Hinsegin dagar í Reykjavík - aug 2011, Qupperneq 47

mér finnst gaman að ögra staðalmynd-
um og klæða mig eins og ég má ekki klæða
mig. Það er nefnilega gaman að sjá hvað
mér er bannað að klæða mig kvenlega. Öll
viðbrögð og augnaráð gefa til kynna að ég
sé að gera eitthvað sem ekki má. mér er
t.d. mjög oft sagt hvað ég sé fín, sama hvar
ég er. Fólk er einhvern veginn hissa á því að
ég sé ekki á náttsloppnum.“
Konur augljóslega fallegri
„Ég var 14 ára þegar ég vissi að ég var
samkynhneigð. Ég reyndi fyrst að vera
trukkalessa en það var ekki alveg minn stíll.
Þá trúðu margir því að ég gæti ekki vitað að
ég væri samkynhneigð því ég átti að vera
kynlaus. Ég á í hugum fólks ekki að vera
kynvera, hvað þá samkynhneigð. Fólk sagði
það samt aldrei beint við mig enda eru
skilaboðin til fatlaðs fólks oft óbein.
mér fannst ekkert mál að vera samkyn-
hneigð en ég var samt hrædd við viðhorfin
því kynhneigð mín var ekki viðurkennd.
Hún er tvítug lesbía, nemi, femínisti,
fyrirlesari og formaður NPA-mið-
stöðvarinnar sem aðstoðar fatlað fólk
við að lifa sjálfstæðu lífi. Hún hefur
undanfarið vakið athygli fyrir pistla sína
um fötlun og viðhorf til fatlaðs fólks.
Færri vita að Embla Ágústsdóttir þekkir
af eigin raun hvernig það er að tilheyra
tveimur mismunandi hópum sem hafa
oft og tíðum frekar neikvæð viðhorf í
garð hvor annars. Við vildum skyggn-
ast inn í reynsluheim ungrar fatlaðrar
lesbíu á Íslandi í dag. Þá liggur beinast
við að spyrja hvernig það fari saman að
vera fötluð kona og gera um leið tilkall
til þess að vera kynvera með því að lýsa
yfir samkynhneigð sinni.
Embla segir að samspil fötlunar og sam-
kynhneigðar geti verið flókið í samfélagi
sem geri ráð fyrir því að fatlað fólk sé
kynlaust og þar af leiðandi ekki með neina
kynhneigð: „Það er engin krafa gerð til
fatlaðs fólks um að uppfylla ákveðin kyn-
hlutverk en aðrar konur eiga aftur á móti
að vera kvenlegar og aðrir karlar eiga að
sýna karlmennsku. Það er frekar gerð krafa
um kynleysi og það þykir bara óviðeigandi
að fatlaðar konur sýni kvenleika. Það var
því svolítið snúið að vera unglingur því að
annars vegar var ég unglingsstelpa og átti
þess vegna að vilja vera eins og allar mjóu
fyrirmyndirnar. En um leið var ég fötluð og
átti bara að vera í jogging-gallanum. Það
var eins og ég þyrfti að velja því ég gat ekki
verið bæði kona og fötluð.
Þegar ég lít til baka þá vissi ég alltaf að
ég væri samkynhneigð þótt ég hefði ekki
skilgreint mig þannig. mér fannst bara
augljóst að konur væru fallegri en karlar,
einfaldlega vegna þess þær eru konur. og
þegar stelpurnar töluðu um sætan karlmann
þá hélt ég að þær meintu að hann væri
sætur „miðað við að vera karl, greyið“. mér
þótti það svo sjálfsagt að ég skilgreindi mig
aldrei sem hinsegin eða öðruvísi.“
Tortryggni á báða bóga
„Eftir að ég kom út úr skápnum tók ég
eftir því hversu miklir fordómar ríkja milli
ákveðinna minnihlutahópa. Bæði fatlað
fólk og samkynhneigðir virðast hafa nokkra
fordóma gagnvart samkynhneigðu fötluðu
fólki. Þau virðast hafa þörf fyrir að halda
uppi ákveðinni ímynd innan hópsins. innan
hóps fatlaðs fólks er það álitið skemma
ímyndina ef einhver er samkynhneigður og
á móti þykir það skemma ímynd hóps hins-
egin fólks að þar sé einhver fatlaður.
mér finnst þetta mjög skrítið en þetta
er eitthvað sem þekkist út um allan heim.
og víða erlendis eru hópar samkynhneigðs
fatlaðs fólks sem berjast fyrir því að vera
viðurkenndir innan beggja hópa. En hér á
Íslandi hefur ekki verið nein umræða um
þessi viðhorf og þess vegna komu þau mér
mjög á óvart. Ég hélt að það væri meira
umburðarlyndi innan minnihlutahópa, að
fólk sem tilheyrði minnihlutahópi hefði
meiri skilning á hlutskipti annarra minni-
hlutahópa. En svo er greinilega ekki. Það er
reyndar ekki skrítið en það er heldur ekki í
lagi,“ segir Embla og leggur áherslu á að
það þyrfti að vinna í að minnka tortryggni
47
R æ t t v i ð
Emblu
Ágústsdóttur
Ef við getum
skapað viðhorf
þá getum við líka
breytt þeim
Í R i s E l l E n b E R g E R
Ljósm
ynd: Bára