AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1994, Síða 54

að teljast eðlilegt að Skipulag ríkisins hafi yfirsýn yfir
landnýtingaráætlanir á landinu öllu og geti samhæft
skipulagsáætlanir á mismunandi stjórnsýslustigum.
Markmið með gerð skipulagsáætlana er að sam-
ræma þarfir og óskir íbúa um landnotkun og land-
nýtingu með hliðsjón af umhverfinu, félagslegum,
hagrænum og menningarlegum þáttum. Ekki er gert
ráð fyrir að slíkar hefðbundnar skipulagsáætlanir
verði gerðar á landsskipulagsstigi. Hins vegar krefst
gerð skipulagsáætlana fyrir sveitarfélög mála-
miölunar, samræmingar og samhæfingar en
einmitt þau atriði verða helstu viðfangsefnin í lands-
skipulagi. Því er nauðsynlegt að umsjón með landnýt-
ingaráætlunum á landinu öllu sé í höndum stofnunar
þar sem fagþekking og reynsla af eðlisrænu skipu-
lagi er fyrir hendi.
Sífellt er verið að auka kröfur um að tillit sé tekið til
umhverfisins við ákvarðanatöku um landnýtingu og
framkvæmdir.Til þess að hægt sé að verða við
þessum kröfum verður ástand umhverfis að vera
þekkt og sömuleiðis mismunandi áætlanir um nýtingu
þess. Eitt af fyrstu og brýnustu verkefnum á lands-
skipulagsstigi verður að greina núverandi stöðu í
landnotkunar- og landnýtingarmálum í landinu öllu.
Samvinna þeirrafjölmörgu stofnana, sem safna upp-
lýsingum er varða þessi mál er, grundvallaratriði ef
vel á að takast. Landfræðilegt upplýsingakerfi er
nauðsynlegt hjálpartæki við landsskipulag en unnið
hefur verið að uppbyggingu þess hjá Skipulagi
ríkisins.
FRAMTÍÐARSÝN
Landsskipulagsstig eins og hér hefur verið lýst mun
auðvelda yfirvöldum að taka tillit til umhverfisins
þegar ákvarðanir eru teknar um framkvæmdir og
landnýtingu og þar með að koma til móts við kröfur
um bætt umhverfi. Árlega þyrfti að semja skýrslu um
stöðu landnotkunar og landnýtingarmála og áætlaða
landþörf.
Mikilvægt er að vernda staðbundin sérkenni í byggð
og umhverfi enda er gert ráð fyrir að ákvarðanir um
eðlisrænt skipulag verði sem fyrr á ábyrgð sveitarfé-
laganna, þar sem gera má ráð fyrir að virðing fyrir
umhverfinu sé mest og tillitssemi best tryggð. Lands-
skipulag verður hins vegar vettvangur þar sem hægt
er að fá heildarsýn yfir landnotkun og landnýtingu
og samhæfing mismunandi áætlana er tryggð.
Á landsskipulagsstigi verður ennfremur unnið að
samræmingu ólíkra geiraáætlana. Komi til árekstra
gæti það orðið hlutverk Skipulags ríkisins að miðla
málum með markmið ríkisstjórnar í umhverfismálum
að leiðarljósi.
Landsskipulagsstig mun einnig styrkja áætlanagerð
á öðrum sviðum enda hafa landnýtingar- og land-
notkunaráætlanir ótvíræð tengsl við hagrænar og
félagslegar áætlanir. Þegar greining á stöðu í landnýt-
ingarmálum og áætlanir um þarfir einstakra stofnana
hafa safnast á einn stað skapast vettvangur fyrir enn
frekari samvinnu og samræmingu á sviði eðlisrænnar
og hagrænnar áætlangerðar.
Þegar fram líða stundir má gera ráð fyrir að hlutverk
landsskipulags vaxi og þróist í sömu átt og tíðkast í
nágrannalöndum. Þannig hafa Danirt.d. gert lands-
skipulagsáætlun þar sem núverandi staða er greind
og sett fram framtíðarsýn og framkvæmdaáætlun.
Vegna stöðu Danmerkur er mikil áhersla lögð á stöðu
og möguleika í samfélagi Evrópuþjóða.
Hér á landi er full ástæða til að landsskipulag nái
einnig til hafsvæðisins umhverfis ísland og taka verð-
ur tillit til fiskveiða íslendinga á fjarlægum miðum.
Því verður ekki hjá því komist að skoða ísland í sam-
félagi þjóða og stöðu og möguleika þess sem eyju
miðja vegu milli Ameríku og Evrópu.
Undirstaða framkvæmdaáætlunar um landnýtingu
verður greining á núverandi stöðu auk faglegra við-
miða um stefnu í landnýtingar- og landnotkunarmál-
um. Land er takmörkuð auölind og því verða
allar ákvarðanir um nýtingu þess að byggjast á skiln-
ingi og langtímamarkmiðum um nýtingu og notkun
landsins alls. ■
„PLOTTARI“
HEWLETT PACKARD pennaplottari
(DRAFTPRO DXL) til sölu.
Upplýsingar í síma 91- 616577.
52