Fréttablaðið - 24.09.2022, Qupperneq 22

Er virkilega
svona erfitt
að efna
einfalt
loforð?
Heyriði, stelpur, ég þarf
að segja ykkur svolítið
– ég tók eitt sinn þátt í
fegurðarsamkeppni.
Í skóm drekans, eina íslenska
kvikmyndin sem bönnuð
hefur verið, verður sýnd í
kvöld í Bíó Paradís. Fram-
kvæmdastjóri kvikmynda-
hússins er aðalumfjöllunar-
efni myndarinnar en hefur
legið á myndinni sem ormur
á gulli þrátt fyrir ítrekaðar
áskoranir um sýningu.
bjork@frettabladid.is
Ég er ekki að ýkja þegar ég
segi að nánast í hverjum
mánuði undanfarin ár hafi
einhver haft samband við
mig til að nálgast mynd-
ina. Hún var orðin svo ófáanleg að
hún var orðin að einhvers konar
mýtu. Landsbókasafnið hefur líka
skammað mig fyrir að hafa aldr-
ei skilað henni inn,“ segir Hrönn
Sveinsdóttir þegar nefnt er við hana
að hún hefði nú mögulega getað
komið myndinni í sýningu fyrr.
Forsaga málsins er sú að Hrönn
ákvað árið 2000 að gera heimildar-
mynd um hina nýju fegurðarsam-
keppni Ungfrú Ísland.is. Hrönn
tók sjálf þátt í keppninni og skrá-
setti ferlið með móður sína sem
tökumann en bróðir hennar, Árni
Sveinsson, leikstýrði og skrifaði
handritið ásamt Hrönn. Daginn
fyrir frumsýningu myndarinnar
var lögbann sett á sýningu hennar
og í kjölfarið upphófust málaferli
sem lauk árið 2002.
„Ef þetta væri sjónvarpsmynd
væri hún í tveimur þáttum: Fyrst
væri fegurðarsamkeppnadramað
og svo allt réttardramað. Þar væri
Ragnar Aðalsteinsson eins og Mat-
lock, mamma væri leikin af Sally
Fields sem væri alltaf að gráta fyrir
utan réttarsalinn og allt rosalega
dramatískt,“ segir Hrönn í léttum
tón.
„Eftir málaferlin reyndum við
alveg að fylgja myndinni eftir enda
var mikil eftirspurn eftir henni á
hátíðir víða um heim. En eftir svona
drama er maður bara kominn með
ógeð og ég tala nú ekki um ef maður
er sjálfur viðfangsefnið. Þá er maður
kominn með algjört ógeð á því að
sjá sjálfan sig, ræða þetta og kynna
þetta.“
Sá sjálf myndina fyrir 20 árum
Hrönn segist því hafa haft litla
löngun til að setja myndina í sýn-
ingu undanfarin ár með öllu sem
því fylgir.
„Svo lofaði ég sjálfri mér að þegar
það yrði kominn einhver afmælis-
tími myndi ég gera eitthvað. En ég
lýg því ekki, þegar það rann upp
fyrir mér í upphafi árs að nú væri
komið að tuttugu ára afmæli kom
ekki yfir mig tilhlökkun. En ég hristi
það af mér og hugsaði: „Gerum þetta
bara!“
Hrönn segir 20 ára afmæli mynd-
arinnar að mörgu leyti hafa komið
á frábærum tíma enda nýbúið að
ljúka endurbótum á Bíó Paradís og
því gaman að fagna með pompi og
prakt. Fljótt varð uppselt í aðalsal
kvikmyndahússins og var þá bætt
við öðrum sal þar sem miðarnir
hafa farið hratt. Sjálf verður Hrönn
auðvitað viðstödd í kvöld ásamt
fjölskyldu og mun sitja fyrir svörum
eftir sýninguna.
„Ég hef ekki séð myndina frá því
á kvikmyndahátíð í San Fransisco
rétt eftir að hún kom út fyrir 20
árum.“
Dætur Hrannar, sem eru 8, 12 og
14 ára, fréttu bara af þessari fortíð
móður sinnar í vikunni.
„Það var bara því au-pair stúlkan
okkar frá Filippseyjum hafði frétt af
þessu og langaði að koma með vin-
konum sínum. Stelpurnar fóru þá
að spyrja og ég þurfti því að segja
við þær: „Heyriði, stelpur, ég þarf
að segja ykkur svolítið – ég tók eitt
sinn þátt í fegurðarsamkeppni.“
Hrönn segir að dæturnar hafi eðli
málsins samkvæmt orðið hissa. „Ég
hefði allt eins getað sagt þeim að ég
hafi einu sinni verið leigumorðingi
eða njósnari erlends ríkis,“ segir
hún og hlær en dæturnar fá að sjá
mömmu fyrir 22 árum á hvíta tjald-
inu í kvöld.
„Þarna sjá þær mömmu, ömmu og
afa og frændur og frænkur fyrir 22
árum. Þessa snarbiluðu konu sem
er í dag móðir þeirra,“ segir Hrönn
að lokum. n
Myndin sem varð að mýtu
Hrönn og Árni Sveinsbörn unnu saman að gerð myndarinnar Í skóm drekans og eru spennt fyrir að sýna hana fyrir
tveimur fullum sölum í kvöld. Eftir sýningu verður boðið upp á spurningar og svör. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
BJORK@FRETTABLADID.IS
Við mælum með
Ólafur
Arnarson
n Í vikulokin
Björk Guðmundsdóttir þekkir ágang fjöl-
miðla og almennings eftir ár sín í London
og kann því enn betur að meta hið þegjandi
samkomulag um að hér fái hún frið. Hún
segir ljósmyndara virða þetta og almenning
ekki biðja um sjálfu með myndavélasímum sínum –
þetta sé óskrifuð og góð regla.
