Leikhúsmál - 01.03.1963, Blaðsíða 68

Jerrí: Nú skal ég segja þér fréttir, eins og þeir
segja. Ég sit á þínum dýrmœta bekk, og þú
skalt aldrei fá hann aftur.
Pétur: (ofsareiður) Heyrðu nú; farðu af bekkn-
um mínum. Mér er alveg sama hvort það er
nokkurt vit í því eða ekki. Ég vil fá þennan
bekk; ég vil að þú farir AF HONUM.
Jerrí: (háðslega) Ja - sko .... hver skyldi nú
vera brjálaður.
Pétur: FARÐU BURT.
Jerrí: Nei.
Pétur: ÉG VARA ÞIG VIÐ.
Jerrí: Veiztu hvað þú ert hlœgilegur núna?
Pétur: (hann er alveg á valdi reiðinnar og van-
metakenndarinnar) Það skiptir engu máli. (það
iiggur við að hann gráti) FARÐU BURT AF
BEKKNUM MÍNUM.
Jerrí: Af hverju? Þú hefur eignast allt sem
þig langar í; þú sagðir mér frá heimili þínu,
fjölskyldu þinni og þínum eigin dýragarði. Þú
hefur eignast allt, og nú viltu fá þennan bekk.
Er það þetta, sem menn eru að berjast út af?
Segðu mér Pétur,er þessi bekkur, þetta járn og
þetta tré, er það heiður þinn? Er þetta sá hlut-
ur í heiminum sem þú myndir berjast út af?
Geturðu ímyndað þér nokkuð fáránlegra?
Pétur: Fáránlegra? Ég œtla sko ekki að fara að
tala við þig um heiður, hvað þá reyna að
skýra málið fyrir þér. Auk þess er alls ekki um
heiður að rœða; en jafnvel þó svo vœri, þá
myndir þú ekki skilja það.
Jerrí: (með fyrirlitningu) Þú veizt ekki einu
sinni hvað þú ert að segja, er það? Þetta er
líklega í fyrsta skipti á œvi þinni sem þú hefur
þurft að glíma við eitthvað vandasamara en
hella úr koppum fyrir kettina þína. Bjálfinn
þinn! Hefurðu enga hugmynd um, órar þig ekki
einu sinni fyrir því, hvers aðrar manneskjur
þarfnast?
Pétur: Jœja kallinn, heyr á endemi; ja þú þarft
ekki þennan bekk. Það er eitt sem víst er.
Jerrí: Jú; jú, víst.
Pétur: (titrandi) Ég hef komið hér árum saman;
einmitt á þessum stað hef ég lifað miklar
ánœgjústundir, liðið vel. Og það skiptir mann
miklu máli. Ég er ábyrgur maður, og ég er
FULLORÐINN MAÐUR. Þetta er minn bekkur, og
þú hefur engan rétt til þess að taka hann af
mér
Jerrí: Þá skaltu berjast um hann. Verðu þig;
verðu bekkinn þinn.
Pétur: Þú hefur knúið mig til þess. Stattu upp,
og þú skalt berjast við mig.
Jerrí: Einsog karlmanni sœmir?
Pétur: (ennþá reiður) Já einsog karlmanni sœm-
ir úr því að þú ert staðráðinn í að halda enn
áfram að hœða mig.
Jerrí: Ég verð að láta þig njóta sannmœlis í
einu; þú ert planta, og ég held að þú sjáir ekki
langt en ........
Pétur: NÚ ER NÓG KOMIÐ . . .
Jerrí: En veiztu það, einsog þeir segja alltaf í
sjónvarpinu — veiztu það — og ég meina það
Pétur, það er einhver sérstök reisn yfir þér;
það kemur mér á óvart ....
Pétur: HÆTTU.
Jerrí: (stendur letilega á fœtur) Þá segjum við
það, Pétur, við skulum berjast um bekkinn, en
það er ekki jafnt á komið með okkur (hann
tekur Ijótan hníf upp úr vasa sínum og opnar
hann með smelli)
Pétur: (gerir sér skyndilega grein fyrir alvör-
unni) Þú ert brjálaður, þú ert alveg snœldu-
þreifandi-vitlaus. ÞÚ ÆTLAR AÐ DREPA M!G.
(En áður en Pétur hefur tíma til að átta sig á
því hvað eigi til bragðs að taka, kastar Jerrí
hnífnum fyrir fœtur Péturs)
Jerrí: Hérna þá. Takt'ann upp. Þú hefur hnífinn
og þá verður leikurinn jafnari.
Pétur: (skelfingu lostinn) Nei!
Jerrí: (gengur að Pétri, þrífur í hálsmálið á
honum; Pétur stendur upp; andlit þeirra snertast
nœstum því) Nú skaltu taka hnífinn upp og
berjast við mig. Þú skalt berjast fyrir sjálfsvirð-
ingu þína; þú skalt berjast fyrir þennan djöfuls-
ins bekk.
Pétur: (brýst um) Nei! . . . Slepp . . slepptu mér!
Hann .... hjálp!
Jerrí: (löðrungar Pétur í hvert skipti sem hann
segir berstu) Berstu, rœfils-afturkreistingurinn
þinn, berstu fyrir þennan bekk; berstu fyrir
páfagaukana þína; berstu fyrir kettina þína;
berstu fyrir dœturnar þínar tvœr,- berstu fyrir
konuna þína; berstu fyrir karlmennsku þína, þú
þessi aumkunarverða litla planta .... (hrœkir
framan í Pétur) Þú gazt ekki einu sinni getið
son með konu þinni.
