Skessuhorn - 09.02.2022, Blaðsíða 19

MIÐVIKUDAGUR 9. FEBRÚAR 2022 19
Vísnahorn
Margir gera lítið úr rímnahefð Ís­
lendinga og finna henni flest til for­
áttu. Sama fólk horfir andagtugt
á misgáfulegar kvikmyndir í hin­
um ýmsu fjölmiðlum og dáist að
leikurunum. Í raun voru rímurn­
ar bara kvikmyndir eða fjölmiðl­
un þeirra tíma. Fólk hlustaði á lýs­
ingar rímunnar og sá fyrir sér í hug­
anum atburðina gerast hver með
sínum hætti og ímyndaði sér síðan
það sem ekki kom beinlínis fram í
rímunni en stemmuval og radd­
beiting kvæðamannsins í hlutverki
kvikmyndatónlistar. Má í raun segja
að það sé mun fullkomnara kerfi
en þessar kvikmyndir þar sem all­
ir sjá það sama. Séra Jón Hjaltalín
var prestur í Saurbæ á Hvalfjarðar­
strönd 1786 til 1811. Var talinn all­
gott skáld og orti meðal annars
Þorrareið fyrsta Þorradag 1808.
Of langur bragur til að birtast sem
heild en smá sýnishorn:
Eg gat sofið ei í nótt
upp því fékk þá staðið,
klæddist því og fór svo fljótt
fram og út á hlaðið.
Leit ég fyrst í austurátt
öllu frá ég skruma
heyrðist mér um hvolfið blátt
hvína reiðarþruma.
Ótti nokkur að mér rann,
augun því ég hvessti,
leit ég þá í lofti mann
ljósum ríða hesti.
-- -- --
Sýndist mér á höfði hans
hjálmur gulli roðinn,
hvítur gljáði hærumanns
hökustallur loðinn.
Þarna var þá kominn Þorri kon­
ungur á yfirreið og urðu einhver
orðaskipti milli þeirra höfðingjanna
en þegar kóngsi bjóst til brottfar­
ar fór sérann að veita honum meiri
athygli og kom nánari lýsing:
Hjálmur sem á höfði bar
harðindanna boðinn
snæfgur skýjaskafl einn var
skini sólar roðinn.
Brynjan hans var klaka knúð
klembruð jarðartorfa.
Sundur brotin lest og lúð
ljótt var á að horfa.
-- -- --
Hestur kóngs var krapaský
kornéljum er spáði
hríms af frosti hélað, því
hvítt sem silfur gljáði.
Skeggið hvítt um hökudrög
hríslaðist sem skógur,
norðan kafaldsmökkur mjög
mér nú sýndist nógur.
Má segja að ekki hafi þarna skort
myndrænar lýsingar og hægt að búa
sér fyrir hugskotssjónum æði til­
komumikla sviðsmynd. Allavega á
við tveggja tíma netflix.
Tyrfingur hét maður hagmæltur
vel og eitt sinn var honum réttur
matur með þessum orðum:
Brotinn diskur berst með fiski.
-Bættu við Tyrfingur!
Tyrfingur tók við matnum og hélt
áfram vísunni:
Þrotinn vizku, þrátt hjá hyski
þiggja hlýt óslyngur.
Trúlega hefur þarna verið á ferð
sá Tyrfingur Sigurðsson sem Svein­
björn Beinteinsson telur hafa dáið
í Hjörsey 1841 þá 96 ára. Sá sami
Tyrfingur kom að Saurbæ til séra
Jóns Hjaltalín og var þá að koma frá
Reykjavík og lýsti því plássi þannig:
Er í -víkur Reykja- reit
réttur hrærigrautur.
Prestur botnaði:
Hvert vill núna sækja í sveit
Svafurlamanautur?
En Svafurlami hét konungur einn
ágætur og átti sverð það er Tyrf­
ingur hét og var ágætast sverða. Á
þeim tímum þekkti hvert barn slík­
ar tilvísanir ekki síður en nútímafólk
hlutverk Hollívúdd leikaranna enda
hefur kvikmyndagerðin tekið við af
rímum og fornsögum sem drauma­
grunnur unglinganna. Nú verð ég að
viðurkenna að sjálfur er ég á engan
hátt eins vel að mér í fornsögun­
um og algengast var meðal fólks á
þessum tíma en í Hervarar sögu og
Heiðreks mun Tyrfingur vísa þegar
hann svarar spurður að heiti:
Nokkrir greina nafnið sitt
nú með berum orðum
en Hervör sótti heiti mitt
í haug á Sámsey forðum.
