Leikhúsmál - 01.03.1963, Blaðsíða 2

Um leið og þetta leikhúsblað hefur göngu sína, hefur þess verið óskað, að
ég fylgdi því úr hlaði með nokkrum orðum.
Mér er þetta bœði skylt og Ijúft, þar sem segja má, að það sé beint áfram-
hald af tímaritinu „Leikhúsmál", sem ég gaf út og var ritstjóri að á árunum
1940—50. Það var hið fyrsta málgagn leikara og leiklistar á íslandi. í öllum
menningarlöndum hafa slík blöð unnið mikið og þarft verk. Stutt störf leikhús-
anna, unnið að áhugamálum leikaranna, og að ýmsu öðru leyti rutt brautina
til aukins skilnings almennings á hinum miklu menningarverðmœtum þessarar
listar.
Þetta á líka að verða hlutverk þessa blaðs. Það á að verða einn þátturinn í
leikmennt og leikstarfsemi á íslandi.
Allur almenningur á þessu landi ann leiklistinni og hefur því mikinn áhuga
fyrir leiksýningum. Lýsir það sér á margan hátt. Meðal annars í því, að á
fyrsta fjórðungi þessarar aldar var hvergi reist svo samkomuhús til sjávar eða
sveita hérlendis, að ekki vœri leiksviði komið fyrir í húsinu. Leiksýningar voru
haldnar á hverjum vetri í öllum þessum húsum víðsvegar um land allt.
Á síðustu áratugum hefur ást landsmanna á þessari list staðfest þessi um-
mœli með byggingu hinna vönduðu og glœsilegu félagsheimila, sem eru risin
í tugatali til sjávar og sveita um land allt. Leikrit hafa verið og eru lánuð
víðsvegar, aðallega úr Reykjavík, því í öllum þessum húsum eru leiksýningar
á vetri hverjum. Þar hefur Þjóðleikhúsið haft sýningar sínar sumar hvert, auk
ýmissa annarra leikflokka úr höfuðstaðnum.
Þjóðleikhús íslands var stofnað árið 1950, sem kunnugt er. Neyddist ég þá
til að hœtta útgáfu á Leikhúsmálum, sem höfðu komið út nokkurnveginn reglu-
lega í 10 ár. Hafði það aflað sér mikilla vinsœlda, og fór upplagið sívaxandi.
Sem fastráðinn leikari við Þjóðleikhúsið og í stjórn þess, sá ég mér ekki fœrt
að halda útgáfunni áfram, þar sem blaðið hlaut að gagnrýna leiksýningarnar.
Tók ég það allnœrri mér að leggja útgáfu þess á hilluna, en um það var ekki
að sakast. Af öllum þeim fyrirspurnum, sem mér hafa borizt um útgáfuna síð-
ustu 12 árin, hefur mér orðið það enn Ijósara en áður, hve miklu ástfóstri les-
endurnir hafa verið búnir að taka við þetta litla leikhúsblað og ógjarna viljað
án þess vera.
Lausn á þessu hugðarefni oq vandamáli mínu birtist þó. — Sex mennta- og
áhugamenn um þessi mál óska nú eftir að halda útgáfunni áfram. Mér til
hugarléttis sá ég nú hylla undir, að áhugamál mitt yrði tekið upp að nýiu.
Bauð ég þessum nýju útgefendum að eftirláta þeim nafn míns gamla blaðs,
áskrifendaskrá þess og önnur gögn, sem tilheyrðu útgáfunni. Auk þess stuðn-
ings annars, sem mér vœri unnt að veita. Var þessu tekið tveim höndum.
Um leið og ég óska þessu fyrirtœki alls góðs og mikils gengis, vil ég —
þótt seint sé — þakka kaupendum gömlu Leikhúsmála fyrir þann velvilja og
áhuga, sem þeir sýndu blaðinu í hvívetna, fyrir skilsemi og mikinn skilning á
bví, sem ég var að reyna að gera með útgáfu þessari. Nú vil ég leyfa mér að
beina þeirri ósk til minna gömlu áskrifenda, að þessi áhugi þeirra og velvild
megi verða hlutskipti þessa nýja blaðs, sem nú hefur göngu slna, og sem útlit
er fyrir að vilji taka upp þráðinn, þar sem ég sleppti. Nú er jarðvegur fyrir
slíka útgáfu, og öll skilyrði margfalt betri en áður, með þeim fjölda leikhúsa
og leiksýninga, sem nú eru komin um allt land.
Vildi ég vera þess megnugur, að geta fengið þessu riti þá heimanfylgju í
veganesti, sem gerði því fœrt að eyða ýmsri vanþekkingu og hleypidómum.
— Mœtti því auðnast að verða happasœll forvörður og leiðbeinandi í leik-
menningu þjóðarinnar.
Reykjavík í febrúar 1963