AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.04.2002, Qupperneq 86

GUÐNI JOHANNE
CASA BONA - „The Good House“
Húsið góða - Casa Bona
heimsókn til kollega minna í borginni Tempe í suö-
vesturhluta Bandaríkjanna 1992 var mér boðið í
heimahús í nýju einbýlishúsahverfi, sem að hætti
manna þar er innan hárrar girðingar sem verðir
með hunda gæta. Þetta voru rúmgóð og glæsileg
einbýlishús með sundlaug og tvíbreiðum bílskúr og
kostuðu að sögn húsráðenda svipað og góð íbúð í Hlíð-
unum. Ég varð að sjálfsögðu forvitinn að sjá hvernig
húsin væru byggð upp og fór þess vegna í göngutúr yfir
í þann hluta hverfisins sem enn var í byggingu og þar
gat að líta hús á mismunandi byggingarstigi.
Það sem helst kom á óvart var að þessi hús sem við
fyrstu sýn virtust vera efnismikil steinhús voru byggð
upp með léttri timburgrind sem á var dregið hænsnanet
og síðan múrhúð. Súlur og önnur stoðvirki sem gáfu
húsunum afar traustlegt úlit voru formuð úr einan-
grunarplasti, hænsnaneti og múrhúð. Það sem einnig
vakti athygli mína var að í stað þess að fylla timbur-
grindina með steinull voru menn í því að skera stíft
einangrunarplast inn á milli timburstoðanna, sem voru
bæði bognar og undnar í sólarhitanum og virtist þetta
vera afar önugt í framkvæmd.
Þarna vaknaði sú hugmynd sem hefur fylgt mér
síðan, nefnilega að með því að nota blikkstoðir í stað
timburstoða væri hægt að skera til efni í einangrun og
burðargrind með mikilli nákvæmni og fella saman á
byggingarstað með lítilli fyrirhöfn. Þar sem við á Bygg-
ingatæknideildinni við KTH á þessum tíma vorum
með verkefni um notkun EPS einangrunarplasts í
útveggjum hófst ég þegar handa þegar heim var
komið að gera tilraunir með þessa tækni. Fyrsta
verkefnið unnu tveir nemendur mínir sem prófverkefni
í byggingarverkfræði og niðurstaðan úr því verkefni
var tillaga að nýrri veggjagerð þar sem tveir U-prófílar
úr blikki læstu saman einangrunarplötum sem höfðu
verið skornar til sérstaklega með raufum sem
flangsarnir gengu inn í. Veggnum er síðan lokað að
ofan og neðan með U prófílum sem hafa raufað
miðstykki þannig að varmaleiðnin verður svipuð og í
gegnum timburstoðir. Þessi vegggerð sýndi sig hafa
óvænta eiginleika m.t.t. burðar þar sem plastið studdi
að blikkinu þannig að það gat ekki skældast og veg-
gurinn gat tekið á sig mun meira álag en með frítt
standandi blikkstoðum. Það varð einnig strax Ijóst að
efnisverð var hagstætt og tími sem fór í uppsetningu
var í lágmark. Fyrsta tilraunahúsið var 13 fermetra
gestahús sem lektorinn okkar vildi reisa sér við
sumarhús sitt á eynni Söderöra í skerjagarðinum við
Stokkhólm. Gólf, veggir og þak voru úr þessu kerfi með
200 mm einangrun. Blikkinu var staflað í bátinn hans og
plastið var bundið saman og tekið á seil eftir bátnum.
Kl. 9 um morgun var hafist handa og um fimmleytið var
húsið risið, einangrað og lokað. Heimferðin var hins
vegar ekki eins auðveld. Þetta var kvöldið sem Estónia
fórst og í myrkri og öskrandi særoki bar okkur upp á
grunn.
Um þessar mundir hóf ég samstarf við Sten Engwall
sem um árabil hafði unnið að þróun á sérstakri gerð
skriðkjallara fyrir einbýlishús með heildarlausn fyrir
lagnir, hitun og loftræstingu. Hann sá í hendi sér að
með þessu nýja byggingarkerfi mætti ná fram mjög
hagkvæmri heildarlausn. Hann stofnaði um þetta fyrir-
tæki sem framleiddi einingahús með þessum lausnum
undir vörumerkinu TEEG. Þetta eru hús sem ekki skera
sig úr annarri sænskri einingahúsaframleiðslu í útliti en
voru hins vegar ódýr í innkaupum og hagkvæm í rekstri
og gæði loftslags innanhúss uppfylltu fyllstu kröfur
sænska astma- og ofnæmissambandsins. Sten var af-
skaplega duglegur að kynna þetta framtak sitt meðal
ráðamanna sem og hugsjónir sínar um stórkostlega
lækkun byggingarkostnaðar. Hans Werthén, fyrrverandi
forstjóri Elektrolux, kom að fyrirtækinu sem eigandi og
84