Um svipað leyti og þetta var Þor­
steinn Sveinbjarnarson prestur á
Hesti og mætti manni á ferð sem
spurði klerk að nafni. Hann svaraði:
Þú mátt hafa vit í vösum
vel ef skilur orð mín sljó.
Bær minn frísar freyddum
nösum,
ferðmikill en latur þó.
Ekki tókst manninum að átta sig
á þessu samstundis þannig að séra
Þorsteinn bætti við:
Svarið bresta mig ei má,
mér er verst að þegja,
ég á Hesti heima á
hreint er best að segja.
Séra Þorsteinn átti gamlan
reiðhest sem hann sendi vini sín­
um til „lífslokameðferðar“ og þess­
ar vísur með:
Læst ég vanda legstaðinn.
Lengi klárinn þénti mér.
Halldór gróf hann Mjóna minn
matlystugur niðri í sér.
Nægjast mun mér nær ég veit
nú fyrir hestinn dáðugan
kominn vera í kristinn reit
í kviðinn Halldórs gráðugan.
Það má lengi velta fyrir sér hver
ætti að teljast snjallastur hagyrðinga
enda ekki svo gott að gera upp á
milli. Hver hefur sitt lag að nokkru
leyti og smekkur manna ekki held­
ur sá sami. Rósberg Snædal held ég
að hljóti þó alltaf að teljast fram­
arlega í flokki. Það var hins vegar
Ingvi Guðnason bróðir hans sem
orti þessar vetrarvísur:
Fram í háum fjallasal
flest eru stráin kalin.
Streymir áin ofan dal
ísi bláum falin.
Víst á yndi verður bið
vonarlindir frjósa.
Kaldir vindar kveða við
klakastrindið ljósa.
Eigum við svo ekki að ljúka
þættinum með þessari vísu eftir
Björn S. Blöndal í Ásbrekku:
Köld var vetrarkveðjan þín,
kenndi ég smátt af ylnum.
Sólarþyrsta sálin mín
svalt í norðanbylnum.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Kaldir vindar kveða við - klakastrindið ljósa
Pennagrein
Þann 14. desember 2021 sam­
þykkti bæjarstjórn Akraness ein­
róma áætlun um uppbyggingu
samfélagsmiðstöðvar að Dalbraut
8. Þessi ákvörðun kom í kjölfarið á
deilum og ósætti í bæjarstjórn um
hvernig uppbyggingu Fjöliðjunn­
ar skyldi háttað eftir brunann sem
þar varð þann 7. maí 2019 og varð
til þess að starfsemin þurfti að flytja
tímabundið í annað húsnæði.
Þörf Fjöliðjunnar á lausn í hús­
næðismálum var og er mikil og
bæjarfulltrúar voru ekki á eitt sáttir
um hvaða leið var rétt að fara. Leit­
að var leiðsagnar margra aðila um
hvernig verkefnum og húsnæðis­
málum Fjöliðju framtíðar væri best
fyrir komið. Sú vinna færði bæjar­
fulltrúa nær endanlegri ákvörðun
um húsnæðismál og uppbyggingu
Fjöliðjunnar.
Hlutirnir gerðust hins vegar
hratt í desember og í meðförum
bæjarstjórnar í lok vinnu við fjár­
hagsáætlun víkkaði hugmyndin
um uppbygginguna og ákveðið var
að hugsa stærra og til lengri tíma.
Bæjar stjórn bar sú gæfa að komast
að sameiginlegri niðurstöðu sem
allir bæjarfulltrúar eru ánægðir
með og stoltir af.
Samfélagsmiðstöðin að Dalbraut
8 mun hýsa Fjöliðjuna, Frístunda­
miðstöðina Þorpið og þá starfsemi
sem þar hefur verið, Arnardal og
Hvíta húsið og Endurhæfingar­
húsið Hver.
Þessar þrjár einingar munu hver
hafa sinn sérhluta í húsinu en með
því að hafa þær undir sama þaki
er hægt að samnýta ótal rými yfir
daginn og hægt að hafa þau veg­
legri en ella. Það er bara und­
ir þeim starfshópum sem taka við
hugmyndinni komið hvað er hægt
að gera. Möguleikarnir eru óþrjót­
andi. Samhliða samfélagsmiðstöð
er hægt að byggja upp þjónustu
og tækifæri til frístundastarfs fyr­
ir hinn almenna borgara. Byggja
upp miðstöð sem endurspeglar og
fagnar margbreytileikanum í sam­
félaginu, starfar í anda samfélags án
aðgreiningar í víðum skilningi og
eykur möguleika íbúa á fjölbreytni
í tengslamyndun og samfélagslegri
þátttöku. Hugmyndin að samfé­
lagsmiðstöð er ekki sett fram sem
sparnaðar hugmynd eða til hag­
ræðingar. Vissulega getur bærinn
boðið tveimur starfsstöðvum sem
ekki eru í ákjósanlegu húsnæði upp
á úrvals aðstöðu mun fyrr en ella.
