Fréttablaðið - 07.02.2023, Blaðsíða 29

Í aðdraganda síðustu kosninga
var það slagorð Vinstri grænna að
það skipti máli hver stjórnar. Sölu-
punkturinn var væntanlega sá að
ríkisstjórn með aðkomu Vinstri
grænna yrði bæði vænni og grænni.
Jafnvel þótt reynslan hefði ekki leitt
neitt slíkt í ljós.
Þeirra framlag undanfarin ár
hefur nefnilega fyrst og fremst snú-
ist um að vera varadekkið á annars
rasandi og fallvöltum vagni Fram-
sóknar og Sjálfstæðisflokks. Þar er
ekki að finna sérdeilis mörg græn
mál, né heldur mál sem teldust
vinstrisinnuð í framkvæmdinni.
Í staðinn fyrir að ef la almenn-
ingssamgöngur til framtíðar eru
skapaðar ívilnanir sem margfalda
fjölda einkabíla á götum úti. Lög-
reglan er síðan komin með raf-
byssur án þess að það hafi verið
borið undir kóng, prest eða Alþingi
– og svo mætti áfram lengi telja.
Margir gallar – engir kostir
Bak við mörg þessara mála má þó
oft finna einhverja áþreifanlega
hagsmunabaráttu, einhverja raun-
verulega pólitík, hvort sem við erum
sammála því að þetta sé góð pólitík
eða ekki. Aftur á móti eru sum mál
sem eru öllu óskýrari.
Frábært dæmi um slíkt er útlend-
ingafrumvarp dómsmálaráðherra,
en það er virkilega erfitt að sjá
hvaða hagsmuni það á að verja.
Það fækkar ekki f lóttafólki sem
til landsins kemur, lengir frekar
en styttir málsmeðferð og skerðir
mikilvæg grundvallarmannrétt-
indi f lóttafólks. Ekki nóg með það
að frumvarpið skerði réttindi flótta-
fólks – heldur eru ekki einu sinni
einhverjir skrifræðishagsmunir í
húfi, líkt og að auka skilvirkni eða
minnka kostnað.
Núverandi lög ráða
vel við vandamálið
Hvað skilvirkni varðar þá sýnir
móttaka okkar á f lóttafólki frá
Úkraínu án nokkurs vafa að vand-
inn snýst ekki um lögin heldur
framkvæmdina. Stjórnvöld eru
svo léleg í því að fylgja lögunum
að þau vilja breyta þeim til þess að
gera lífið auðveldara fyrir sig, jafn-
vel þótt réttindi fólks á f lótta séu
fótum troðin og lífið gert margfalt
erfiðara fyrir þau – eins og það hafi
ekki verið nógu erfitt fyrir.
Að Vinstri græn séu tilbúin að
fórna réttindum og jafnvel lífi og
heilsu f lóttafólks, sem í mörgum
tilvikum eru börn, til að verja and-
litslaust stjórnsýslukerfi kemur ekki
endilega á óvart miðað við fyrri
skref ríkisstjórnar Katrínar Jakobs-
dóttur. Samt eru þetta vonbrigði.
Komið að ögurstundu
Það er komið að ögurstundu í þessu
máli. Þeim okkar sem líkar það illa
að frumvarpið muni auka kostnað,
minnka skilvirkni og skerða rétt-
indi eins viðkvæmasta hóps sam-
félagsins ber að grípa til samheldins
og þverpólitísks átaks. Hér þurfum
við að standa saman. Ég hvet öll
þau ykkar sem styðjið aðra flokka
en Pírata en hugnast frumvarpið illa
að tala við kjörnu fulltrúana ykkar
og hvetja þá til að beita sér gegn
málinu. Því fleiri því betra.
Ef það skiptir máli hver stjórnar,
er þá ekki komið að því að Vinstri
græn stjórni? Það er kannski ólík-
legt að þau nái mikið af sinni stefnu
fram í núverandi samstarfi en þau
gætu í það minnsta hætt að hleypa
áfram óskynsamlegum hugmynd-
um annarra flokka sem grafa undan
mannréttindum – þá gætu þau allt
eins leyft einhverjum öðrum að
stjórna. n
Stjórnið þá
Úrsúla Jünemann
kennari á eftir-
launum og nátt-
úruvinur
Öllum hér á Íslandi ætti að þykja
vænt um hafið sem umlykur eyj-
una okkar. Hafið ber með sér Golf-
strauminn (alla vega enn þá) og
veldur milda úthafsloftslaginu sem
gerir okkur kleift að búa hér. Hafið
er frjósamt af næringarefnum og
gefur okkur allan þennan fisk sem
við veiðum á hverju ári. Því fylgir
mikið ríkidæmi, sem mætti að vísu
skipta jafnar.
En hvernig pössum við upp á
hafið okkar? Hvað þýða hugtökin
hafvernd og hafverndarsvæði?
