Ský - 01.04.2003, Blaðsíða 50

Ský - 01.04.2003, Blaðsíða 50
garðáhöld í sérblaði um garðyrkju, en það hefur engin áhrif á innihald blaðsins eða efn- istök að öðru leyti." Mörkin milli auglýsinga og ritstjórnarefnis eru hins vegar afar óljós í Lifun, svo dæmi sé nefnt. Þar er hver síðan af annarri uppfull af „gjafahugmyndum" eða „hugmyndum fyrir eldhúsið" o.s.frv., þar sem birtar eru mynd- ir af hinum og þessum fyrirbærum og eini textinn sem fylgir er yfirskriftin og listi yfir þá sem selja hvern hlut fyrir sig. Hvergi er tekið fram að um auglýsingu sé að ræða og engin leið að sjá hvort „blaðamaðurinn" sem vann viðkomandi síður hafi fundið þessa hluti sjálfur og raðað þeim upp af því honum finnst þetta raunverulega „góðar gjafahugmyndir" eóa af því að viðkomandi söluaðilar borguðu fyrir það. Svipaða upp- setningu er að finna á fjölmörgum síðum í vel flestum glanstímaritum hérlendis jafnt sem erlendis. Tímaritið Frjáls verslun inniheldur reglulega blaðauka og seldar fyrirtækjakynningar sem eru sérstaklega aðgreindar frá ritstjórnarefni. „Ég legg mest upp úr að lesendur viti hvort efni sé auglýsingatengt eða ekki. Það eru skýrar línur af okkar hálfu og yfir þá línu förum við ekki. Við merkjum rækilega allt auglýsingatengt efni gagnvart lesendum. Það eru engin tengsl á milli hins venju- bundna ritstjórnarefnis, eins og til dæmis fréttaskýringa, og auglýsinga," segir Jón G. Hauksson, ritstjóri Frjálsrar verslunar. „Við birtum aldrei seld viðtöl - nema þá í þessum fyrirtækjakynningum okkar sem eru sérstaklega merktar sem kynningar svo ekkert fari á milli mála. Þær eru auk þess með öðru útliti og öðru letri og er fyrirmynd- in sótt til erlendra viðskiptatímarita, eins og Business Week, Fortune og Forbes, sem eru með svona efni." Jón segir að þessi aukablöð séu hvort tveggja í senn, tekjuöflun og fróðleikur. „Með þeim náum við oft til jaðarauglýsenda, auglýsenda sem ella myndu ekki láta sjá sig. Það er eingöngu í þessum kálfum sem við bjóðum upp á viðtal á móti auglýsingu - eins og dagblöðin og önnur tímarit gera í sínum aukablöðum. Til að fela þetta alis ekki fyrir lesendum höfum við viðtalið helst við hliðina á auglýsingunni - svo enginn þurfi að velkjast í vafa um hvað sé á seyði. Þetta er uppskrift sem er ekki ný af nálinni hér- lendis þótt tengingin á milli auglýsinga og umfjöllunarefnis sé ef til vill skýrari og aug- Ijósari hjá okkur en í sambærilegum fylgirit- um dagblaða og tímarita." Jón viðurkennir að menn hafi á stundum velt því fyrir sér hvort auglýsingatengt efni, eins og blaðaukar og fyrirtækjakynningar, þó merktar séu, geti haft neikvæð áhrif á trúverðugleika hins hefðbundna ritstjórnar- efnis blaðsins gagnvart lesendum. „Ég tel að svo sé ekki. Ýmsum finnst þetta á mörkunum og svona efni hvimleitt. En allir fjölmiðlar leita leiða til að auka tekj- urnar og svona efni má sjá í öllum íslensk- um fjölmiðlum, meó einum eða öðrum hætti. Ég álít þessa blaðmennsku I lagi og heiðar- lega séu lesendur látnir vita hvað um sé að ræða. Mestu skiptir að fjölmiðlar feli þetta ekki gagnvart þeim. Þá brestur traustið." Skjár einn treystir alfarið á auglýsingar t sinni tekjuöflun og þátturinn Innlit-Útlit er í hugum sumra nánast ein allsherjar auglýsing á innréttingum, gólfefnum, húsgögnum og öðru sem prýðir heimili landsmanna. Helgi Harðarson, dagskrárstjóri Skjás eins, segir það hins vegar af og frá að fyrirtæki geti keypt umfjöllun um framleiðslu sína eða sölu- vöru inn í þáttinn. „Innlit-útlit er einfaldlega þess eðlis að ýmislegt fallegt ber fyrir augu áhorfenda og það er bara sjálfsögð þjónusta við þá að láta þá vita hvar hægt er að nálgast það. Það getur hins vegar enginn komið með peninga til okkar og beðið um umfjöllun í þættinum. Hann er kostaður af ákveðnum að- ila og þótt það sé kannski ósanngjarnt gagn- vart honum fá allir aðrir sem þar koma við sögu sína auglýsingu ókeypis." ...Rás 2 setti ofan með því að iáta bendla sig við nánast hvaða vitleysu sem var fyrir ótilgreindar upphæðir ........Við höfum í raun verið að setja dagskrárgerðarfólk í ómögulegar aðstæður en nú getur auglýsingadeildin ekki samið um neina leiki eða uppákomur úti í bæ nema að undangengnu sam- ráði við okkur.