Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1936, Blaðsíða 90

88
VI. Geðveikir, fávitar, daufdumbir, málhaltir,
heyrnarlausir, blindir og’ deyfilyfjaneytendur.
Töflur XIV—XV.
Skýrslur bárust úr öllum héruðum nema Rvík. Ná þær þannig til
81117 af 116880 landsmönnum alls eða 69,4%.
Tilfinnanlega vantar rúm á geðveikrahælum fyrir óða sjúklinga,
og verða menn oft og mjög víða um landið fyrir þungum búsifjum
þess vegna. Er varla nokkurt heimiii, sein sættir sig við að annast
slíka sjúklinga, jafnvel þótt vandabundnir séu, enda eiga óhægara
með það en áður vegna fólksfæðar. Verður mönnum fyrir að koma
sjúklingunum frá sér og helzt til Reykjavíkur í nánd við geðveikra-
hælin, en þurfa iðulega að bíða lengi, jafnvel mánuðum og misserum
saman eftir því að rúm losni, og er kostnaður við slíka dvöl oft
óheyrilegur, jafnvel löngum og löngum svo að nemur á annað hundrað
krónum á sólarhring á sjúkling. Er fátt meira aðkallandi en að reist
verði hin löngu fyrirhugaða deild fyrir óða sjúklinga á Nýja Kleppi.
Líkt er að segja um fávitana. Fólk hins nýja tíma sættir sig ekki við
að annast fávita á heimilum sínum með öðrum börnum og gerir
háværari og háværari kröfur um fávitahæli. Er þetta og ekki láandi,
því að það er sjálfsögð menningarlcrafa. Héraðslæknir í Svarfdæla
bendir á eitt dæmi um erfiðleika heimilis af fávita — en slík dæmi
eru því miður mjög mörg. Jafnvel sú þunga raun er lögð á eina for-
eldra að búa í einni hinni afskekktustu byggð landsins alein með
4 fávita börnum sínum. A Sólheimum í Grímsnesi starfar nú fávita-
hæli (sjálfseignarstofnun), sem efla þyrfti til að geta orðið fullnægj-
andi fyrir fávita börn og konur. En algerlega vantar hæli fyrir stálp-
aða pilta og fullorðna karlmenn, og má eklvi lengi dragast að reist verði.
Læknar láta þessa getið:
Blönduós. Meðferð á þessu fólki er yfirleitt góð.
Ólafsfí. Deyfilyfjasjúklingurinn, konan, sem ég hefi getið um und-
anfarin ár, er enn á lífi, þótt útlit sé fyrir, að hún lifi ekki langt fram
yfir áramótin (dó í febr. 1937).
Svarfdæla. Af öllum hjálparþurfum þjóðfélagsins hefir ailra ininnst
verið gert fyrir fávitana. Mætti helzt ekki svo búið standa miklu
lengur. Þörfin er ekki svo mjög aðakallandi vegna fávitanna sjálfra.
því að víðast er meðl'erðin á þeim svo góð sem aðstæður leyfa og ekki
verri en á öðrum heimilismönnum. En fyrir heimilin eru fávitarnir
hið mesta niðurdrep. Mér dettur í hug bróðir eins fávitans hér og
frændkona hans ein, sem er ráðskona hjá honum. Þau hafa bæði
gengið flestra þæginda á mis til að geta framfleytt og annast um fá-
vitann, sem er einhver sá erfiðasti og ógeðslegasti þeirra, sem hér
eru, en fjórði maðurinn á heimilinu er faðir húsbóndans, hátt á átt-
ræðisaldri, lasburða og lengstum rúmfastur. Er lítt skiljanlegt, hvernig
þau hafa getað klofið framfærslu þeirra, en ömurleg hlýtur æfin
löngum að vera á slíku heimili.
Hornafj. Einn maður holgóma. Hefir þó fengið talsverða bót á ár-
inu með uppskurði á Landakoti.