Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1985, Qupperneq 144

Athuga þarf hvort starfsfólk heilbrigðisstétta fái markvissan
undirbúning i sinu námi fyrir þaö hlutverk sem margra bióur á sviði
ráðgjafar og fræðslu. Auka þarf kynningu á þeim aðilum sem lögum
samkvæmt ber aö hafa ráðgjöfina með höndum og einnig að vekja þá til
umhugsunar um hlutverk sitt i þessum efnum. Mikilvægt er að fræðsla og
ráögjöf um kynlif og barneignir sé aógengileg fyrir jafnt konur sem
karla.
Lokaorð.
Af þvi er virðist var lagasetningin árið 1935 og 1975 um
fóstureyðingar og ófrjósemisaógerðir fremur afleiðing en orsök þróunar
og þjóðfélagsumræðu. Þótt augljóst sé að bæði fóstureyðingum og
ófrjósemisaðgerðum hafi fjölgað mjög í kjölfar rýmkunar laganna árið
1975 er erfitt að meta bein áhrif löggjafarinnar á þá þróun m.a. vegna
skorts á upplýsingum um fóstureyðingar sem framkvæmdar voru án
heimildar eða erlendis.
Greinilegt er að þau nýmæli laganna að heimila fóstureyðingu á
félagslegum forsendum hafa valdið mikilli breytingu og í dag er mikill
meirihluti fóstureyðinga framkvæmdar á þeim forsendum einum. Þá eiga
lögin væntanlega einhvern þátt i þeirri breytingu sem orðið hefur á
hópi kvenna sem gengst undir fóstureyðingu. Áður einkenndist hann af
eldri, giftum og barnmörgum konum en i dag af ungum, ógiftum og
barnlausum eða barnfáum konum.
I ljósi reynslunnar af framkvæmd laga nr. 25/1975 er þaö einkum tvennt
sem lýtur að lögunum, sem þarfnast nánari athugunar. 1 fyrsta lagi
vantar skýrari ákvæði um framkvæmd fóstureyðinga á 13.-16. viku
meðgöngunnar. I öðru lagi gefur fjöldi fóstureyðinga sem framkvæmdar
eru á grundvelli d) liðar 1. tl. 9. gr. ástæðu til endurskoðunar á
þeim lið sérstaklega.
Vert er að minna á að fjöldi fóstureyðinga á hverjum tima ræðst af
fleiri þáttum en lagaákvæðum eingöngu svo sem öryggi getnaðarvarna og
notkun þeirra og viðhorfum fólks til barneigna og fóstureyóinga. Megin
forsenda þess að hægt sé að hafa áhrif á fjölda fóstureyðinga er að
þessi atriði liggi ljóst fyrir og hópurinn sem beina skal að
fyrirbyggjandi starfi sé þekktur. Athugun á fóstureyðingum undanfarinna
ára sýnir að i um 70% tilvika höfðu engar getnaðarvarnir verið notaóar
142