“ Jóhann Hauksson, dagskrárstjóri Rásar 2. Léttir leikir? „Pítsuútvarp" varð útbreitt hugtak meðal dagskrárgerðarfólks í útvarpi strax á fyrstu árum frjálsu útvarpsstöðvanna. Starfsmönn- um Ríkisútvarpsins var það sérlega tamt á tungu og er það enn, enda þykir slík dag- skrárgerð, sem gengur meira og minna út á að fá hlustendur til að hringja inn og betla um flatbökur, bíómiða, geisladiska og annan hégóma á milli laga ekki eftirsóknarverð - hvorki fyrir hlustendur né dagskrárgerðar- fólk. Síðustu misserin hefur hins vegar borið svo við að yfirpopparar Rásar 2, þau Óli Palli, Guðni Már og Hrafnhildur, hafa varla haft undan við að punga út alls kyns glaðn- ingi í beinni útsendingu. Þetta gerist meira og minna undir formerkjum svokallaðra leik- ja, sem kenndir eru við fyrirtækin sem borga fýrir herlegheitin, og það var auglýsinga- deild útvarpsins sem samdi um þetta að dagskrárgerðarfólkinu forspurðu. Með þessu beina inngripi í dagskrárgerðina tók auglýs- ingadeildin sér því í raun ritstjórnarvald. „Jú, jú, við höfum verið með allbeitta sölu- menn nokkur misseri," segir Jóhann Hauks- son, sem ráðinn var dagskrárstjóri Rásar 2 fyrir ári síðan. „Þetta gengur ekkert átaka- laust og það var orðin talsverð óánægja meðal dagskrárgerðarfólks með þetta. Þvf fannst - og réttilega að mínu mati - að Rás 2 setti ofan með því að láta bendla sig við nánast hvaða vitleysu sem var fyrir ótil- greindar upphæðir, auk þess sem þetta þótti kannski ekki ýkja spennandi dagskrár- efni fyrir hinn almenna hlustanda. Það er ekki langt síðan þetta kom upp í útvarps- ráði, bæði kostunin og allir þessir leikir og afskipti markaðs- og auglýsingadeildar af dagskrárefni." Lögfræðiálit var fengið og segir Jóhann að kjarninn í því hafi verið af- dráttarlaus. „Slík afskipti eru hreinlega bönnuð með lögum, og nauðsynlegt að merkja og aðgreina auglýsingaefni frá öðru dagskrárefni. Það er mín tilfinning að harðar sé gengió að okkur en öðrum að fylgja þess- um reglum og það er ekkert óeðlilegt við það að mínu mati. Við viljum fikra okkur út af gráa svæðinu og erum á góóri leið með það," segir Jóhann. „Við höfum í raun verið að setja dagskrárgerðarfólk í ómögulegar aóstæður en nú getur auglýsingadeildin ekki samið um neina leiki eða uppákomur úti í bæ nema að undangengnu samráði við okkur. Markaðsdeildin sýnir þessu fullan skilning og við höfum í sameiningu komið okkur upp góðum vinnureglum sem tryggja sjálfstæði dagskrárgeróarmannanna og að við förum að lögum og reglum. Þaö má segja að við höfum lært að þaö er auðvelt að lenda á villigötum í þessum málum og erum að feta okkur aftur inn á rétta braut." Innri ritskoðun Krafan um meiri dreifingu, meiri auglýsinga- tekjur og þar með meiri arðsemi, hlýtur alltaf að hafa áhrif á starfsmennina, sem eiga afkomu sína undir afkomu fjölmiðilsins sem þeir vinna fyrir. Þessi áhrif eru sjaldnast meðvituð en rannsóknir hafa sýnt að þótt flestir blaða- og fréttamenn telji sjálfa sig ónæma fyrir áhrifum af þessu tagi þegar þeir fjalla um eigendur og mikilvæga viðskipta- vini fjölmiðilsins sem þeir starfa á, þá telja þeir kollega sína ekki standast þennan þrýsting jafn vel og að viðhorf þeirra til ákveðinna fyrirtækja sé litað af þeim hags- munum sem þeir vita að í húfi eru. Þetta getur gert það að verkum að hlutlausar fréttatilkynningar verða tilefni til jákvæðra greinaskrifa og jákvæðar fréttir að flennistórum húrrahrópum á forsíðu, á með- an tiplað er á tánum I kringum neikvóeðar 48 SKÝ PRINSIPPIN & FJÖLMIÐLARNIR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Ský

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ský
https://timarit.is/publication/1110

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.