Pétur: (slítur sig lausan, reiður) Þetta kemur
ekkert karlmennsku við, þetta gengur í œttir,
skrí...........skrímslið þitt. (hann beygir sig
leiftursnöggt, tekur upp hnífinn, hörfar ofurlítið,
honum er þungt um andardráttinn) Nú er síð-
asta tœkifœrið; komdu þér héðan og láttu mig
í friði. (hann heldur á hnífnum án þess að
höndin skjálfi, en langt frá sér, ekki til þess
að gera áhlaup, heldur til að verjast)
Jerrí: (andvarpar þungan) Látum svo verða.
(hann stekkur að Pétri og lœtur hnífinn ganga
á hol. Sviðsmynd: andartak ríkir algjör þögn,
Jerrí fastur á hnífnum sem Pétur heldur ennþá
útréttum armi sem hefur ekki bifazt. Síðan
œpir Pétur, hrekkur undan, og skilur hnífinn
eftir í Jerrí. Jerrí stendur grafkyrr á sama blett-
inum, síðan œpir hann líka, og það á að vera
öskur í trylltu, helsáru dýri. Með hnífinn á
holi skjögrar hann aftur að bekknum, sem
Pétur yfirgaf. Hann hnígur þar niður, situr and-
spœnis Pétri með augun glennt upp í angist og
kvöl, munnurinn opinn)
Pétur: (hvíslar) Ó guð minn góður, guð minn
góður, guð minn góður..............(hann endur-
tekur þessi orð mörgum sinnum, mjög hratt)
Jerrí: (er að deyja; en nú virðist svipurinn
breytast. Það slaknar á andlitsdráttunum; og þó
röddin sé breytileg, stundum afskrœmd af sárs-
auka, þá virðist hann mestanpart hafa hafizt
upp yfir sínar eigin dauðateygjur. Hann brosir)
Þakka þér, Pétur. Ég meina það núna,- þakka
þér innilega.
(Munnurinn opnast á Pétri. Hann getur ekki
hreyft sig; hann er lamaður af skelfingu)
Ó, Pétur, ég var svo hrœddur um að ég mundi
hrekja þig burt.. (hann hlœr eftir megni) Þú
veizt ekki hvað ég var hrœddur um að þú
mundir fara og yfirgefa mig. Og nú skal ég
segja þér hvað gerðist í dýragarðinum. Ég held
........ég held að það hafi verið þetta sem
gerðisf í dýragarðinum . . . . ég held það. Ég
held að ég hafi ákveðið þegar ég var í dýra-
garðinum að ganga norður .... eða í norður-
átt . . . þangað til ég hitti þig . . . eða ein-
hvern.......og ég ákvað að tala við þig . .
og ég skyldi segja þér eitthvað.........og það
sem ég segði þér myndi . . . jœja, hingað erum
við komnir. Skilurðu það, hingað erum við
komnir. En . . . . ég veit ekki.......getur það
verið að ég hafi ráðgert þetta allt? Nei . .
nei, það getur ekki verið. En þó held ég það.
Og nú er ég búinn að segja þér það sem þú
vildir vita, er það ekki? Og nú veiztu hvað
gerðist í dýragarðinum. Og nú veiztu hvað
þú munt sjá í sjónvarpinu, og andlitið sem ég
sagði þér frá . . . manstu það . . . .andlitið
sem ég sagði þér frá . . . andlitið mitt, and-
litið sem þú sérð einmitt núna. Pétur............
Pétur? .... Pétur . . . þakka þér. Ég kom til
þín (hann hlœr ofurveikt) og þú hefur huggað
mig. Kœri Pétur.
Pétur> (liggur við yfirliði) Ó guð minn góður!
Jerrí: Nú œttirðu að fara. Það gœti einhver
komið og það er ekki rétt að þú sért hérna
ef einhver kemur.
Pétur: (hreyfir sig ekki, en byrjar að gráta)
Ó guð minn, ó guð minn.
Jerrí: (mjög veikt núna,- hann er alveg að
deyja) Þú kemur aldrei framar hingað, Pétur,-
þú hefur verið sviptur eign þinni. Þú hefur glat-
að bekknum þínum, en þú hefur varið heiður
þinn. Og Pétur, nú skal ég segja þér dálítið;
þú ert eiginlega ekki planta. Það er allt í lagi,
þú ert dýr. Þú ert dýr líka. En nú œttirðu að
að flýta þér burt, Pétur. Flýttu þér, þú œttir
að fara .... heyrirðu það? (Jerrí tekur vasa-
klút upp og með mikilli fyrirhöfn og sársauka
þurrkar hann fingraför af hnífsskaftinu) Flýttu
þér burt, Pétur.
(Pétur tekur að skjögra burt)
Bíddu . . . bíddu Pétur. Taktu bókina þína . . .
bókina. Hún er hérna . . . við hliðina á mér . . .
á bekknum þínum . . . bekknum mínum öllu
heldur. Komdu . . . taktu bókina.
(Pétur leggur af stað eftir bókinni, en hörfar)
Flýttu þér .... Pétur.
(Pétur rásar að bekknum, grípur bókina, hörfar)
Gott, Pétur .... ágœtt. Flýttu þér . . . flýttu
þér burt ....
(Pétur hikar andartak, flýr síðan, vinstra meg-
in af sviðinu)
Flýttu þér burt .... (augun eru núna lokuð)
flýttu þér burt, páfagaukarnir þínir eru að búa
til matinn.......kettirnir . . . eru að leggja á
borðið ....
Pétur: (að tjaldabaki heyrist átakanlegt sárs-
aukavein) Ó GUÐ MINN GÓÐUR.
Jerrí: (augu hans eru lokuð, hann hristir höf-
uðið og talar; þar blandast saman háðslegur
hermiblœr og bœnartónn) Ó . . . . guð minn
............góður. (hann er dauður)
TJALDIÐ
64