AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.06.2005, Page 50

SKODUN / OPINION
Lagnir í byggingum.
Valdimar K. Jónsson, prófessor emeritus
Frágangur nýbyggingar er ekki alltaf
til fyrirmyndar þegar hún er afhent
eiganda sínum.
í stað þess að fara út á víðan völl,
ætla ég í grein minni að snúa mér
eingöngu að lögnum í húsum, þ.e.
heitt og kalt vatn, frárennslislagnir og
loftræstikerfi.
Til marks um lélegan frágang
lagna þá er að jafnaði tjón af völdum
vatnsskaða yfir einn milljarð króna á
ári og má stóran hluta þessara tjóna
rekja til óvandaðra vinnubragða.
Til að vinna gegn slælegum vinnu-
brögðum var Lagnafélag íslands
stofnað fyrir hartnær 20 árum eða 4.
októberl 986 og hefur það starfað
sleitulaust síðan.
Markmið félagsins er að stuðla
að þróun í lagnatækni, í hönnun og
verktækni og gagnkvæmum skilningi
milli þeirra stétta sem að lagna-
málum vinna utanhúss sem innan.
Félagsmenn eru 700 og styrktaraðil-
ar um 400.
Sögu félagsins er að finna á
heimasíðu félagsins www.lafi.is og
í Lagnafréttum 1 til 32 og fréttabréf-
um sem hafa nú samtals 92 talsins
komið út.
Formenn félagsins hafa verið
þessir:
Kristján Ottósson fyrstu tvö árin,
Jón Sigurjónsson næstu tvö, Einar
Þorsteinsson og Hreinn Frímanns-
son eitt ár hvor, Sigurðu Grétar
Guðmundsson, Grétar Leifsson,
Guðmundur Þóroddsson og Guð-
mundur Jónsson tvö ár hver, Þórður
Ó. Búason í þrjú ár og Guðmundur
Hjálmarsson síðustu 4 árin. Kristján
Ottósson hefur verið framkvæmdar-
stjóri frá stofnun félagsins.
Fljótlega eftir að Lagnafélagið var
stofnað fór félagið að beita sér
fyrir því að byggð yrði Lagnakerfa-
miðstöð sem gæti verið verkmennta-
skólum, bæði á framhaldsskóla- og
háskólastiginu, að liði í verklegri
kennslu og rannsóknum, einnig sem
endurmenntunarstöð fyrir hönn-
uði og iðnaðarmenn á þessu sviði.
Fyrst fór þetta mjög hægt af stað.
Það þurfti að sannfæra hina ýmsu
aðila um að ef menn ynnu saman
og samstíga væri það vænlegast til
árangurs.
En það var ekki fyrr en í lok árs
2001 að Lagnakerfamiðstöð íslands
(LKÍ) tók til starfa í nýju húsnæði
á Keldnaholti. Nú í dag er búið að
byggja upp fjölskrúðugt safn af
tækjum sem hægt er að nota við
verklega kennslu og þjálfun á notkun
þeirra. Einnig er hægt að gera þar
rannsóknir og er einn doktorsnemi
við Háskóla íslands að Ijúka þar
námi á þessu ári.
Þessi
tæki hafa
verið gefin
af fyrir-
tækjum á
lagnasviði
og sýnir
það hve
mikill áhugi
manna er
að koma
þessari
aðstöðu
upp.
Verðmæti
tækjanna hefur verið metið á 53
milljónir kr. og húsnæðið á rúmar
60 milljónir kr. Stærstu styrkaðilar
bygg-ingarinnar voru Rannís og
íbúðarlánasjóður.
Fræðslustofnanir atvinnulíf-
sins hafa nýtt sér aðstöðuna eftir
því sem hún hefur þróast og frá
og með síðastliðnu hausti eru öll
verkleg námskeið Menntafélags
byggingarmanna og Fræðsluráðs
málmiðnaðarins haldin þar.
Árlegur viðburður hjá Lagnafélagi
íslands er að veita viðurkenningu
fyrir lofsvert lagnaverk. Tilgangur
viðurkenninganna er að efla
gæðavitund þeirra aðila sem starfa
á þessum vettvangi, efla þróun í
lagnamálum með bættum vinnu-
brögðum, vali á lagnaleiðum og
lagnaefnum. Síðast en ekki síst er
viðurkenningunum ætlað að vera
hönnuðum og iðnaðarmönnum
hvatning til að vanda til verksins og
afla sér aukinnar menntunar á sviði
lagnamála. Við mat á viðurkenning-
um er lögð áhersla á loftræsti- og
hitakerfi, að lýsing liggi fyrir á sam-
virkni tækja og tækjalisti sé skráður,
einnig að skýrsla verktaka liggi fyrir
um stillingu tækja og almenna úttekt
á þeim eins og lýst er í Lagnafréttum
nr. 29, þ.e. handbók lagnakerfa.
LKÍ styður við rannsóknir með
leigu á aðstöðu til sérfræðinga og
námsmanna.
LKÍ tekur einnig virkan þátt í
mótun rannsóknaráætlana þar sem
fylgst er með gæðum og þróun skil-
greindra þátta í byggingariðnaði í
tengslum við lagnaiðnaðinn.
LKÍ beinir sjálfum rannsóknunum
til sérfræðinga.
Sem dæmi um rannsóknarefni
er athugun á þörf á stöðlun vinnu-
aðferða og efna í lagnaiðnaði.
LKÍ stefnir einnig að þróun gæða-
kerfis í lagnaiðnaðinum sambærilegs
því sem tíðkast á Norðurlöndunum