Morgunblaðið - 23.12.2021, Blaðsíða 36

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. DESEMBER 2021
Vagnhöfði 7, 110 Reykjavík | Sími: 517 5000 | stalogstansar.is
2012
2021
HJÁ OKKUR FÁST
VARAHLUTIR
Í AMERÍSKA BÍLA
st’ al og
Stál og stansar
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
Nippill á sjódælu fyrir sjó á þilfari
var ekki á sínum stað og varð það
til þess að safnaðist sjór í vélarrúmi
Öldunnar ÍS-47. Sjórinn kom í slíku
magni að lensidælan hafði ekki
undan. Þetta er meðal þess sem
fram kemur í skýrslu siglingasviðs
rannsóknarnefndar samgöngu-
slysa.
Aldan, sem þjónustar fiskeldi í
Önundarfirði, var á siglingu í firð-
inum 27. september sl. þegar upp-
götvast að sjór sé að safnast í vél-
arrúmi skipsins. Var ákveðið að
stöðva aðalvélina til að koma í veg
fyrir skemmdir og voru bæði akk-
erin sett út til að forða reki.
Línubáturinn Jóhanna G ÍS-56,
sem gerður er út frá Flateyri, kom
Öldu til aðstoðar. Eftir að hafa lens-
að vélarúmið var aðalvélin gang-
sett og siglt til hafnar á Flateyri.
Í skýrslunni segir að rannsókn
hafi leitt í ljós að neðri viðvörun
fyrir sjó í vélarrúmi hafi ekki verið
í lagi en viðvörun sem staðsett var
ofar gaf merki en þá hafi sjórinn
verið kominn upp á vélina. Jafn-
framt kemur fram að þrír skipverj-
ar hafi verið lögskráðir á skipið en
aðeins tveir þeirra um borð skráðir
eins og krafa er um. gso@mbl.is
Ljósmynd/Arnbjörn Eiríksson
Aldan Skipið komst til Flateyrar.
Nam ekki
sjóinn í
vélarrúmi
- Neðri nemi virkaði
ekki sem skyldi
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Mikil ólga er meðal grásleppu-
sjómanna vegna stofnmats og ráð-
gjafar Hafrannsóknastofnunar í
tengslum við landselinn. Telja þeir
stofnunina leggja fram illa rökstudd-
ar upplýsingar um áhrif grásleppu-
veiða og að tölur séu á skjön við upp-
lýsingar úr eftirliti Fiskistofu. Óttast
grásleppusjómenn að fullyrðingar
Hafrannsókna-
stofnunar um
fjölda dýra sem
veiðast í grá-
sleppunet verði
til þess að veið-
arnar verði bann-
aðar.
Í síðasta mán-
uði kynnti stofn-
unin nýja ráðgjöf
vegna landsels
við Íslandsstrendur. Þar kom fram
að landsel hefur fjölgað um 9% milli
áranna 2018 og 2020. Samkvæmt
stofnmati 2020 var fjöldi landsela
metinn 10.319 dýr og er stofninn því
69% minni en árið 1980 og 14% undir
markmiðum stjórnvalda um að hann
telji 12 þúsund dýr.
„Afföll vegna óbeinna veiða (með-
afli við fiskveiðar) eru umtalsverð og
líklegt að helsta dánarorsök ís-
lenskra landsela sé vegna þess. Tak-
mörkuð gögn eru til um óbeinar veið-
ar, en mat sem unnið er úr gögnum
sem safnað er af veiðieftirlitsmönn-
um og úr stofnmælingu með þorska-
netum bendir til að á árunum 2014-
2018 hafi að meðaltali veiðst 1.389
landselir árlega í grásleppunet. Met-
inn meðafli landsels í þorskanet og
botnvörpu er mun minni og mun
meiri óvissa er í kringum matið í þau
veiðarfæri. Á árunum 2014-2018 er
áætlað að 15 selir hafi veiðst í
þorskanet árlega og 17 landselir í
botnvörpu,“ segir í ráðgjöfinni.
Fiskistofa sá ekki einn sel
„Miðað við aldursdreifingu í sela-
stofninum samkvæmt gögnum Haf-
rannsóknastofnunar og fleiri líf-
fræðilega þætti sem hljóta að liggja
til grundvallar í módelum vísinda-
manna er mér útilokað að skilja að
stofn geti stækkað sem er veiddur
upp á örfáum árum samkvæmt þess-
um tölum,“ segir Arthur Bogason,
formaður Landssambands smábáta-
eigenda.
