Hinsegin dagar í Reykjavík - ágú. 2019, Blaðsíða 29

29
STATTU UPPI SEM
SIGURVEGARI Í ÞÍNU LÍFI
Sjúkdómur án
íslensks heitis
Ólafur fæddist með fötlun
sem ekkert íslenskt heiti
er til yfir en á enskri tungu
ber sjúkdómurinn heitið
Hereditary motor sensory
neuropathy (HMSN) eða
Charcot-Marie-Tooth Disease.
„Hluti af taugafrumunum
veikist. Vöðvarnir í höndum og
fótum verða veikir vegna þess
að þeir fá ekki eðlilegan hvata
frá taugunum og eru því ekki
notaðir nægilega vel. Einkenni
eru mjög mismunandi, hjá
mér er auk vöðvaslappleika
skortur á jafnvægi, skakkir
fætur, hryggskekkja og ég get
átt erfitt með fínhreyfingar.
Ég hef mikið verið í sjúkra- og
iðjuþjálfun síðan ég var krakki,
svo holl og regluleg hreyfing er
góð fyrir mig.“

fjölskylda tóku fréttunum
vel þó að sumir yrðu sárir
yfir því að Ólafur hefði
leynt því að hann væri
samkynhneigður. „Ég var í
það mikilli afneitun að mér
tókst að sannfæra sjálfan
mig og aðra en þau skildu
svo að það væri erfitt skref
að játa þetta við aðra ef
maður gæti ekki sætt sig
við það sjálfur,“ segir Ólafur.
Samfélagið tók honum
vel og hann upplifði mikið
frelsi við að koma út úr
skápnum. „Þetta var eins og
glimmersprengja sem var
búin að vera að reyna að
springa í nokkur ár en hafði
aldrei náð því. Vegna þess
að ég var svo meðvitaður
um að ég mætti ekkert gera
eða segja því þá myndi fólk
halda að ég væri hommi. Ég
passaði mig mjög mikið og
þegar ég kom út gaf ég mér
allt það frelsi sem ég vildi.“
Týndur strákur í leit að
lífinu
Árið 1998 fór Ólafur sem
skiptinemi til Ástralíu
því hann langaði til að
sjá heiminn, upplifa nýja
hluti og gera eitthvað
ævintýralegt. „Ég veit
ekki af hverju ég valdi
Ástralíu en það varð úr. Ég
bjó á sveitabæ í Vestur-
Ástralíu hjá mjög kristinni
fjölskyldu. Það stappaði
í mig stálinu en það var
líka erfið reynsla. Bæði að
sækja um sem fatlaður
einstaklingur og vera
þarna, týndur strákur í leit
að lífinu. En ég ætlaði ekki
að gefast upp. Ég ætlaði að
klára tímabilið. Fjölskyldan
kenndi mér allt um Biblíuna
og að samkynhneigð væri
synd. Ég var mjög opinn
fyrir öllu og ræddi allt milli
himins og jarðar við fólk
þarna. Ég hugsa oft að ég
hafi verið þarna á algjörlega
röngum tímapunkti, því ef
ég hefði verið hjá fjölskyldu
með opnara hugarfar
hefði ég kannski ekki læst
mig inn í skápnum í tvö
ár í viðbót,“ segir Ólafur
en bætir því við að hann
vildi þó ekki hafa verið án
þessarar reynslu.
Missti sambandið við
alla nema mömmuna og
dótturina
Eftir að Ólafur kom út úr
skápnum missti hann
nær allt samband við
fjölskylduna sem hann
dvaldi hjá í Ástralíu, með
undantekningum þó. „Ég
hef misst samband við þau
flestöll, nema mömmuna og
dótturina á heimilinu, eftir
að ég kom út úr skápnum.
Ef mamman vildi halda
sambandi við mig varð hún
að taka mér eins og ég var.
