Iðjuþjálfinn - 2022, Blaðsíða 26

1. tölublað 202226
þjálfi, gestalektor við HA og gegnir einnig rannsóknarstöðu
við Oslo Metropolitan University. Hún vann doktorsverkefni
við Lundarháskóla árið 2016 sem snerist um breytingar á hús-
næði til að stuðla að þátttöku og áframhaldandi sjálfstæðri
búsetu fólks með færniskerðingu. Fókusinn var á að geta sinnt
sínum störfum og tekið þátt í samfélaginu heima og heiman.
Strax eftir doktorsnámið tók hún þátt í stóru verkefni,
Home4Dem sem var styrkt af Evrópusambandinu. Settir voru
upp skynjarar heima hjá fólki á nokkrum stöðum og gervi-
greindarbúnaður sem átti að læra á rútínu fólksins og senda
skilaboð þegar eitthvað færi úrskeiðis og rútínan breyttist.
Áherslan var á fólk með byrjunareinkenni heilabilunar og
ætlunin að kanna hvaða aðrar breytur kæmu að; heilsa, sjálf-
stæði, álag á starfsfólk og álag á fjölskyldu. App var svo tengt
skynjurunum sem skoðaði hvernig skjólstæðingurinn hagaði
sér heimavið.
Það gekk á ýmsu við rannsóknina, að fá fólk til að taka þátt
og fá að setja skynjara upp heima. Heilbrigðisstarfsmenn voru
mjög efins og það reyndist ákveðin hindrun. Björg og fleiri
settu fram rannsókn sem skoðaði þróunina í veferðartækni:
Acceptance and use of Innovative Assistive Technologies
among People with Cognitive Impairment and Their Careg-
ivers: a Systematic Review. Tilgangurinn var að skoða mis-
munandi tegundir af velferðartækni sem kom fram 2007–2017
og rannsaka notkun skynjara, gps á lyklakippum eða í skósóla,
snjallúra, spjaldtölva og hvers kyns víddarbretta auk vélmenna
sem spilafélaga. Niðurstaðan var fyrst og fremst sú að allir sem
koma að málinu vilja nota þessa tækni og sjá persónulegan
ávinning. Björg minnti á að í HA væri verið að mennta heil-
brigðisstarfsmenn framtíðarinnar og mikilvægt væri að vera
framarlega og fræða um tækninýjungar og velferðartækni.
Björg vinnur nú að nýju verkefni í Oslo, BoVel 2022, en það er
skjálausn sem stefnir að því að draga úr innlögnum á hjúkr-
unarheimili. Hún er einföld í notkun, aðeins einn takki sem
hægt er að snúa eins og í gömlu útvörpunum, smellur heyrist
og aðeins hægt að hafa á eða af. Ef skjárinn er á, getur fjöl-
skyldumeðlimur verið með skjá heima hjá sér og heilsað upp
á notandann og aðstoðað. Björg nefndi einnig SPIS (Stepwise
Participatory Implementation Strategies) þar sem leiddir
eru saman einstaklingar, aðstandendur, heimaþjónusta og
hönnuðir velferðarkerfa. Lausnin byggir á needs-led research
(James Lind Alliance).
Sveigjanleiki og skipulagsapp skilar sér vel
Á Heilsuvernd hjúkrunarheimili hafa nýjungar verið reyndar
hvað varðar dagskipulag. Þóra Sif Sigurðardóttir fram-
kvæmdastjóri hjúkrunar sagði frá sveigjanlegri dagþjálfun og
hvernig lengd dvalartíma á hjúkrunarheimilinu hefði dregist
saman frá 2,2 árum í 8 mánuði eftir innleiðingu. Starfsemin er í
stöðugri þróun og lögð áhersla á þverfaglega þjónustu.
Deborah Júlía Robinson og Eva Björg Guðmundsdóttir fjöll-
uðu um innleiddar nýjungar í velferðartækni í heimahjúkrun
HSN. Svæði þeirra er stórt en dreift og alls 22 þúsund þjón-
ustuþegar. Mikilvægt að geta innleitt þessa þjónustu þar
sem langur akstur er helsta hindrunin í starfinu. Þar er 350
skjólstæðingum sinnt daglega. Þar hefur Smásöguappið
verið innleitt, hver starfsmaður hefur sinn síma og getur séð
skipulag dagsins og upplýsingar skjólstæðingsins. Einnig má
skrá vitjun í appið. Gott samstarf var milli hönnuða appsins
og starfsmanna og búið að fjarlægja flesta hnökra. Jákvæðast
var að skjölum fækkaði og allur aðgangur að upplýsingum
varð betri. Eva nefndi sem dæmi að ef sýking kæmi í sár væri
hægt að taka mynd af sárinu og fá leiðbeiningar frá sárateymi
SAk eða sýklalyf frá lækni, sem gæti nálgast myndina í Sögu.
Þannig myndi öryggi skjólstæðinga og starfsmanna aukast.
Samstarfsyfirlýsing undirrituð.