Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2009, Blaðsíða 35

Við ræddum það oft á árunum okkar
í Verkmenntaskólanum á Akureyri,
við Sigurður Ólafs Jónsson, að þegar
við fengjum eftirlaun, fl yttum við til
Afríku. Við ætluðum til Egyptalands,
kaupa okkur þar gamla felúkku með
stagbættu segli, sigla á Níl daginn lang-
an. Hlutverkum yrði snúið við, nú yrði
hann kafteinninn, sæi um navígasjónina
og undir kvöld legðumst við við stjóra
og ég eldaði þríréttaðan kvöldverð,
djúpsteiktar engisprettur í forrétt, Níl-
arkarfa, steiktan, soðinn, bakaðan, salt-
an eða siginn í aðalrétt og úlfalda-
ábrystir í eftirmat, meðan sígandi
kveldsólin í vestri slægi gullnum
bjarma á píramídana og hlýtt rökkrið
og öldur Nílar vögguðu okkur í svefn
hinna áhyggjulausu. Þetta hefur því
miður ekki gengið eftir, annir banna
slíkt og nú er Sigurðar að smíða bát og
kannski verðum við að láta okkur öldur
Eyjafjarðar nægja. Í bili. Þess í stað
lesum við nú í lífsbókinni hans Sig-
urðar um stund.
Faðirinn
Jón Sigurðsson var fæddur 29. októ-
ber 1883 í Vatnskoti í Rípurhreppi í
Skagafirði, en alinn upp á Hellulandi í
sömu sveit og við þann bæ kenndur. Sig-
urður, faðir hans, var bóndi og hugvits-
maður og stundaði sjóinn meðfram bú-
skapnum. Jón fór ungur til róðra með
föður sínum og Jóni Ósmann, ferju-
manni, en hugur hans snerist til fram-
fara. Þá var að renna upp vélaöld á Ís-
landi, fyrsta mótorvélin var sett í bát árið
1902 vestur á Ísafirði. Nýir tímar voru í
augsýn, aldalangt strit við árar og segl
skyldu brátt heyra sögunni til, vélarnar
voru framtíðin. Skagfirðingurinn ungi
fór utan til náms, var árin 1902-1905 hjá
Deutz-verksmiðjunum í Köln í Þýska-
landi og lauk þaðan námi. Hann dvaldi
þar ytra við frekara nám og störf til árs-
ins 1907. Þá um sumarið hafði óðals-
bóndinn á Grund í Eyjafirði, Magnús
Sigurðsson, keypt notaða
bifreið þar ytra og kom Jón
heim með hana þá um
haustið, setti hana saman
og varð bifreiðarstjóri
Magnúsar, fyrsti bifreiðar-
stjórinn á Norðurlandi.
Ekki þætti þessi farkostur
eftirsóknarverður í dag, vó
tæp 4 tonn og var með 8-9
hestafla vél og náði allt að
20 km hraða þegar best lét.
Jón flutti til Hríseyjar árið
1908 og átti þar heima alla
tíð eftir það. Þar setti hann
á fót vélaverkstæði, stund-
aði viðgerðir og fór enn-
fremur víða og setti vélar í
báta. Hann gerði út báta og var oft sjálf-
ur formaður og vélstjóri. Hann var líka
kennari. Með tilkomu bátavélarinnar
varð nefnilega til ný stétt manna, mótor-
istarnir, sem voru tíðum í samfestingum
með rauðan klút um hálsinn og tvistvisk
í rassvasanum og báru með sér nýja og
áður óþekkta lykt, smurolíulyktina. Þá
þurfti að mennta til starfa. Fiskifélag Ís-
lands efndi til mótoristanámskeiða víða
um land, hið fyrsta var haldið í Reykja-
vík árið 1915, á Akureyri árið síðar. Jón
Sigurðsson veitti 9 slíkum námskeiðum
forstöðu á árunum 1926-1939, á Húsa-
vík, á Siglufirði og á Akureyri. Þá var
Bernharð Haraldsson
„Það var svona ramlandi“
- Lesið í lífsbók Sigurðar Ólafs Jónssonar, vélfræðings, framhaldsskólakennara
og báta- og skútuhönnuðar frá Hrísey
Í vélarrúmi Investigator. „Þetta eru strákarnir mínir,“ segir Sigurður. Hann kenndi þeim handbrögðin og þeir
áttu eftir að standa sig vel þegar hann var horfi nn á braut.
Jón Sigurðsson frá Hellulandi.
Skip Sameinuðu þjóðanna, Investigator.
Sjómannablaðið Víkingur – 35