„Við höfum talsverðar áhyggjur af
því að þessi aðferðafræði og nálgun í
selarannsóknum Hafrannsókna-
stofnunar standist ekki nánari skoð-
un,“ segir hann og fullyrðir að tölur
Hafrannsóknastofnunar séu hreinar
ágiskanir. „Því miður kemur það fyr-
ir að þessi grey koma í grásleppunet-
in,“ bætir Arthur við, en í mun minna
magni en gefið er til kynna í
skýrslum.
Arthur kveðst hafa leitað til Fiski-
stofu og þar hafi hann fengið þær
upplýsingar að drónaeftirlit stofnun-
arinnar hafi farið í 88 yfirflug þar
sem fylgst var með grásleppuveið-
um. Vertíðin stóð í 35 daga og tóku
130 bátar þátt í henni, margir tölu-
vert færri daga en aðrir. „Í öllu
þessu yfirflugi hefur ekki sést einn
einasti grásleppubátur taka sel inn
fyrir eða losa í síðu báts. En miðað
við þessa tölu [Hafrannsóknastofn-
unar] um að verið sé að drepa 1.400
seli á vertíð hafa [sjómenn] haft nóg
að gera í að losa sel og farga.“
Hann segir aðeins hægt að skýra
stöðuna með því að stærð selastofns-
ins sé vanmetin, veiði sela í gráslepp-
unet sé stórlega ofmetin eða hvoru
tveggja.
Undanfari banns
Um nokkurt skeið hefur mikil
óvissa verið tengd útflutningi sjáv-
arafurða til Bandaríkjanna í kjölfar
þess að yfirvöld þar vestra ákváðu að
stöðva innflutning afurða frá þeim
ríkjum þar sem sjávarspendýr eru
meðafli veiða. Bannið átti að taka
gildi um áramótin en gildistökunni
var í fyrra frestað til 1. janúar 2023.
Grásleppusjómenn hafa áhyggjur
af því að tölur Hafrannsóknastofn-
unar gefi ranga mynd af veiðunum.
„Við höfum bullandi áhyggjur af því
að þetta sé undanfari þess að þessar
veiðar verði hreinlega bannaðar eða
eitthvað í þeim dúr, því hótanir
Bandaríkjamanna hafa hangið yfir
hausnum á mönnum í langan tíma.
Þeir hafa sett svo lág mörk varðandi
meðafla að í sambandi við selinn er
ekki nokkur einasta leið að fullnægja
þeim viðmiðum önnur en að hrein-
lega stöðva þessar veiðar,“ útskýrir
Arthur.
„Ég geri þá kröfu að Hafrann-
sóknastofnun fari að útskýra þetta
betur og þar að auki held ég að þeir
þurfi að draga til baka þessa að-
ferðafræði sem þeir hafa notað. Þeir
telja eitthvert meðaltal á einhverju
ákveðnu svæði þar sem er þekkt að
það sé meira af sel sem meðafla í
grásleppunet og því er margfaldað á
öll útgefin veiðileyfi. Þessi aðferða-
fræði er svo stjörnugalin að það er
alveg spurning hvað mönnum geng-
ur til annað en að koma einhverju
óorði á grásleppukarla.“
Segja áhrif veiða ofmetin
- Hafró sökuð um að ofmeta fjölda sela í grásleppunetum - Matið ekki í sam-
ræmi við upplýsingar frá Fiskistofu - Sjómenn óttast bann við grásleppuveiðum
Morgunblaðið/Eggert
Landselir Ekki eru allir á einu máli um áhrif grásleppuveiða á selastofninn.
Arthur Bogason
Afurðaverð á markaði
22. des. 2021,meðalverð, kr./kg
Þorskur, óslægður 376,43
Þorskur, slægður 382,35
Ýsa, óslægð 281,42
Ýsa, slægð 274,06
Ufsi, óslægður 151,34
Ufsi, slægður 218,38
Gullkarfi 204,02
Blálanga, óslægð 251,73
Blálanga, slægð 139,12
Langa, óslægð 97,50
Langa, slægð 107,37
Keila, óslægð 5,84
Keila, slægð 17,93
Steinbítur, óslægður 340,09
Steinbítur, slægður 557,39
Skötuselur, slægður 991,76
Grálúða, slægð 334,00
Þykkvalúra, slægð 863,49
Skrápflúra, óslægð 34,00
Bleikja, flök 3.176,00
Regnbogasilungur, flök 3.176,00
Gellur 1.277,82
Gulllax 0,00
Hlýri, óslægður 346,65
Hlýri, slægður 553,11
Hrogn/þorskur 30,51
Lúða, slægð 1.098,00
Skata, óslægð 31,00
Skata, slægð 15,27
Undirmálsýsa, óslægð 12,79
Undirmálsýsa, slægð 20,00
Undirmálsþorskur, óslægður 98,10
Undirmálsþorskur, slægður 127,56