Skírnir - 01.04.2009, Side 150

148
BERGSVEINN BIRGISSON
SKÍRNIR
Mynd 8. Söðull brýnisins = sverð (heinsQÖull) (Kjartan Hallur Grétars-
son).
eigum við þá að skilja líkinguna? Hér biður skáldið okkur um að
þreifa okkur áfram með bragfingrunum líkt og í öðrum ofljóst-
dæmum. Við þurfum að sjá myndirnar fyrir hugskotssjónum,
ekki síst þær hugrenningarmyndir sem skáldið vísar okkur á, þ.e.
brýni á sverð og hest og knapa við söðulinn. Nú sjáum við þetta
í anda, og minnumst þess hvernig ber að brýna sverð og vitum
hvernig knapi hreyfist í söðli þegar hestur töltir (þetta var vissu-
lega nærtækara fornmönnum!); þá birtist okkur sláandi ná-
kvæmni skáldsins í því sem kalla mætti hreyfingarbundin rök
fyrir líkingunni: Knapinn í söðlinum og brýnið á sverðinu fylgja
sama hreyfingarferlinu: Þessvegna getur sverðið kallast söðull
brýnisins (sjá mynd 9). Tökum eftir því að skáldið gerir kröfu
um að við ,sjáum fyrir okkur‘ hugarmyndirnar til að geta ráðið
líkinguna.
Dæmi frá súrrealista með áþekka fagurfræðihneigð má sjá í
skáldskap Louis Aragon sem Breton notar reyndar í ávarpinu frá
1924: „I skömmu hléi veislunnar, meðan leikmenn söfnuðust
saman kringum skál þar sem eldtungur stóðu upp úr púnsi, spurði
ég tré hvort það hefði ennþá rauða silkiborðann sinn.“39
I þessu tilviki mætti færa rök fyrir því að styrkur lokamyndar-
innar birtist einmitt sökum þeirrar nákvæmu hversdagsmyndar
sem fyrst er dregin upp. Að sama skapi mætti halda að Reverdy
sjálfur væri sammála Caillois í kröfunni um hið nákvæma, því
39 „During a short break in the party, as the players were gathering around a bowl
of flaming punch, I asked a tree if it still had its red ribbon.“