Heilsuvernd - 01.11.1958, Blaðsíða 12

HEILSUVERND
Orsakir tannátu
Lengi hafa menn brotið heilann um eðli og orsakir tann-
skemmda. Þær hafa verið vísindamönnum hin mesta ráð-
gáta. Margar tilgátur hafa komið fram, og flestar verið
hraktar jafnharðan. Efnagreining og smásjárrannsókn
skemmdra tanna og heilbrigðra hafa til skamms tíma ekki
fært menn nær lausn málsins. Skortur kalks eða fjörefna
sem aðalorsök tannskemmda hefir reynzt ófullnægjandi
skýring. I seinni tið hafa fræðimenn helzt hallast að þeirri
kenningu, að það séu sýrugerlar í munni, sem eti sundur
glerunginn og tannbeinið. En þessir gerlar þrifast bezt í
mjölvi og sykri. sem sezt utan á tennur, þegar menn borða
sætindi og fínan mjölmat. Berast böndin því fyrst og fremst
að þessum fæðutegundum, sykri og fínum mjölmat, eins
og náttúrulæknar og margir aðrar hafa löngum haldið
fram.
Enda þótt tannskemmdir hafi verið til á öllum öldum,
eru þær augljós fylgifiskur hinnar svokölluðu „menning-
ar“. Er óhætt að segja, að enginn sjúkdómur verði eins
auðveldlega rakinn til breyttra menningar- og lifnaðar-
hátta og tannátan. Frumstæðar þjóðir hafa lítið haft af
tannátu að segja, fyrr en þær tóku upp matarhætti vest-
rænna þjóða. Gildir þetta jafnt um hitabeltisþjóðir, sem
sumar hafa nærzt aðallega á jurtafæðu ,og um Eskimóa,
sem lifa að mestu á kjöt- og fiskmeti, og héldu tönnum sín-
um óskemmdum, þangað til sætindi héldu innreið sína til
þeirra. Hér á okkar litla landi blasa staðreyndirnar við á
sama hátt. f dag finnst varla nokkur maður með allar
tennur heilar. En við rannsókn á beinagrindum frá liðnum
öldum er það mjög sjaldgæft að finna skemmda tönn.