Rauði borðinn : fréttabréf alnæmissamtakanna á Íslandi - 01.12.2004, Blaðsíða 20

Alnæmisbörn í Úganda
Ungum stúlkum hjálpaS til sjálfshjálpar
s,
Uganda voru stofnuð samtök í
apríl 2001, sem hafa það að
markmiði sínu að styðja við
unglingsstúlkur sem vegna alnæm-
is hafa ekki í nein hús að venda.
Allar stúlkurnar eru munaðarlaus-
ar, flestar vegna alnæmis, og um
þriðjungur þeirra eru sjálfar hiv-
/alnæmissmitaðar. Samtökin heita
Candle Light Foundation (CLF),
en stofnandi þeirra, Erla Halldórs-
dóttir, hefur dvalist langdvölum í
Afríku og gerði meðal annars
mannfræðirannsókn á árunum
1999-2001 á högum barna í Úg-
anda sem alnæmi hefur gert mun-
aðarlaus.
Grunnhugmynd verkefnisins er
sú að stálpaðir krakkar og ungling-
ar, sem flosnað hafa upp úr skóla
og jafnvel lent á götunni, geti
hjálpað sér sjálfir ef þeim er gefið
tækifæri til þess. CLF er því nokk-
urs konar vinnuheimili, þar eru
framleidd kerti, en þau eru seld í
Úganda, og þannig fást peningar
til að greiða laun. Auk þess er
stúlkunum veitt félagsleg aðstoð.
Um helmingur af rekstrarkostnaði
CLF fæst með kertasölu, en ein-
staklingar og hjálparstofnanir
leggja til það sem á vantar. Drýgst-
ur er styrkur frá Þróunarsam-
vinnustofnun Islands.
Margar stúlkur um
hvert pláss
Strax í upphafi var ákveðið að ein-
beita sé að því að aðstoða stúlkur,
en þær eiga mun erfiðara upp-
dráttar en strákar. Þær eiga til
dæmis mjög erfitt með að fá
vinnu, og ættingjar gifta þær
gjarnan, eða senda þær í vist þar
sem þær fá að öllum jafnaði ekki
laun fyrir vinnu sína.
Samtökin CLF eru orðið vel
þekkt meðal götubarna í Kampala,
höfuðborg Úganda, og margar
stúlkur um hvert pláss sem losnar.
Um helmingur þeirra stúlkna sem
koma til CLF kemur beint af göt-
unni. Þær hafa þá búið og hrærst á
götunni í mislangan tíma. Götulíf-
inu fylgir eklti aðeins að hafa ekki
fastan samastað, götulífmu fylgir
gjarnan kynlífssala og eiturlyf. Þó
er það svo að um helmingur þeirra
stúlkna sem koma til CLF og hafa
lent á götunni hafa ekki selt sig
eða notað eiturlyf. Hinn helming-
ur stúlknanna sem fá inngöngu í
CLF eru það sem kallast „comm-
unity girls“, en það eru stúlkur
sem eru búnar að missa alla nán-
ustu ættingja, en einhverjir vinir
eða fjarskyldir ættingjar lofa þeim
að dvelja hjá sér. Þessar stúlkur fá
Mabel og Angel:
Mæðgur 16 ára og eins árs, á göt-
unni, áður en jbær komu til CLF
enga aðstoð frá þessum velunnur-
um sínum utan einhvern stað til
að liggja á og mat þegar eitthvað
er til handa þeim.
Auk þess sem stúlkurnar fá
vinnu hjá CLF þá fá þær kennslu í
samræmi við getu hverrar og einn-
ar. Þar fæst einnig læknisaðstoð og
þar er hægt að komast til félags-
ráðgjafa, bæði í hópumræður og
einstaklingsviðtöl. Hjá CLF hafa
stúlkurnar aðstöðu til þrifa og
þvotta, en aðgangur að rennandi
vatni er ekki sjálfsagður í því um-
hverfi sem þær koma úr. Stúlkur,
sem býðst tækifæri að taka þátt í
CLF verkefninu, verða að sýna að
þær stefna áfram og að þær séu til-
búnar að fara í eitthvert nám eða
aðra vinnu þegar þær hafa náð sér
á sál og líkama.
Þegar stúlkur koma til CLF eru
þeim lagðar til brýnustu nauðsynj-
ar, dýna til að sofa á, einhver föt
og einnig fara þær í læknisskoðun.
Sumar stúlknanna geta fengið að
búa áfram þar sem þær voru áður
en þær komu til CLF, og er því
gjarnan vel tekið heima fyrir, þar
sem einhver úr fjölskyldunni fær
að deila dýnunni með þeim, en ef
stúlkur hafa engan samastað, eða
fá ekki inni lengur, þá leigja þær
sér herbergi tvær og tvær saman og
CLF greiðir húsaleiguna fyrstu
þrjá mánuðina. Að þeim tíma
liðnum eru þær búnar að koma
svo undir sig fótunum að þær geta
greitt fyrir sig sjálfar.
Hjá CLF eru félagsráðgjafi og
kennari í fullu starfi. Tvisvar í
viku kemur hjúkrunarkona sem
rabbar við stúlkurnar um heilsu og
hreinlæti og ráðleggur meðferð á
20 borðinn