Studia Islandica - 01.06.1958, Page 22

20
vafasamt, en bæði hann og de Vries eru sammála um,
að Óðinn sé æðstur allra goða í hinum germanska goða-
heimi. Hann er sá guð, sem menn hafa litið upp til og
óttazt mest. Hann er regnator omnium deus, hinn hræði-
legi guð, sem þjóðflokkurinn Semnones dýrkaði í hin-
um helga lundi.1
En hið furðulega við þetta er, að Óðinn er hinn lög-
lausi guð, en Ullur og Týr eiga að vera guðir réttlætis
eins og hinn indverski Mitra og keltneski Nuadu. Þetta
er, að mínu áliti, mjög djarfleg niðurstaða, en þetta er
mergurinn málsins. Þar sem guðir réttlætis hafa ver-
ið ríkjandi hjá flestum þjóðum og hrökklast mjög sjald-
an frá völdum, hefir vald hins löglausa, hins ,,óða“ ver-
ið ríkjandi hjá germönskum þjóðum.
I írsku sögninni, sem um var getið, er Nuadu guð
réttlætis. Einu sinni var hann neyddur til að láta af
völdum, og í stað hans kom hinn vondi harðstjóri Bress,
er lét greipar sópa um allar kýr í Munster. Bress réð
ríkjum í sjö ár, þangað til fólkið gerði uppreisn og tók
Nuadu aftur til konungs. Bress er hinn írski Óðinn,
og við hlið hans stendur frændi hans, hinn bölvísi, ein-
eygði Balor, sem drap að lokum Nuadu með augnaráði
sínu einu.
En eru fleiri rök, sem mæla með því, að í menningu
Germana að fornu hafi þekkzt slík afneitun siðalög-
máls? Ég held, að svo sé, en þetta á eingöngu við Germ-
ana á meginlandinu. Má þar minna á þjóðflokkinn Harii
með sínum grímuklæddu stigamönnum, sem máluðu
líkami sína til að skjóta óvinum sínum skelk í bringu.
f Gallastríðinu lýsir Cæsar stjórnskipulagi germ-
anskra þjóðflokka á mjög merkilegan hátt.2 Enginn,
sagði Cæsar, á jarðir (eða fasteignir), en höfðingjar
úthluta jörðunum árlega. Að ári liðnu eru bændur
1) Tacitus, Germania XXXIX.
2) De Bello Gallico VI, 22.