Heilbrigðisskýrslur - 07.12.1982, Side 14

2.0 ÞJÓNUSTA VIÐ ALDRAÐA
2,1 Aldraðir á íslandi
Hlutfall aldraðra á íslandi hefur hækkað töluvert á þessari
öld. árið 1920 vori íbúar 70 ára og eldri 4,3% þjóðarinnar,
en árið 1980 var þetta hlutfall orðið 6,8%. 1 Reykjavík voru
sambærileg hlutföll árið 1920 5,8% og árið 1980 8,7% borgarbúa.
Áætlanadeild Framkvæmdastofnunar RÍkisins gerir ráð fyrir að
árið 1990 verði hlutfall íbúa 70 ára og eldri um 7,2% af íbúa-
tölu landsins,en um 10% fyrir Reykjavík.
Hlutfall aldraðra af þjóðarheild er samt enn sem komið er mun
lægra á íslandi en í Danmörku, Noregi og Svíþjóð. Þar voru
íbúar 70 ára og eldri 9 - 11% af íbúatölu árið 1980 og gert ráð
fyrir að þetta hlutfall hækki eitthvað á næstu árum. Meginorsök
þessa mismunar á milli íslands og þessara landa virðist vera
að ýmsar grundvallarbreytingar á íslensku þjóðfélagi áttu sér
stað mun seinna hér á landi en annars staðar á Norðurlöndum.
Þau efnahagslegu og félagslegu skilyrði, sem stuðluðu að örri
íbúafjölgun £ Danmörku, Noregi og Svíþjóð á fyrstu áratugum
þessarar aldar, voru ekki fyrir hendi á íslandi fyrr en upp
úr 1940. Hlutfall aldraðra vex þess vegna ekki verulega fyrr
en í byrjun næstu aldar.
Þjóðfélagsbreytingar 20. aldar hafa engu að síður haft áhrif á
félagslega stöðu aldraðra á íslandi. Margir þættir fyrri þjóð-
félagsgerðar sem veittu eldra fólki stuðning í lífsbáráttu þess
eru ekki lengur til staðar í sama mæli. Atvinnuþátttaka kvenna
á starfsaldri hefur til daanis aukist úr um 30% í um 70% á árunum
milli 1960 og 1980.Þessi breyting hefur ekki eingöngu haft
í för með sér meiri þörf fyrir dagheimili og leikskóla, heldur,
og ekki síður, hefur hún haft áhrif á aðstæður eldra fólks. Það
býr nú í æ ríkara mæli út af fyrir sig, án stuðnings eða félags-
1) Þessar tölur eru áætlaðar með hliðsjón af tölum um sambæri-
lega þróun annars staðar á Norðurlöndum. Athuganir Þjóðhags
stofnunar á atvinnuþátttöku giftra kvenna hér á landi koma
einnig heim og saman við þessar tölur.
12