Lögmannablaðið - 2021, Blaðsíða 18

18 LÖGMANNABLAÐIÐ TBL 02/21
HLUTFALLS­
REGLAN
Hæstiréttur kvað upp dóm þann 3. júní sl. um svokallaða
hlutfallsreglu í vátryggingarétti. Í dóminum var talið að
skilmálar tiltekins vátryggingasamnings fjölluðu ekki
nægi lega skýrlega um regluna þannig að hún gæti gilt
við uppgjör úr vátryggingasamningnum. Þótt dómsorð
Landsréttar sé staðfest eru forsendur Hæstaréttar töluvert
breyttar frá dómi Landsrétttar, sem kvað mun sterkar að
orði og nálgaðist álitaefnið á allt öðrum forsendum. Þá féllst
Hæstiréttur á það að umfjöllun Landsréttar um miskatöflur
Örorkunefndar frá júní 2019 væri án tilefnis. Þess skal getið
að dómur Landsréttar olli ákveðnu uppnámi í framkvæmd
Sjúkratrygginga Íslands.
Fordæmisgefandi dómur?
Með dómi Hæstaréttar er tekið af skarið um að beiting
hlutfallsreglu í vátryggingamálum er heimil svo fremi
sem skilmálar vátryggingarsamnings séu skýrir um að
reglunni sé beitt við mat á læknisfræðilegri varanlegri
örorku eða miska.
Hæstiréttur tók í dómi sínum enga afstöðu til framkvæmdar
Sjúkratrygginga Íslands þar sem dómurinn taldi réttarstöðu
aðila vátryggingarsamnings allt aðra en þeirra sem krefjast
bóta úr hendi úr lögmæltri slysa- eða sjúklingatryggingu.
Má því fullyrða að dómurinn getur ekki talist fordæmis-
gefandi hvað varðar Sjúkratryggingar Íslands.
Hæstaréttarmálið fjallar afmarkað um tiltekinn vátrygginga-
samning en ekki um uppgjör á skaðabótakröfu samkvæmt
ákvæðum skaðabótalaga nr. 50/1993. Þá var vátrygginga-
samningurinn gerður í tíð eldri miskatöflu Örorkunefndar
sem hafði ekki að geyma umfjöllun um beitingu hlutfalls-
reglu. Hæstiréttur vísar til þess í forsendum sínum að í
framkvæmd hafi verið litið til danskrar miskatöflu þegar
þeirri íslensku sleppir. Í dönsku miskatöflunni er umfjöllun
um mat á heildarmiska vegna fjöláverka og að þeir skuli ekki
lagðir saman sjálfkrafa heldur skuli það ráðast af mati á því
hvort einstakir áverkar magni upp afleiðingar hver annars
eða séu óháðir. Hæstiréttur taldi beitingu hlutfallsreglu
ekki fá stoð í dönsku miskatöflunni og vísaði til þess að
HUGLEIÐINGAR VEGNA
DÓMS HÆSTARÉTTAR Í
MÁLI NR. 5/2021
EVA BRYNDÍS HELGADÓTTIR LÖGMAÐUR