Í blaðinu er einnig að finna viðtal við aðra stjörnu,
Ragnhildi Gísladóttur, sem sló fyrst í gegn með Grýl-
unum í upphafi níunda áratugarins. Okkar fundir
hefðu getað orðið mikið fyrr, nánar tiltekið fyrir
tæpum fjórum áratugum þegar undirrituð, þá smá-
stelpa, falaðist fyrst eftir viðtali við þessa stórstjörnu.
Ég og vinkona mín vorum að búa til blað, vélritað og
ljósritað, til útgáfu og sölu í götunni okkar. Þegar við
hringdum og buðum, með öndina í hálsinum, Ragn-
hildi forsíðuviðtal blaðsins, tók hún okkur vel og sam-
þykkti að hitta okkur á heimili sínu daginn eftir.
Uppnumdar sögðum við móður vinkonu minnar frá
fyrirhuguðum fundi okkar við eina skærustu stjörnu
þess tíma: Ragnhildi Gísladóttur, söngkonu Grýlanna
– hennar viðbrögð voru að taka algjörlega fyrir það að
við trufluðum svo þekkta manneskju með slíku. Við
það sat og viðtalið beið í nokkra áratugi.
En hvar annars staðar myndi þetta gerast? n
Íslenskar stórstjörnur
En hvar
annars
staðar
myndi
þetta
gerast?
Eldofninum
Í Grímsbæ við Bústaðaveg er að
finna bestu pítsur landsins. Alvöru
eldbakaðar pítsur, eldaðar við
alvöru eldivið í ítölskum ofni, úr
heimagerðu deigi, sósu og olíum.
Matseðillinn er einfaldur enda er
lykillinn við gæðapítsur einfaldlega
gæðahráefni og já, eldunaraðferðin.
Þó er hægt í fara „spes“ listann fyrir
þá sem vilja f lækja hlutina örlítið.
Þetta er samt ekkert svo flókið, bara
sjúklega gott. Hausttiltekt
Það er með töluverðum trega sem
við mælum með að lesendur nýti
þennan laugardag í hausttiltekt í
garðinum. Eftir ljúfan september er
von á fyrstu haustlægðinni og ekki
útilokað að veðurviðvaranir detti
í appelsínugult. Nú er því tæki-
færið til að bjarga garðhúsgögnum,
grillum og trampólínum frá því að
fjúka út í veður og vind. n
Lengi hefur því verið lofað að RÚV
verði tekið af auglýsingamarkaði.
Þetta er einatt svikið og raunar virð-
ist enginn vilji meðal stjórnmála-
manna til að koma eðlilegri skipan
á íslenskan fjölmiðlamarkað.
Í síðustu viku var úthlutað 380
milljónum til einkarekinna fjöl-
miðla. Fjárhæðin var lækkuð milli
ára, rétt eins og árið áður og lækkar
enn á næsta ári.
Hins vegar er lagt til að framlög til
RÚV hækki og verði 5,4 milljarðar á
næsta ári. Gangi það eftir hefur ríkis-
framlag til RÚV verið hækkað um
720 milljónir á tveimur árum, eða
nær tvöfalda þá upphæða sem ríkis-
stjórnin lætur hrökkva af borðum til
einkarekinna miðla.
Ofan á þetta bætast auglýsinga-
tekjur RÚV, sem námu ríflega tveim-
ur milljörðum árið 2021.
Framlög ríkisins til minni miðla
nema þetta á bilinu 8–13 prósentum
og hjá vefmiðlinum Kjarnanum, sem
margir kalla bloggsíðu, nemur ríkis-
styrkurinn 14 prósentum kostnaðar.
Ríkisframlagið nemur á bilinu 1–2
prósentum af kostnaði hjá þremur
stærstu fjölmiðlafyrirtækjum lands-
ins, Sýn, Árvakri og Torgi. Á þetta
að jafna aðstöðumuninn gagnvart
RÚV?
Hvernig stendur á því að erlendir
miðlar keppa á íslenskum auglýs-
ingamarkaði án þess að þurfa að
skila hér sköttum af þeirri auglýs-
ingasölu? Dug- og dáðleysi íslenskra
ráðamanna verður seint við jafnað.
Lilja Alfreðsdóttir, sem farið hefur
með málefni fjölmiðla í fimm ár,
hefur allan þann tíma lofað að taka
til hendinni á þessum markaði en
ekkert hefur gerst. Hver er hennar
sýn í þessum efnum? Hefur hún
Efndir í stað ölmusu til fjölmiðla
yfirleitt einhverja sýn? Telur hún að
ölmusa til örmiðla myndi mótvægi
við RÚV?
Hvernig væri að efna margra ára
gömul loforð um eðlilegt samkeppn-
isumhverfi á fjölmiðlamarkaði?
Einu raunhæfu aðgerðirnar til
að skapa eðlilegt samkeppnisum-
hverfi á íslenskum fjölmiðlamarkaði
felast í því að taka RÚV af auglýsinga-
markaði og skikka erlenda miðla til
að skila sköttum af auglýsingasölu
hérlendis.
Er virkilega svona erfitt að efna
einfalt loforð? n
22 Helgin 24. september 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐHELGIN FRÉTTABLAÐIÐ 24. september 2022 LAUGARDAGUR