AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.06.2005, Blaðsíða 21

grösugum túnum, sem sköpuðu
m.a. skilyrði fyrir borgarmyndun
sem laðaði fólk til sín.
Við greiningu á þróun byggðar í
Reykjavík er Ijóst hvernig kennileiti
svo sem hæðir og dalverpi, tjarn-
ir og tún og hnattstaða og útsýni
hafa verið áhrifavaldar við stað-
setningu merkra bygginga og al-
menningssvæða, þ.e. skipulag
borgarinnar, og eru enn í dag.
Um áratug áður en skipulag
Guðjóns Samúelssonar húsa-
meistara, fyrsta skipulag Reykjavíkur
varð til árið 1927, hafði Guðmundur
Hannesson læknir sett fram sýn
á þróun bæja á íslandi í sinni
merku bók, Um skipulag bæja,
sem út kom fyrir 90 árum. Mátti
greina sterk áhrif frá Guðmundi á
skipulag Guðjóns. Þótt tæp öld sé
liðin frá þessu, kveður þar við tón
sem hljómar enn í skipulagsgerð í
Reykjavík. Guðmundur fjallar m.a.
um mikilvægi þess að staðsetja
byggingar rétt miðað við sólarhæð
og að þess sé gætt að allar kröfur
um hollustuhætti í vistarverum
séu uppfylltar. En hann leggur líka
sérstaka áherslu á fagurfræðina
í borgarskipulaginu, að vegir og
byggingar liggi fallega í landinu á
ígrundaðan hátt „þannig að skynja
megi ástæðu fyrir staðsetningu
mannvirkis og njóta hennar".
í nútíma borgarbyggingu þarf
ekki síður að taka tillit til þessara
gilda. Nú eru viðmiðin fleiri. Auk
náttúrlegra landkosta, gróðurs og
birtu háttar þannig til að taka þarf
æ frekar tillit til búsetuminja, fleiri
mannvirkja, fjölþættari starfsemi
þeirra, samgangna á milli - hinna
félagslegu og hagrænu þátta.
Áhugi borgara á hinu manngerða
umhverfi og þátttaka í skipulagsgerð
er orðin almennari og áhrifaríkari;
Spurt er hvernig borg við viljum
búa í og vænst svara.
Land Reykjavíkur er ekki ótak-
markað þótt hér ríki engin landnauð.
Stefnan er sú að byggja þéttar en
gert hefur verið undanfarna áratugi,
með það að leiðarljósi að auka hag-
kvæmni og nýta það grunnkerfi
borgarinnar sem fyrir er. Þannig má
Hvítt hágæðasement frá Danmörku kemur fmyndunaraflinu á flug.
einnig tryggja að borgarbúar eigi
þess kost að sækja daglega störf
og þjónustu án þess að fara akandi
um langan veg og ferðast um
sameiginlegt opinbert bæjarrými þar
sem mannlegi kvarðinn fær notið
sín . Eftir því sem þéttar er byggt
þarf að skilgreina hvaða kenni-
leiti og sjónlínur, náttúrleg og
manngerð, vega þungt í borgar-
mótuninni og setja svip sinn á
borgarlandslagið. Um þetta er
einmitt fjallað í nýrri Þróunaráætlun
miðborgar Reykjavíkur, forsendu
fyrir deiliskipulag, þar sem m.a. er
mörkuð stefna um mótun um-
hverfis í elstu byggðinni á mið-
borgarsvæðinu. í gildandi Aðal-
skipulagi Reykjavíkur er sérstaklega
fjallað um yfirbragð og gæði nýrrar
og eldri byggðar, aðlögun hennar
að landi og þéttleika. Þá er nú
unnið að byggingarlistarstefnu, er
endurspegla mun stefnumörkun
borgaryfirvalda í skipulags- og
byggingarmálum og efla skilning
samfélagsins á mikilvægi gæða
við mótun byggðar. ■
AALBORG WHITE*
AALBORG PORTLANJ
BYGGT TIL FRAMTÐAR www.aalborg-portland.is
Bæjarlind 4-201 Kópavogi - Sími 545 4800
avs 2 1