Hinsegin dagar í Reykjavík - ágú. 2019, Blaðsíða 68

68
Hækja, sæng eða teppi
Hera Björk Þórhallsdóttir er fyrir löngu
orðin þekkt í tónlistarheiminum, bæði
hér heima og erlendis, en hún hefur
einnig skipað sér sérstakan sess sem
vinur hinsegin samfélagsins. Reglulega
hefur hún komið fram á hinsegin
tengdum viðburðum hérlendis og á
erlendri grundu, allt frá því hún kom fram
á EuroPride í Kaupmannahöfn árið 1996
sem var fyrsta pride-hátíðin þar í borg.
Stundum hefur hún jafnvel verið kölluð
hommahækja Íslands.

„Ég gaf mér þann titil ekki sjálf!“ segir
Hera og hlær. „Ég er ekki talskona
hommahækjunnar því mér finnst
hugtakið niðrandi. Hommar þurfa engar
hækjur og við sem stöndum með
hinsegin fólki upplifum okkur ekki sem
einhverjar hækjur. Ég myndi frekar
segjast vera sæng eða teppi.“ Hún segir
þó að ef orðið sé notað í jákvæðri
merkingu eigi það við um hana. „Á
meðan orðið er hlaðið ást og virðingu
skal ég glöð vera hommahækja, enda á
ég gylltar hommahækjur sem ég nota við
góð tilefni,“ segir Hera.

Á flakki með frægri móður
Hera á ekki langt að sækja tónlistina en
móðir hennar, Hjördís Geirsdóttir, var um
árabil ein þekktasta söngkona
þjóðarinnar. „Það að alast upp við tónlist
og landsþekkta móður er í raun bæði
alveg frábært og um leið krefjandi og var
oft erfitt fyrir unga stúlku,“ segir Hera og
viðurkennir að stundum hafi hún reynt
að afneita móður sinni. „Ég átti það til að
segjast vera dóttir Röggu Gísla,“ segir hún
og hlær. „Mér fannst hún bara svo
hrikalega kúl.“

Hinni landsþekktu söngkonu fylgdi
umstang og ferðalög sem Hera, ung að
árum, tók þátt í með móður sinni.
„Mamma var á flakki úti um allt og varð
bara að hafa mig og Lóu systur með. Við
þvældumst með henni um allt land og ég
lærði mikið af því. Við hittum mjög margt
fólk og lærðum öll lög og texta bara með
því að vera þarna og fylgjast með.“
Þannig segir Hera að lærdómurinn sem
þessu fylgdi hafi vegið upp ókostina og
gott betur. „Þarna fékk ég bransann beint
í æð, eiginlega bara með
móðurmjólkinni. Maður lærði svo vel af
mömmu að tala við alls konar fólk.“

Söng Guttavísur á koppnum
Hera er næstelst í hópi fjögurra systkina
sem öll eru músíkölsk þótt Hera sé sú
eina sem hefur lagt tónlistina fyrir sig.
„Það var alveg ljóst frá upphafi að ég færi
í þetta,“ segir hún brosandi. „Það eru
sögur af mér, frá því áður en ég lærði að
tala, syngjandi Guttavísur utanbókar
sitjandi á kopp. Svoleiðis sögur skilst mér
að séu ansi týpískar frá uppvexti
tónlistarfólks.“ Það stendur ekki á svari
þegar Hera er spurð hvort aldrei hafi neitt
annað komið til greina en tónlistin, hvort
hún hafi aldrei viljað verða læknir, prestur
eða geimfari. „Sko, séra Hera hljómar
náttúrlega ótrúlega vel. Ég var alltaf með
það á bak við eyrað ef ekkert annað
virkaði. Gallinn er kannski að ég er ekki
sannfærð um þennan eina guð. Mér
finnst svo margir guðir hafa eitthvað til
síns máls svo ég veit ekki alveg hversu
sannfærandi séra Hera hefði orðið.“

Þó að Hera hafi alltaf stefnt á frama á sviði
tónlistar hefur hún líka reynt að losna
undan þeim harða húsbónda sem
tónlistin getur verið. „Þetta er svo
ótrúlega krefjandi. Það að standa í
sviðsljósinu, í allri athyglinni, krefst alveg
rosalega mikillar orku og ég bugaðist
alveg á tímabili og reyndi að koma mér út
úr þessu.“ Í dag, eftir aukna umræðu um
streitu og álag, telur Hera að líklega hafi
kulnun (e. burnout) verið ástæða þess að
hún reyndi að losna úr tónlistinni upp úr
aldamótum. „Þá ákvað ég að flytja norður
og læra viðskiptafræði í Háskólanum á
Akureyri. Ég held ég hafi samt aldrei
sungið eins mikið og þá. Ég þeyttist á
milli landshluta til að syngja og var í
tveimur sýningum í Borgarleikhúsinu
samhliða fullu námi og með barn fyrir
norðan svo flækjustigið við þetta varð
ennþá meira.“ Ofan á mikið álag bættist
svo að Heru leiddist námið óskaplega.
„Eftir tvö ár í viðskiptafræðinni hugsaði
ég bara „vá hvað þetta er leiðinlegt!“ Ég
svona rétt skreið í gegnum prófin og
bókstaflega sá gerviblómin í gluggunum
fölna. Þá allt í einu fattaði ég að ég væri
ekki að blómstra í þessu.“ Hera hætti því í
náminu og flutti til Danmerkur og settist
þar aftur skólabekk. „Þá fór ég í
söngkennaranám í fræðum sem kallast
Complete Vocal Technique sem var ást við
fyrstu heyrn og sýn. Ég kláraði það nám
og hef verið í þeim fræðum alveg síðan. Í
dag á ég söngskóla með Aldísi Fjólu þar
sem við breiðum út þessa tækni til að
létta söngvurum lífið.“