Þann 31. janúar skrifar Hörður
Sigurbjarnarson grein í Frétta-
blaðið þar sem hann bendir á hve
Íslendingar eru langt á eftir öðrum
þjóðum hvað snertir að skilgreina
ákveðin hafsvæði sem verndar-
svæði. Í heimsmarkmiðum Sam-
einuðu Þjóðanna stendur að 10
prósent af hafsvæðum skulu vera
skilgreind sem verndarsvæði fram
til 2020 til að stuðla að líffræðileg-
um fjölbreytileika og endurheimt
vistkerfa auk sjálf bærra nýtingar
þeirra. Við hér á landi stöndum
okkur engan veginn í þessu átaki,
erum með einungis 0,07 prósent
hafsvæðis verndað.
En snúum okkur að öðru sem
snertir hafið okkar. Í mörgum
f jörðum er stundað f iskeldi í
sjókvíum. Þessu fylgir skuggalega
mikil mengun. Úrgangur úr fiskum
og fóðurleifar sökkva til botns og
skemma margbreytilegt lífríki. Eitur
sem á að koma í veg fyrir laxalús
hefur afar slæm áhrif. Plastagnir úr
fóðurrörum dreifast um þessi svæði
og lenda í meltingarfærum dýra og
svo loksins líka í okkur. Það ætti
skilyrðislaust að takmarka slíkt fisk-
eldi og koma því í land þar sem er
hægt að ganga frá tilfallandi úrgangi
á viðeigandi hátt. En það kostar, og
menn verða kannski ekki ríkir á
einni nóttu.
Óhemjumikið rusl safnast fyrir
í sjónum, þó að menn hafa áttað
sig á því að hafið tekur ekki enda-
laust við. Umgengni hefur batnað
en betur má ef duga skal. Sérstak-
lega eru ónýt veiðarfæri slæm fyrir
lífríkið og skelfilega mikið af þeim
leynist á hafsbotni. Þetta verður að
dauðagildru allskonar sjávardýra
þegar þau flækjast í þeim.
Hvalveiðar eru auðvitað alveg úr
myndinni hvað verndun hafsins
snertir. Sú mýta að hvalir éti frá
okkur allan fiskinn er auðvitað
þvæla. Hvalir gegna mikilvægu
hlutverki í lífskeðjunni. Margir
þeirra nærast einungis á smádýrum.
Þegar þeir deyja og sökkva til botns
þá gefur stóri skrokkurinn nær-
ingu fyrir ótalmargar litlar lífverur
sem koma aftur stærri lífverum til
gagns. Þannig er það í heilbrigðum
kerfum sem tryggja hringrásirnar í
náttúrunni.
Það er því miður margt að hjá
okkur hvað verndun hafsins snertir,
því miður. Útnýting og græðgi eiga
ekki að ráða heldur heilbrigð skyn-
semi sem tekur mark á langtíma-
sjónarmiðum. n
Hafið bláa hafið
Sveinn Sveinsson
sjúkraþjálfari á
Sjúkravaktinni
Nú stendur til boða að fá tíma hjá
sjúkraþjálfara á kvöldin alla virka
daga á Læknavaktinni. Til að bóka
tíma er annað hvort hægt er að
mæta beint á vaktina eða bóka tíma
á www.noona.is. Ekki þarf tilvísun
frá lækni.
Með þessari þjónustu vilja sjúkra-
þjálfarar rétta hjálparhönd við að
létta á Bráðamóttöku Landspítal-
ans. Einstaklingar geta því mætt
beint á sjúkraþjálfaravaktina eftir
slys, áverka eða skyndilega verki
í stað þess að leita á Bráðamót-
tökuna. Sjúkraþjálfari á vakt skoðar,
greinir og fræðir einstaklinginn um
hvað sé mögulegt að gera til að flýta
bata og minnka verki. Hann veitir
fyrstu meðferð og fer yfir hvaða
æfingar er æskilegt að gera, hvað
skal forðast og hvers megi vænta á
næstu vikum.
Sjúkraþjálfarar sem starfa á vakt-
inni hafa langa reynslu. Þeir taka á
móti öllum sem eiga við verkja-
vandamál að stríða eða þeim sem
eru að bíða eftir að komast að hjá
sérfræðingum, læknum eða sjúkra-
þjálfurum. Með því að mæta í eitt
skipti til sjúkraþjálfara er hægt að fá
að vita hvað má gera, hvað sé hægt
að gera og fá m.a. ráð til að minnka
bólgur og verki. Það að fá ráðlegg-
ingu frá sjúkraþjálfara eykur öryggi
og styrk til að takast á við vanda-
málið.
Nú þegar hefur fjöldi einstaklinga
með verki leitað til sjúkraþjálfara á
vaktinni og fengið meðferð sem létt-
ir á verkjunum, fengið útskýringar
á vandamálunum um hvað er hægt
að gera.
Léttum á Bráðamóttökunni og
mætum á Sjúkraþjálfaravaktina. n
Sjúkraþjálfaravaktin
Stjórnvöld eru svo
léleg í því að fylgja
lögunum að þau vilja
breyta þeim til þess að
gera lífið auðveldara
fyrir sig.
Indriði Ingi
Stefánsson
varaþingmaður
Pírata
Plastagnir úr fóður-
rörum dreifast um
þessi svæði og lenda í
meltingarfærum dýra
og svo loksins líka í
okkur.
Fréttablaðið skoðun 137. Febrúar 2023
ÞRIðJuDAGuR