Fréttablaðið - 11.10.2022, Síða 3

2 2 5 . T Ö L U B L A Ð 2 2 . Á R G A N G U R f rettab lad id . i s Þ R I Ð J U D A G U R 1 1 . O K T Ó B E R 2 0 2 2
Spennandi
bók forsetans
Segir merka
sögu Blixen
Menning ➤ 19 Lífið ➤ 20
Laugavegi 174, 105 Rvk. www.volkswagen.is/taigo
Tímalausi
töffarinn Taigo
Rúmgóður smábíll með frábæra aksturshæfni bæði til innanbæjaraksturs
og á þjóðvegum landsins. Verð 4.890.000 kr.
Áb. Sigurður Gunnlaugsson löggiltur fasteignasali
520 9595
Við styrkjum Bleiku slaufuna
50%
40%
30%
20%
10%
0%
n 2013 n 2021
Hlutfall nemenda sem notað
hafa nikótín einu sinni
eða oftar sl. 30 daga
Yngri en
18 ára
Eldri en
18 ára
23%
29%
41%
44%
Blikur eru á lofti í nikótín­
neyslu ungmenna eftir mik­
inn árangur gegn reykingum
á umliðnum áratugum.
Samfélagsleg ábyrgð eru ekki
bara fín orð á blaði, segir sér­
fræðingur.
bth@frettabladid.is
LÝÐHEILSA Aðeins eitt prósent fram­
haldsskólanema reykir nú daglega
sígarettur. Fyrir aldamót var hlut­
fall þeirra rúm 20 prósent. 29 pró­
sent framhaldsskólanema undir 18
ára aldri nota nú nikótínpúða, veip
eða aðrar nikótínvörur. Þegar litið
er til nemenda í 10. bekk grunn­
skóla er hlutfallið 13 prósent og fer
neyslan vaxandi.
Margrét Lilja Guðmundsdóttir,
sérfræðingur hjá Rannsóknum og
greiningu, segir að þótt verulega
hafi dregið úr tóbaksreykingum hafi
neysla á nikótíni aukist. Rafrettur
og nikótínpúðar hafi náð inn í heim
barna og ungmenna.
„Fókusinn verður að vera á skaða­
minnkun fyrir þá sem vilja hætta að
reykja sígarettur en draga um leið úr
nýgengi nikótíns með þeim ráðum
sem við kunnum,“ segir Margrét
Lilja.
Vel hefur tekist að draga úr vímu­
efnaneyslu meðal barna í efstu
bekkjum grunnskóla á Íslandi og
er samvera barna og foreldra, taum­
hald, skipulagt íþrótta­ og félagsstarf
og fleira meðal lykilþátta.
„En nú sjáum við í gögnunum að
Krakkar auka neyslu sína á nikótíni
nýjar áskoranir eru í lífi barnanna
okkar. Þar erum við að tala um
vaxandi neyslu nikótíns og koffíns,
of lítinn nætursvefn og lakari and­
lega líðan sem tengja má við aukna
skjánotkun,“ segir Margrét Lilja.
Hún segir mikilvægast að tryggja
að umhverfi barna og ungmenna sé
laust við vímuefni. „Við vitum út frá
fjölmörgum rannsóknum að aukið
framboð af vímuefnum þýðir aukin
neysla. Þeirri staðreynd virðast þó
margir ákvörðunaraðilar og stjórn­
málamenn gleyma.“
Í úttekt Fréttablaðsins kom fram
að  sölustöðum áfengis á vegum
ÁTVR hefur fjölgað fjórfalt og er
aukið aðgengi talið ein orsök auk­
innar neyslu. Sama er talið eiga við
um aðgengi að nikótíni. n
Hópur fólks kom saman við rússneska sendiráðið í gær til að mótmæla loftárásum landsins í Úkraínu. Rússar skutu í gær loftskeytum að Kænugarði, höfuðborg Úkraínu, og fleiri borgum. Almenn-
ingsgarðar, umferðargötur og vinsælir ferðamannastaðir voru meðal skotmarka Rússa. Fjölmargir hafa fordæmt árásirnar, þar á meðal Joe Biden Bandaríkjaforseti. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
benediktboas@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR Íslenska kvennalandsliðið
í knattspyrnu leikur í kvöld einn
mikilvægasta leik liðsins frá upp­
hafi, í umspilsleik gegn Portúgal,
um laust sæti á HM á næsta ári.
Flautað verður til leiks klukk­
an 17.00 að íslensk um tíma.
Nánast troðfull vél fór frá Keflavík í
morgun með íslenskum stuðnings­
mönnum, meðal annars Guðna
Th. Jóhannessyni, forseta Íslands.
Vinni íslenska landsliðið leikinn fer
liðið beint á HM sem haldið verður
í Eyjaálfu á næsta ári, en vinni liðið
í vítaspyrnukeppni gæti íslenska
liðið endað í tíu liða móti um þrjú
laus sæti. SJÁ SÍÐU 14
Úrslitaleikur
um sæti á HM