Borgfirðingabók - 01.12.2016, Page 276

276
B O R G F I R Ð I N G A B Ó K 2016
7. LOKAORÐ
Þegar byrjað var á þessari ritgerð var það áhuginn á að setja sig inn í
spor ungs fólks sem tókst á við þá áskorun að feta nýjar slóðir á nýjum
starfsvettvangi á Íslandi, þ.e. að vinna í vefsmiðju sem verið var að koma
á fót. Það hefur örugglega þurft kjark og þor til að byrja á einhverju
alveg nýju þegar jafnaldrarnir voru flestir við sveitastörf. Þar á eftir að
fylgja þeim á þá staði þar sem þau störfuðu. Ég hefði óskað mér að
finna meira um uppvaxtarár þeirra, en þau Elín og Brynjólfur voru að
öllum líkindum af dæmigerðu alþýðufólki, því nánast engar heimildir
eru til um foreldra þeirra eða þau sjálf í uppvextinum, en samt sem
áður hefur orðið til einhver samfella í lífshlaupi þeirra í þessari frásögn.
Skemmtilegast var þó að komast yfir dánarbú Elínar.
Þau tóku sig upp um tvítugt og hófu verknám í vefnaði og spuna og
unnu við sína iðn fyrst hjá vefsmiðjunni að Leirá og síðan vefsmiðju
Innréttinganna í Reykjavík til ársins 1767. Þau hjón áunnu sér það
traust á Reykjavíkurárum sínum í starfi að Brynjólfi var falin umsjón
með starfseminni að Leirá árið 1779, sem ráðsmaður, en það var eitt
af stærstu framfarabúum í landinu. Var hann þá kominn til æðstu
metorða sem alþýðumanni gat hlotnast. Þar voru þau fram til ársins
1789. Þegar störfum þeirra lauk að Leirá 1789 settust þau að á Stóru-
Fellsöxl. Væntanlega hafa þau unnið við iðn sína öll árin í Borgarfirði,
ef vefsmiðja hefur verið starfrækt að Leirá og/eða Innra-Hólmi, það sem
eftir var starfsævinnar, þó ekki sé hægt að fá það staðfest í heimildum.
Þegar þau voru kringum sextugt keyptu þau jörðina Háafell og bjuggu
þar til æviloka. Á dánarbúinu má sjá að þau voru komin í góðar álnir,
því dánarbúið hljóðar upp á 428 ríkisdali, sem þótti mikið á þeim tíma.
Dánarbú Elínar er til vitnis um hvað hún og hann gátu aflað og að auki
stutt fólk sem minna mátti sín og haft hjá sér vinnufólk og ættingja.
Þarna voru þau komin með heimili sem jafnaðist á við vel stöndug
heimili þess tíma. Þetta er dæmi um einstaklinga sem komu sér áfram
á eigin verðleikum á einna erfiðustu tímum í sögu landsins. Þau áttu
bú smala og voru með vinnufólk, ásamt því að Elín átti skartklæðnað og
Brynj ólfur gekk með parrukk.