Sum þeirra reyndu einhvern
veginn að fá mig til að hugsa
að ég væri að lifa í synd en ég
var kominn út úr skápnum og
það var ekkert að fá mig til að
hætta að vera eins og ég er.“
Lítill skakkur strákur
passaði ekki inn í ímyndina
Ólafur hefur upplifað
fordóma innan hinsegin
samfélagsins vegna fötlunar
sinnar. „Eftir að ég kom út úr
skápnum eignaðist ég mína
hinsegin fjölskyldu hér á
Íslandi og allir tóku mér eins
og ég var og hvöttu mig til
dáða. En á öðrum stöðum í
hinsegin samfélaginu snérist
allt við og ég upplifði mikla
fordóma fyrir að vera lítill
og skakkur. Þegar ég bjó í
Mílanó á árunum 2009 til
2012 fann ég mikið fyrir því
að fólki fannst að þessir tveir
minnihlutahópar gætu ekki
rúmast í einni manneskju.“
Fordómarnir grasseruðu ekki
bara í Mílanó heldur einnig
hér heima þar sem reynt var
að halda í ákveðna ímynd.
„Það var eins og hinsegin
samfélagið þrifist á ímyndinni
um glamúr, partý og tísku.
Lítill skakkur strákur var ekki
alveg að passa þar inn,“ segir
Ólafur.
Starína skopmynd af lífinu
„Frá því að ég sá The
Adventures of Priscilla, Queen
of the desert, og uppgötvaði
að það eru til karlmenn sem
klæða sig upp og skemmta
fólki, hef ég alltaf viljað
vera dragdrottning. Ég man
eftir að ég beið spenntur
við sjónvarpsskjáinn þegar
ég var krakki til að sjá Elsu
Lund í sjónvarpsþættinum Á
tali hjá Hemma Gunn. Þetta
var eitthvað sem heillaði
mig,“ segir Ólafur sem kom
fram í fyrsta sinn í kjól fyrir
framan skólafélaga sína í
Laugalækjarskóla á miðjum
tíunda áratugnum. Ólafur
hefur komið fram sem
dragdrottningin Starína
og að hans sögn er hún
byggð á öllu sem hann hefur
upplifað. „Nafnið er byggt
á mér meira að segja. Hún
hefur þróast í skopmynd
af mínu lífi. En karakterar
breytast rétt eins og lífið
breytist svo hver veit hvert
Starína fer og hvar hún
endar.“
Oft eins og fatlað fólk
gleymist
Í gegnum tíðina hefur Ólafur
átt auðvelt með að taka þátt
í félagslífi hinsegin fólks með
tilliti til aðgengis enda hefur
hann sjaldan þurft að reiða
sig á hjálpartæki. Hann segir
þó að huga verði mun betur
að aðgengismálum. „Ég tek
eftir því að það er ekki alltaf
hugsað um fatlað fólk. Það er
oft eins og við gleymumst.
Fatlað fólk þarf að hafa mikið
fyrir því að athuga til dæmis
með aðgengi og aðstöðu. Ég
hef mætt á marga viðburði
í hinsegin félagslífinu sem
bjóða ekki upp á aðgengi
fyrir fatlaða, bara eins og
sæti eða pláss til að njóta
þess sama og fólk sem er
ekki með neinar hamlanir.
Stundum er ekki hægt að
vera með allt í boði vegna
óviðráðanlegra aðstæðna en
það er til skammar að það sé
ekki meira hugsað til fatlaðs
fólks.“
Hugarfarið hamlar meira
en fötlunin
Þrátt fyrir þetta segir Ólafur
að þjóðfélagið megi ekki
stjórna hugsunarhætti fólks
og segja hvað megi og
megi ekki. „Hugurinn ber
okkur hálfa leið. Minn eiginn
hugsunarháttur, brenglaður
af ranghugmyndum um
hvernig ég held að hlutirnir
eigi að vera, hamlar mér mun
meira en fötlunin. Svo ekki
láta þjóðfélagið planta í þig
hugmyndum um hvernig þú
eigir að vera. Stattu uppi sem
sigurvegari í þínu lífi og þú
einn eða ein eða eitt getur
afrekað það sjálfur eða sjálf
eða sjálft,“ segir Ólafur Helgi
að lokum.
Glimmersprengja sem náði
ekki að springa
Ólafur kom út úr skápnum
árið 2002 og segir að
það hafi aldrei verið nein
uppgötvun. „Þetta blundaði
ávallt í mér. Ég hef alltaf
fundið fyrir því að ég var
eitthvað öðruvísi en það sem
var presenterað fyrir manni
af samfélaginu.“ Vinir og