælst á svæðinu að undanförnu
G
ru
nn
ko
rt
/L
of
tm
yn
di
r e
hf
.
Heimild: Veðurstofan og map.is
Stærsti skjálftinn
fannst víða um land
Skjálftinn
upp á 5,6
kom fram á
skjálftamæl-
um Veður-
stofunnar
um allt land
Víða hrundi
úr hillum, ljós
sveifl uðust til
og sprungur
mynduðust
í gólfum og
veggjumSkjálfti að stærð
5,6 kl. 13.43
með upptök á
Núpshlíðarhálsi
Kefl avík
Höfuðborgarsvæðið
Njarðvík
Vogar
Grindavík
Hafnir
Sandgerði
Garður
5,6
3,1
3,4
3,63,04,1
3,9
3,6
3,7
Jarðskjálftahrina á Reykjanesi
Stærstu eftirskjálftar Upptök stóra
skjálftans við
Krýsuvík
Kl
eif
ar
va
tn
Vi
gd
ísa
rv
ell
ir
Jarðskjálftar Sprungur og mis-
gengi á skilum Norður-Ameríku- og
Evrasíufl ekans sem liggja m.a. eftir
endilöngu Reykjanesi
Krýsuvík
Seltún
Suðurstra
ndarvegur
Misgengi á fl ekaskilum
Mynd: Vísindavefurinn
Jarðskjálftar
á Íslandi frá
1994
Skjálftinn kl. 13.43 í gær er
sá stærsti sem komið hefur á
Reykjanesskaga síðan 2003
Ko
rt
: V
eð
ur
st
of
a
Ís
la
nd
s
Lo
ft
m
yn
di
r e
hf
.
Kl. Stærð
13.43 5,6
13.51 3,3
13.51 3,2
14.01 3,6
14.05 3,4
14.32 3,7
14.35 3,3
14.45 3,4
15.17 3,4
Kl. Stærð
15.27 3,7
15.28 3,5
15.32 4,1
15.33 3,6
15.34 3,9
17.22 3,3
Núpshlíðar-
háls
Páll
Einarsson
Skjálftaviðbrögð á
samfélagsmiðlum