Við vitum að líklega mun starfsemi
Fjöliðjunnar kosta meira í nýju
húsnæði en teljum þeim fjármun­
um vel varið.
Ný Fjöliðja býður upp
á ótal tækifæri
Starfsemi Fjöliðjunnar er í dag á
allt að fimm stöðum. Það er vegna
þess að þegar Fjöliðjan missti hús­
næði sitt þá var starfsemin þegar
búin að sprengja húsnæðið utan
af sér. Fjöliðjan mun eftir upp­
byggingu verða staðsett á tveim­
ur stöðum, í glæsilegri samfélags­
miðstöð að Dalbraut 8 og nýju húsi
að Kalmansvöllum 5 ásamt áhalda­
húsi Akraneskaupstaðar. Þang­
að munu endurvinnsla dósamót­
töku og Búkolla flytjast og byggjast
upp líflegur vinnustaður þar sem
bæjarbúar eiga erindi með drykkj­
arumbúðir til endurvinnslu og hluti
til endurnýtingar og endursölu.
Möguleikarnir eru margir.
Mikil umræða er í samfélaginu
um atvinnumál fatlaðra. Það er
mikilvægt að fatlað fólk hafi fjöl­
breytt tækifæri til atvinnu, geti
uppfyllt drauma sína og stundað
innihaldsrík og gefandi störf. Vax­
andi krafa er um að atvinnulífið taki
betur á móti fötluðum. Þar get­
ur Akraneskaupstaður einnig stað­
ið sig betur og aukið þátttöku sína.
Tækifærin þurfa að vera fjölbreytt
og þjónustan þarf að fylgja þegar
fatlað fólk tekur skrefin út í at­
vinnulífið, þróttur fólks er mismik­
ill og ekki er hægt að gera ráð fyr­
ir að allir séu allan daginn í vinnu.
Því er nauðsynlegt að hafa hjarta í
þjónustunni að Dalbraut 8 þar sem
hægt er að stunda vinnu með vernd
og fá stuðning.
Fjöliðjan er eitt af framsækn­
ustu vinnuúrræðum sem til eru á
landinu í dag og án efa eru margir
sem gjarnan vildu hafa slíka starf­
semi í sínu sveitarfélagi. Hér er
boðið upp á fjölbreytta starfsemi
með fjölbreyttum verkefnum fyr­
ir fjölbreyttan hóp fólks, starfið er
einstaklingsmiðað eins og kostur er.
Atvinnufulltrúi er á staðnum sem
vinnur gott og mikilvægt starf í því
að finna atvinnutækifæri á almenn­
um vinnumarkaði og gera vinnu­
samninga við fyrirtæki og stofn­
anir. Þessi þáttur starfsins, þ.e. at­
vinnuþátttaka fatlaðra einstaklinga
í almennu atvinnulífi, mun von­
andi fara vaxandi til framtíðar og
óhjákvæmilega leiða til breytinga á
hlutverki og starfsemi Fjöliðjunn­
ar en það gerir hana ekki óþarfa.
Við munum áfram hafa þörf fyrir
þennan vinnu­ og hæfingarstað til
að tryggja sem besta þjónustu við
fatlaða einstaklinga í samspili við
þátttöku þeirra á almennum vinnu­
markaði. Það er von okkar að þegar
starfsemin verður komin í nýtt hús­
næði að Dalbraut 8 og Kalmans­
völlum 5 þá eigi Akurnesingar ekki
bara frábæra Fjöliðju áfram heldur
verði hún líka áfram drifkrafturinn
í atvinnumálum fatlaðra á Akranesi.
Bára Daðadóttir,
bæjarfulltrúi
Einar Brandsson,
bæjarfulltrúi
Elsa Lára Arnardóttir,
bæjarfulltrúi
Kristinn Hallur Sveinsson,
bæjarfulltrúi
Ólafur Adolfsson,
bæjarfullrúi
Ragnar B. Sæmundsson,
bæjarfulltrúi
Rakel Óskarsdóttir,
bæjarfulltrúi
Sandra Margrét Sigurjónsdóttir,
bæjarfulltrúi
Valgarður Lyngdal Jónsson,
bæjarfulltrúi
Fjöliðjan og ný samfélagsmiðstöð