Strandapósturinn - 01.06.1972, Qupperneq 105

Út í eyjunni var einnig haft fé frá áramótum og til vors. Fór
því saman fjárgæzla og refaveiðar.
Arið 1918 var Guðmundur Ragnar fjármaður í Grímsey, þá 17
ára. Fáir munu geta gert sér í hugarlund við hvaða erfiðleika var að
stríða þennan vetur. Þá var frost oft yfir 30 stig. Allt gaddfraus
inni í bæ eftir að hætt var að kynda á kvöldin. Ekki var um annan
eldivið að ræða en rekavið og smávegis af mó. Var mikið verk að
saga og kurla í eldinn. Þegar kaldast var sváfu menn með lambhús-
hettuna á höfði dregna niður fyrir eyru og í öllum fötum nema
yztu hlífðarfötum. Veitti þó ekki af, ef hægt átti að vera að sofna
fyrir kulda.
Þennan vetur voru um 70 tófur í eynni, en ekki náðust þar
nema urn 40. Hinar hlupu út á ísinn og í land. Þær voru aftur
skotnar uppi í Bæjarfjallinu og víðar, svo vanhöld voru minni en
leit út fyrir um tíma. Munu rcfaskinnin hafa veríð um 60, sem
seld voru í það skiptið. Þegar hafísinn var orðinn samfrosta og
hægt að ganga í land og út um allan ís, sást einn morgun dökkt
dýr úti á ísnum. Guðmundur Ragnar, sem sá það, hljóp inn í
bæ og sagði, að tófa væri úti á ísnum. Hinir fóru þá líka að skoða
dýrið. Þetta reyndist þá selur, sem hafði komið upp um vök með
stórum ísjaka.
Það þurfti mikla æfingu og leikni til að skjóta refi, því ef skot
geigaði, þá gat dýrið særzt og skriðið inn í urð og drepizt þar.
Þessvegna varð að vanda sig og skjóta ekki nema vera öruggur um
að hitta. Komið gat þó fyrir að mistækist, t.d. að nóttu ef mikill
vindur var. Voru tófurnar þá alltaf á hlaupum, ef þær urðu
varar við eitthvað grunsamlegt. Þær eru greind dýr, viðbragðs-
snögg og tortryggin.
Það var mikið verk að flá dýrin, en það varð að gerast samdæg-
urs og dýrið var drepið, skafa skinnið, sauma saman göt á því,
þvo það, setja það á grind og þurrka.
Guðmundur Ragnar fór allmörg vor til yrðlingakaupa í Húna-
vatnssýslu. Varð fyrstu árin að reiða þá í kössum norðan úr Vatns-
dal til Hvammstanga. Þangað var hann sóttur á mótorbót. Þetta
tók stundum allt að því hálfan mánuð. En allt gekk þetta miklu
betur eftir að bílar komu til sögunnar.
103