Morgunblaðið - 15.10.2021, Síða 11

Ljósmynd/Stefán
Á Eskifirði Starfsmenn Egersund keppast við að setja nýtt net í nót fyrir Hofellið SU frá Fáskrúðsfirði.
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Annir eru þessa dagana á nóta- og
netaverkstæðum og undirbúningur
á fullu fyrir loðnuvertíð sem hefst
væntanlega í lok næsta mánaðar.
„Hér er mikill atgangur svo allt
verði tilbúið fyrir þessa risavertíð,
sem menn sáu ekki fyrir,“ segir Jón
Oddur Davíðsson, framkvæmda-
stjóri Hampiðjunnar Ísland. Stefán
Ingvarsson, framkvæmdastjóri
Egersund á Íslandi, segir hjólin snú-
ast af krafti þessa dagana á nóta-
verkstæði fyrirtækisins á Eskifirði.
„Menn vinna við loðnunætur alla
daga og dreymir loðnunætur flestar
nætur,“ segir Stefán.
Loðnunót er engin smásmíði og
gæti grunnnót verið um 115-120
metrar á dýpt, 480-500 metrar á
lengd og þyngdin gæti verið nálægt
50 tonnum. Til samanburðar má
nefna að fótboltavöllur er rúmlega
100 metrar á lengd. Djúpnót getur
verið um 600 metra löng og 200
metra djúp. Auk þess er unnið við
troll til að nota við loðnuveiðarnar.
Vilja að veiðarfæri séu í lagi
Eftir loðnubann í tvo vetur og síð-
an tiltölulega litla, en arðsama, ver-
tíð síðasta vetur eru loðnunætur
yfirleitt í góðu standi. Eitthvað er þó
um að verið sé að setja upp nætur
frá grunni. Ekkert má út af bera
þegar vertíðin byrjar og útgerðir og
áhafnir vilja að veiðarfæri séu tilbú-
in og í góðu lagi. Því er verið að fara
yfir loðnunætur, skipta um stykki
sem hafa rifnað eða sauma minni
göt.
Hampiðjan Ísland er með nóta-
verkstæði í Reykjavík, Vestmanna-
eyjum og Neskaupstað, en einnig
netaverkstæði á Ísafirði og Akureyri
og starfa alls um 70 manns hjá fyrir-
tækinu hérlendis. Egersund er með
nóta- og netaverkstæði á Eskifirði
þar sem starfa 18 manns. Í Nes-
kaupstað er Hampiðjan með nóta-
hótel og Egersund á Eskifirði. Næt-
urnar eru þá geymdar í sérstökum
hólfum tengdum verkstæðunum, en
ekki úti undir berum himni.
Ísfell er með nótaverkstæði í
Vestmannaeyjum og netaverstæði
víða um land. Á Hornafirði rekur
Skinney-Þinganes eigin veiðar-
færagerð.
Margar vinnustundir
Nælonefni í loðnunætur er yfir-
leitt pantað í renningum, sem oft eru
um 100 metra langir með mismun-
andi sverleika á garni eftir því hvar í
nótina renningurinn á að fara. Mikil
vinna er við að setja upp heila nót,
en þær endast með viðhaldi og við-
gerðum í allmörg ár. Þegar loðnu-
vertíð hefst þurfa netafyrirtækin að
vera tilbúin að svara kalli ef nótin
verður fyrir tjóni. Vertíðin stendur
síðan í rauninni fram eftir ári með
frekari lagfæringum til að allt verði
tilbúið fyrir næstu vertíð.
„Almennt séð er gríðarlega mikið
að gera í kringum vertíðina,“ segir
Jón Oddur. „Menn eru á fullu að
græja sig í þennan ofurkvóta, bæta í
og hafa allt tilbúið, hvort sem það
eru nætur eða troll sem menn nota á
misjöfnum tímum við mismunandi
aðstæður.
Við fáum mest af okkar efni frá
Kína, Víetnam og Perú og staðan í
heiminum hvað varðar flutninga og
framleiðslu hefur ekki hjálpað okk-
ur. Í raun höfum við ekki fyllilega
getað annað því sem við hefðum vilj-
að,“ segir Jón Oddur.
Allt á öðrum endanum
„Hér er mikið í gangi og allt á öðr-
um endanum,“ segir Stefán hjá
Egersund. „Sannast sagna er loðnu-
kvótinn miklu stærri en menn áttu
von á, en menn leggja sig fram um
að láta þetta ganga upp.“ Hann segir
að Egersund hafi átt talsvert af efni
á lager, en auk þess hafi fyrirtækið
aðgang að Egersund í Noregi, sem
sé með verksmiðju þar, sem hnýti
loðnunet. Þá sé fyrirtækið í góðum
tengslum við fyrirtæki í Litháen og
Perú.
Annir á nóta-
verkstæðum
- Stór vertíð undirbúin - „Menn
vinna við loðnunætur alla daga og
dreymir loðnunætur flestar nætur“
Morgunblaðið/Ómar
Vertíð Að loðnuveiðum út af Stafnesi fyrir um fimmtán árum.
FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. OKTÓBER 2021
Álfheimum 74, 104 Rvk, sími 568 5170
Verið velkomin
Nýjar
haustvörur
Einnig nýkomið klútar, húfur,
leðurhanskar, vesti, töskur, skart,
silkislæður og klemmueyrnalokkar
Kjólar • Bolir • Blússur • Peysur
Túnikur • Pils
Skollakoppar eða ígulker fundust á
90% stöðva í leit að mögulegum
miðum í Norðfjarðarflóa og Mjóa-
firði síðasta vor. „Niðurstöður könn-
unarinnar leiddu í ljós að nýtanleg
ígulkeramið eru á svæðinu, sérstak-
lega í Hellisfirði og Viðfirði,“ segir
m.a. í skýrslu Hafrannsóknastofn-
unar um verkefnið.
Aflinn var 15-200 kíló í togi, en
togað var á tíu stöðvum. Meðal-
stærð var yfir löndunarstærð á öll-
um stöðvum þar sem skollakoppur
veiddist. Yfirleitt var aflinn nokkuð
hreinn og lítill meðafli.
Útgerðarfélagið Emel ehf. í Nes-
kaupstað stóð fyrir leiðangrinum og
var bátur þeirra, Eyji NK-4, not-
aður við könnunina. Um borð var
veiðieftirlitsmaður, sem sá um sýna-
tökur, myndatökur og skráningu.
Ígulkerið skollakoppur eða græn-
ígull mun vera eina ígulkerategund-
in við Ísland sem hefur verið nýtt.
Tilraunaveiðar hófust, þá stundaðar
af köfurum, árið 1984 á nokkrum
stöðum við landið en lögðust af
1988. Árið 1993 hófust veiðar að
nýju við landið, en þá voru notaðir
plógar við veiðarnar. Hámark land-
aðs afla var 1.500 tonn árið 1994 og
voru veiðarnar stundaðar fram til
1998 þegar markaðir hrundu. 2004
hófust plógveiðar að nýju í innan-
verðum Breiðafirði en litlu var land-
að þar til árið 2007 er aflinn var 134
tonn.
Síðan þá hefur aflinn aukist og
mest verið veitt í Breiðafirði en sl.
ár hefur einnig verið veitt í Húna-
flóa og Reyðarfirði, segir í skýrslu
Hafrannsóknastofnunar.
Ljósmynd/Heimir Sigurður Karlsson
Skollakoppur Afli á dekki eftir að togað hafði verið vestanmegin í Viðfirði.
Nýtanleg ígulkera-
mið í Norðfjarðarflóa