Þótt ástríðan fyrir tónlistinni hafi orðið
ofan á og Hera segi ekkert annað í boði
fyrir sig finnst henni samt mikilvægt að
vera með mörg ólík járn í eldinum. „Í dag
er ég að vinna í alls konar öðru líka sem
ég held að haldi mér á lífi. Ef maður er
bara í sviðsljósinu, þar sem allt snýst um
mann sjálfan, þá getur verið svo auðvelt
að einangrast frá mannfólkinu.“

Stefnan sett á Eurovision
Þar sem hún nánast fæddist syngjandi
kemur kannski ekki á óvart að Hera hafi
ung ákveðið að setja stefnuna á
Eurovision. „Ég vissi það nú bara í maí árið
1976,“ segir hún og skellihlær enda þá
ekki nema fjögurra ára gömul. „Ég vissi
alltaf að ég stefndi á Eurovision enda var
það lengi vel það eina sem blasti við
tónlistarfólki á Íslandi,“ segir hún. „Það var
kannski ekki fyrr en Björk fór að opna
okkur svolítið gagnvart
alþjóðasamfélaginu og heimurinn
uppgötvaði Ísland að það fóru að vera
fleiri möguleikar í boði, enda hugnast
Eurovision-leiðin auðvitað ekki öllum,“
segir Hera og bætir við: „en ég var alltaf
staðráðin í að ætla í Eurovision. Þetta er
stærsti sjónvarpsviðburður í heimi og þar
af leiðandi frábær leið til að kynna sig,
sem skiptir öllu máli í þessum bransa.“

Leið Heru í Eurovision byrjaði árið 2008
þegar hún fór til Belgrað í Serbíu ásamt
Friðriki Ómari og Regínu Ósk. „Það var
frábær upplifun að fá að fara með þeim.
Ég skemmti mér gríðarlega vel þar sem
bakrödd og var mjög forvitin að fylgjast
með öllu, kynnast fólki og sjá hvernig
þetta fer allt fram.“ Þar kynntist Hera
dönskum lagahöfundum sem höfðu áhrif
á hennar næstu skref í keppninni. „Ég
kynntist þarna stelpum sem vildu fá að
senda mér lög sem ég tók að sjálfsögðu
vel í. Nokkrum mánuðum seinna sendu
þær mér svo lög og þar á meðal var lagið
Someday sem náði mér strax. Ég
samþykkti að syngja það inn svo þær
gætu reynt fyrir sér í dönsku
undankeppninni, Melodi Grand Prix.“
Lagið komst inn í undankeppnina en ekki
var þó hlaupið að því að Íslendingur fengi
að syngja lagið þótt Hera væri búsett í
Danmörku á þeim tíma. „Það þurfti að
sækja um það og halda sérstakan
útvarpsráðsfund til að taka ákvörðun en
ég fékk að lokum að taka þátt sem var
algjört ævintýri. Þar lenti ég í öðru sæti
sem reyndist verða leiðin mín aftur heim
til Íslands,“ segir Hera og bætir við að á
einu kvöldi hafi hún orðið altöluð á
Íslandi. „Íslendingar voru alveg brjálaðir
út í Dani fyrir að hafa ekki látið mig
vinna,“ segir hún og hlær. „Það var bara
eins og íslenska þjóðin hefði þarna
ákveðið að sýna þeirri dönsku hvað ég
gæti svo það lá bara beint við að ég færi í
íslensku keppnina árið á eftir.“ Úr varð að
Hera og Örlygur Smári sömdu lagið Je Ne
Sais Quoi sem varð framlag Íslands í Ósló
árið 2010. „Við fórum út og lagið er enn
eitt mest spilaða og tekjuhæsta íslenska
Eurovision-lagið. Lag Hatara er nú
sennilega búið að sprengja það, sem er
bara hið besta mál – það var kominn tími
á að hvíla drottninguna aðeins,“ segir
Hera og glottir.

Í kjölfarið opnuðust ýmsar dyr og Hera er
enn þekkt í Eurovision-heiminum. „Ég hef
verið ótrúlega heppin og er ennþá það