Heilsuvernd - 01.05.1960, Side 44

42
HEILSUVERND
ar, hefur honum orðiö svo vel ágengt, að furðu má
valda, og einkum þegar þess er gætt, að starfstími hans
er milli 70 og 90 ára aldurs, og hafa engin dæmi önn-
ur slík gerzt í íslands sögu.
Jónas var lágur meðalmaður að vexti, en þrekinn,
snar og liarður, sterkur og fylginn sér, þolinn og skap-
heill og var ógjarnt að láta undan síga. Hann var yfir-
bragðsmikill og harðlegur og þótti sumum kalt í tali
lians, einkum er liann fór að brýna hnífana, því vork-
unnsemi virtist honum ekki læknisráð. Hins vegar var
liann mikill tilfinningamaður, trölltryggur og vinfast-
ur og vildi hvers manns vandræði leysa. Stórhöfðing-
lega veitull og gjöfull, þegar svo bar undir, og hin mesta
hella á að byggja til allra úrskurða. Hins vegar breytt-
ist hann nokkuð í skapferli á langri ævi. Hugsjónin um
heilbrigt mannlíf tók hann innfjálgum tökum með háu
siðferðilegu mati á athöfnum manna, og lífinu yfir-
leitt. Honum varð þetta að djúpum rökum, sem gáfu
honum innsýn i orsakakeðjur mannlegra örlaga. Hann
leitaði heildar og samræmis og af þeim rökum leiddi
hann svo mjög huga að ræktunarmálum, þar sem hann
þóttist sjá undirstöðu allrar gæfu og heilbrigði hins
gæfusama mannkyns, ef það hugtak mætti verða að
veruleika. Hann liarmaði sáran á hvaða stigi ræktunin
og síðan fóðuröflunin og afurðirnar voru í landinu, og
hann vissi, að það var við gamlan draug að glíma.
Bændurnir voru settir hjá á öllum sviðum í landinu
og gátu ekki sinnt hlutverki sínu fullkomlega. Kröfur
neytendanna voru beinharðar: Komið þið með þetta,
sem þið fáið fyrir ekki neitt upp úr jörðinni! Hefði
hann lifað enn í 20 ár, hefði hann gerzt postuli hinnar
fulkomnu ræktunar, kúltúrræktunar, og þá hefði, eins
og fyrri daginn, orðið merkilegast, sem hann hefði að
segja. Þannig lauk hann lífi sínu, hinn mikli afreks-
maður, ljúfi spekingur, hugsjónamaður og mannvin-
ur, og var hann þó kominn langt frá harða bóndanum,