Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2010, Blaðsíða 38

38 – Sjómannablaðið Víkingur
með öryggislínu í hendinni. Henni var
snarlega bjargað um borð í björgunarbát
frá Southland. Brátt komu bátar frá
hinum skipunum. Dóttirin, Leonora
Müller, 19 ára, nú doktor í uppeldisfræði
í Bandaríkjunum, fylgdi í spor móður-
innar, en með henni stökk Brown, yfir-
vélstjóri. Þá stukku farþegarnir hver af
öðrum og fylgdi skipverji hverjum
þeirra. Allir komust þeir heilir á húfi í
björgunarbáta, en einn þeirra lést, full-
orðinn farþegi, líklega af áreynslu og
kulda. Þá munaði litlu með frú Ninu
Dannheiser, en hún var þrekin kona, um
115 kg. Með henni stökk einn undirvél-
stjóranna og þegar kom að björgunar-
bátnum, reyndist það þrautin þyngri að
koma henni um borð, því hún var orðin
rænulítil af kulda og áreynslu og gat
enga björg sér veitt. Þrátt fyrir mikið
erfiði tókst ekki að koma henni upp í
bátinn og því varð það til ráðs að binda
hana við síðuna og sigla að Southland
þar sem tókst að koma henni um borð.
Hún náði sér alveg, en kjölturakkinn
hennar, sem fékk pínulítið björgunar-
belti hvarf í djúpið. Þá var komið að því
að bjarga skipverjunum, sem enn voru
um borð. Það reyndist auðveldara en
með farþegana, þótt nokkir þeirra væru
ekki syndir.
Sjómennirnir, sem fóru í björgunar-
bátunum, unnu stórkostlegt afrek. Í ill-
viðri og vondum sjó fóru þeir ferð eftir
ferð, lögðu sig í lífshættu til bjarga
fimmtíu manna hópi af Flying Enter-
prise. Í þessum nafnlausa hópi ber nafn
Róberts Husband hæst. Hann fór frá
skipi sínu, Greely, með níu menn, tvær
ferðir og bjargaði alls sautján manns.
Um klukkan þrjú síðdegis voru allir
komnir frá borði nema Carlsen skip-
stjóri. Hann neitaði að yfirgefa skip sitt
og svo varð að vera.
Á reki
Þegar Carlsen var orðinn einn um borð í
skipinu sendi hann Ísbrandtsen, útgerð-
armanni skeyti: „Allir farþegar og áhöfn
nú örugg STOP Verð um borð uns drátt-
arbáturinn Ocana kemur, vinsamlegast
láttu konu mína vita.“ Hann vissi, að
hann var í miklli hættu; hann gat til
dæmis lokast inni í einhverri af mörgum
vistarverunum, orðið fyrir hurð, sem
skelltist eða einhverju lauslegu, sem
þeyttist um í veltingnum. Hann þurfti að
geta náð sambandi við nærliggjandi skip,
ef allt færi á versta veg og hann þyrfti að
yfirgefa skipið í flýti. Loftskeytastöðin
var gagnslaus, hann var reyndar sjálfur
radíóamatör, en tækin hans, sem hann
hafði notað undanfarna daga, voru orðin
straumlaus og eina tækið var lítil talstöð,
sem hann hafði keypt handa föður sín-
um og hún reyndist ágætlega nothæf.
Hann hafði samband við Greely, sem
kom skeytum hans áfram.
Þá var það dráttarbáturinn. Sam-
kvæmt skeyti frá útgerðarmanninum var
hann í um 700 sjómílna fjarlægð í slæmu
veðri og hans varla von næstu dægrin.
Þá varð hann að finna sér næturstað, þar
sem færi sæmilega um hann og byði upp
á örugga flóttaleið. Til þess valdi hann
loftskeytaklefann, en þar var naglfastur
sófi og vegna hallans á skipinu, þjónaði
veggurinn hlutverki gólfs. Þarna tókst
honum að búa um sig og sofa þolanlega
alla nóttina.
Hann var svangur þegar hann vaknaði
sunnudagsmorguninn 30. desember og
hann þurfti ekki að opna augun til þess
að finna, að sjólagið hafði ekki batnað.
Hann skreið niður í eldhúsið til að leita
að matarbita, en þar var allt á tjá og
tundri. Honum tókst að opna frysti-
geymsluna, þrátt fyrir að handfangið
væri í ökklahæð vegna hallans, en þar
gaus út óþefur. Kælingin hafði farið af
fyrir viku. Þó hafði hann stóra köku og
stóra brúsa með tómatsafa upp úr krafs-
inu. En matur er matur! Eftir að hafa
fengið sér í svanginn, skifaði hann í
skipsdagbókina, en hana hafði hann
ekki snert frá því á aðfangadag.
Dráttarbáturinn Oceaan, sem hann
hafði vonast eftir, snéri við til að hjálpa
systurskipi sínu Zwarte Zee (Svartahaf),
sem hafði verið að aðstoða danskt flutn-
ingaskip í nauðum á Biscayaflóa, en lenti
sjálft í vanda og þurfti aðstoð. Þá lagði
franskur dráttarbátur, Abeille 25, úr höfn
í Calais í Frakklandi, en sneri fljótt við
og ætlaði að bíða betra veðurs. Þá komst
útgerðin í samband við eigendur dráttar-
bátsins Turmoil, sem talinn var einn sá
stærsti í heimi. Þar á bæ voru menn til-
búnir til verka, en gallinn var bara sá, að
Turmoil var á leið til Falmouth á Corn-
wallskaga með olíuskipið Mactra, sem
misst hafði skrúfuna undan Írlandi á
annan dag jóla. Strax og þeir væru lausir,
færu þeir af stað.
Undir kvöld lægði vind dálítið. Þá
heyrði Carlsen í fyrsta skipti í flugvél, en
herflugvél flaug yfir og flugmaðurinn tók
mynd af Carlsen, þar sem hann hékk á
lunningunni og veifaði. Sú mynd hratt af
stað miklu fjölmiðlafári, ekki aðeins á
Englandi, heldur ekki síður í Bandaríkj-
unum.
Gamlársdag var Carlsen einn um borð
í skipi sínu í haugasjó og veltingi, kald-
ur, svangur og þreyttur. Þá var ungur
stýrimaður, Kenneth Roger Dancy, í
London, 27 ára, þrautreyndur sjómaður
frá unglingsárunum, kvaddur til afleys-
ingastarfa á dráttarbátnum Turmoil og
hann yfirgaf áramótaveisluna, sem hann
var í og hélt með næturlest til Falmouth.
Hann kemur við sögu síðar.
Rétt eftir miðnætti, á fyrstu mínútum
hins nýja árs, 1952, vakti Greely Carlsen
Þær voru fl eiri en ein myndirnar sem teknar voru
af Carlsen hangandi utan á skipi sínu.
DANCY
STÝRIMAÐUR
Carlsen skipstjóri ætlaði að bjarga skipi
sínu, hann ætlaði sér ekki hetjunafnbót,
hann var sjómaður. Þetta skildi Dancy
stýrimaður öðrum betur, þegar hann sagði:
„Nei, við vorum ekki hetjur. Við vorum
tveir menn, sem vorum að reyna að fram-
kvæma erfitt verk. Já, vissulega voru
aðstæðurnar erfiðar, en hvað áttum við
gera? Carlsen var að reyna að bjarga
skipinu sínu og ég var stýrimaður á drátt-
arbátnum, sem ætlaði að hjálpa honum að
gera það. Það er allt og sumt.“